«پیروزی کامل طالبان در افغانستان پیامدهای مهمی برای همسایگان افغانستان و منطقه گستردهتری در پی دارد، چون کشورها ضمن رقابت برای اعمال نفوذ در این کشور، خود را برای بیثباتی احتمالی، جریان پناهندگان و تهدید پناهگاه امن تروریستها آماده میکنند.»
به گزارش ایسنا، مایکل کوگلمان از مرکز ویلسون برای پایگاه خبری آکسیوس در تحلیلی مینویسد: این روند پیش آمده در افغانستان به صورت کلی از یک طرف یک پیروزی استراتژیک برای پاکستان است که به طالبان و رهبران آن که در این کشور پناه گرفتهاند، کمک کرده و از طرف دیگر، یک شکست برای هند است که به صورت هنگفتی در کشور افغانستانی سرمایهگذاری کرد که اکنون فروپاشیده است. از طرف دیگر، این پیروزی طالبان در افغانستان برای چین هم عامل نگرانی و هم فرصت است و طالبان مشخص کرده که این به روابط نزدیک با پکن بستگی دارد.
«مایکل کوگلمان» میگوید: به عبارت دیگر، این یک پیروزی استراتژیک برای پاکستان است که برای نخستین بار در بیش از ۲۰ سال گذشته یک دولت حامی اسلامآباد در افغانستان داشته باشد و این مساله کمی نیست. اما تصرف کابل به دست طالبان همچنین نگرانیهای امنیتی جدی را برای اسلامآباد به همراه داشته، چون دهها هزار افغان به مرز بین دو کشور گریختهاند.
کوگلمان همچنین با اشاره به این مساله که پاکستان در آیندهای نزدیک به صراحت بر طالبان نفوذ خواهد داشت، اما اکنون این تاثیرگذاری کم است، ادامه میدهد: اکنون، افغانستان به طور کامل در کنترل طالبان است و دیگر از جنگ خبری نیست پس دیگر نیازی به وابستگی به پاکستان در این گروه احساس نمیشود.
درضمن، هند تا پیش از سقوط کابل نزدیکترین دوست دولت افغانستان در منطقه بود و روابط دیپلماتیک نزدیک داشت، در پروژههای کمکرسان سرمایهگذاری میکرد و حتی ساختمان پارلمان را هم در کابل ساخت. اما حالا دهلینو مجبور شده تا با طالبان توافق کند و همین هفته گذشته، نخستین دیدار بین مقامهای دو طرف انجام شد.
کوگلمان میافزاید: هند خیلی دیر به این نتیجه رسید که همکاری با طالبان یک ضرورت فوری است و باید با آن گفتگو کند. با این حال، دهلینو عجلهای برای به رسمیت شناختن یک دولت به حاکمیت طالبان ندارد و میتواند به حمایتش از گروههایی که هنوز در مقابل این شبهنظامیان مقاومت میکنند، ادامه دهد.
در طرف دیگر ایران هم مانند پاکستان میزبان یک میلیون پناهجوی افغان است و تلاش میکند تا از موج جدیدی از پناهجویان افغان جلوگیری کند. مرزهای زمینی در سراسر افغانستان از زمان سقوط کابل به روی پناهجویان بسته شدهاند.
یکی از سخنگوهای وزارت خارجه چین با حالتی عتابگونه گفته که این مداخله نظامی آمریکا با بهانههای مربوط دموکراسی و حقوق بشر با ناآرامی، تفرقه و تخریب به پایان رسید.
پکن با سوابق طالبان در زمینه حقوق بشر کار زیادی نخواهد داشت به طوریکه یکی از سخنگوهای طالبان روز پنجشنبه گفته بود که با پایان کمکهای غربی، دولت جدید افغانستان به چین برای سرمایهگذاری و احیای کشور تکیه میکند.
چین سفارتش در کابل را به نشان آمادگی توافق با دولت جدید افغانستان باز نگه داشته، اما بعید است که چنین سرمایهگذاریهایی با مقیاس زیاد و بزرگ به این زودیها در نظر گرفته شوند.
نگرانی بزرگ چین در افغانستان، مساله امنیت است و به ویژه اینکه گروههای اسلامگرا با ریشههایی در چین میتوانند از طالبان الهام بگیرند.
تهدید تبدیل شدن مجدد افغانستان به قطبی برای ترویسم بینالملل آن هم در بازه زمانی نزدیک، بیش از هر زمان دیگری برای کشورهای منطقه است تا آمریکا. این تهدید از سوی داعش به ویژه بیشتر است.
«مایکل کوگلمان» از مرکز ویلسون میافزاید: بسیاری از بازیکنان منطقهای میتوانند با دولت طالبان مادام که این گروه شبهنظامی به آنها درباره امنیت تضمین دهد، همکاری و همزیستی داشته باشند، چون برای بسیاری از این عوامل منطقهای، بجز هند شامل ایران، چین، روسیه و کشورهای آسیای میانه، داعش یک نگرانی بزرگتر از طالبان است.