در چند روز گذشته اخبار جدیدی مبنی بر ضرب و شتم زندانیان در بند سیاسی و امنیتی زندان فشافویه خبرساز شده است. در ماه‌ها و سال‌های اخیر اخبارهای متعددی در زندان‌ها از ضرب و شتم زندانیان یا فوت آن‌ها منتشر شده که اطلاع‌رسانی دقیقی هم درباره برخی از آن‌ها وجود نداشته است. انتشار خبر جدید ضرب و شتم در زندان بار دیگر انتقادها درباره نظارت بر زندان‌ها و تغییر ساختار آن را مطرح کرده است.
به گزارش داتیکان، سال‌هاست که بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که سازمان زندان‌ها باید از زیرنظر قوه قضاییه خارج و به زیرمجموعه وزارت دادگستری یا وزارت کشور تبدیل شود تا بتوان نظارت بهتری بر آن اعمال کرد. اما این موضوع همچنان مخالفان جدی خود را دارد و به نظر می‌رسد در مجلس هم در حال حاضر جز اولویت‌ها به حساب نمی‌آید.
اما واکنشی که رئیس سازمان زندان‌ها به ماجرای این ضرب و شتم داشته این بوده که «زندان جای افراد فرهیخته نیست.» محمدمهدی حاج محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها در توییتی در این باره نوشت: «در خصوص خبر غیر دقیق درگیری در زندان تهران بزرگ همین بس که؛ زندان محفل فرهیختگان نیست، بلکه محفل مجرمان است. با وجود کنترل‌ها؛ اختلاف و تنش بین آن‌ها دور از انتظار نیست. در بند مجرمین امنیتی، برای مراقبت و رعایت بهتر تفکیک و طبقه‌بندی، بیش از ۵۰ درصد ظرفیت خالی و زندانی دیگری حضور ندارد.»
علی مجتهدزاده، وکیل پایه یک دادگستری که وکالت زندانیان سیاسی را هم بر عهده داشته درباره چند و چون وقایع اخیر در زندان فشافویه ابراز بی‌اطلاعی می‌کند اما در واکنش به صحبت‌های رئیس سازمان زندان‌ها می‌گوید: «اتفاقا ما می‌بینیم که خیلی از زندانیان سیاسی ما روزنامه‌نگار، خبرنگار، فعال سیاسی و… هستند و اینها قطعا از خیلی آقایانی که در برخی مشاغل مشغول به کار هستند فرهیخته‌تر هستند.»
او ادامه می‌دهد: «صحبت‌های آقای حاج محمدی دون شأن یک مقام مسئول و توهین به همه زندانیان است. همچنین حرف ایشان براساس نظام حقوقی و قانونی ما قطعا با واقعیت منطبق نیست. شاید ایشان منظور را بد بیان کرده‌اند، اما حداقل ما در زندان‌های خودمان می‌بینیم، به عنوان مثال زندانیان جرائم غیرعمد وجود دارند، کدامشان افراد غیرفرهیخته‌ای هستند. کسانی که به دلیل یک ورشکستگی یا تصادف غیرعمد در زندان هستند از بسیاری فرهیخته‌ترند. صحبت ایشان به نظر من قابل پیگیری است.»
مجتهدزاده در ادامه درباره عملکرد رئیس سازمان زندان‌ها عنوان می‌کند: «تا به حال چندین مورد مرگ مشکوک در زندان‌ها اتفاق افتاده و ایشان هیچ وقت درباره آن‌ها پاسخگو نبوده و نمی‌دانم که مورد تحقیق هم قرار گرفته است یا نه. اما به نظر من ایشان نه تنها در برابر افکار عمومی باید در قبال مرگ‌ها پاسخگو باشد بلکه باید از نظر قانونی هم پاسخگو باشد، در واقع در این خصوص متهم هستند.
این وکیل پایه یک دادگستری می‌افزاید: «در مسائلی که در ماه‌های اخیر رخ داده یکی از متهم‌های اصلی ایشان هستند. در ماجرای هک دوربین‌های زندان اوین دیدید که در زندان‌ها چه اتفاقاتی رخ می‌دهد، دنیا هم دیدند و باز هم ایشان فقط یک عذرخواهی می‌کنند. در این مورد جدید که اصلا عذرخواهی هم نکرده‌اند و گویا طلبکار هم هستند. اگر به اتفاقات پیشین درست رسیدگی شده بود امروز آقای حاج محمدی این صحبت‌ها را مطرح نمی‌کردند.»
او با اشاره به وقایع اخیر زندان‌ها بیان می‌کند: «چند مرگ مشکوک در زندان داشتیم و ما واقعا نتیجه بررسی‌ها درباره آن را نفهمیدیم. اتفاقات هک دوربین‌های زندان اوین رخ داد و ما باز هم ندیدیم که بخواهند ایشان را پاسخگو کنند. سیستمی که مسئولان آن پاسخگو نباشند همین می‌شود.»
او بار دیگر تاکید می‌کند: «درباره وقایع اخیر زندان و ضرب و شتمی که گفته می‌شود رخ داده چیزی نشنیدم و اطلاعی ندارم. اما چیزی که می‌گویم به صورت کلی است. اگر نظارت دقیقی بر سازمان زندان‌ها وجود داشت شاهد این وقایع نبودیم.»
مجتهدزاده با بیان اینکه سازمان زندان‌ها چون زیرمجموعه قوه قضاییه است و امکان بازرسی دقیقی هم از آن وجود ندارد، می‌گوید: «اگر در کشور ما هم سازمان زندان‌ها مانند بقیه کشورهای دنیا زیرمجموعه قوه مجریه بود، ده‌ها نمونه ابزار نظارتی وجود داشت و اگر صحبت‌هایی مطرح میشد، عده‌ای می‌توانستند اتفاقات را حقیقت‌سنجی کنند. اما الان واقعا اطلاعات دقیقی درباره این صحبت‌ها وجود ندارد، دلیل هم همان‌طور که گفتم نبود ابزار نظارتی است.»
او در ادامه تاکید می‌کند: «به هر حال قوه قضاییه اگر تخلفاتی هم محرض شود، خود به تخلفات زیرمجموعه خود رسیدگی می‌کند و من این رسیدگی را آنچنان دقیق و منصفانه نمی‌دانم اما اگر تخلفات درباره یک قوه دیگر باشد با دید بازتری به موضوع نگاه می‌شود.»
این وکیل دادگستری در پاسخ به این سوال که شما وکیل زندانیان سیاسی هم هستید آیا پیش از این مسبوق به سابقه بوده یا شنیده‌اید که زندانیان با شرایطی روبرو شوند که مورد ضرب و شتم قرار بگیرند، گفت: «اینکه بخواهند به اصطلاح حال کسی را بگیرند از این دست کارها ممکن است در زندان رخ دهد. البته من نمی‌توانم این موضوع را تایید کنم اما وقتی شما یک زندانی سیاسی را در کنار کسانی قرار دهید که سابقه خطرناکی دارند، نتیجه آن همین صحبت می‌شود که زندانی را در معرض اذیت و آزار و تهدید جسمی قرار می‌دهید. لازم نیست برای این کار برنامه‌ریزی انجام شده باشد همین که شما قانون تفیکیک را اجرا نکنید و زندانیان را از هم جدا نکنید، نتیجه کارتان همین می‌شود.»
او درباره راهکار زندانیانی که مورد ضرب و شتم احتمالی قرار گرفته‌اند توضیح می‌دهد: «قطعا زندانیان باید شکایت کنند و آقای دادستان باید پرونده را به دادسرایی که صلاحیت دارد ارجاع دهد و از طریق قاضی دادیار ناظر بر زندان و با حساسیت بیشتری به عنوان یک جرم رسیدگی شود، چون زندانی در زندان است و دستش از همه جا کوتاه است ما باید بیشتر نسبت به احقاق حقوق او حساسیت داشته باشیم.»
مجتهدزاده تاکید می‌کند: «من درباره حواشی اخیر زندان اطلاعاتی ندارم اما اگر این موضوع درست باشد باید به صورت جدی مورد پیگیری و بررسی قرار گیرد.»
صحبت‌های آقای حاج محمدی دون شأن یک مقام مسئول و توهین به همه زندانیان است. همچنین حرف ایشان براساس نظام حقوقی و قانونی ما قطعا با واقعیت منطبق نیست. شاید ایشان منظور را بد بیان کرده‌اند، اما حداقل ما در زندان‌های خودمان می‌بینیم، به عنوان مثال زندانیان جرائم غیرعمد وجود دارند کدامشان افراد غیرفرهیخته‌ای هستند. کسانی که به دلیل یک ورشکستگی یا تصادف غیرعمد در زندان هستند از بسیاری فرهیخته‌ترند. صحبت ایشان به نظر من قابل پیگیری است.
