در ایران نیز مانند همه دنیا هیچ منع قانونی برای سهامداری قطعه ساز در خودروسازی نداریم

صنعت خودرو سازی سالهاست مشکلات زیادی را به دلیل مدیریت دولتی و سایر عوامل متحمل شده است. یکی از این مشکلات وجود انحصار دولتی است و دولت اگر قصد دارد بازار خودروی کشور را سر و سامان دهد باید با انحصارشکنی در صنعت خودروسازی ایران بازار را آرام کند. در این خصوص برنامه داد رسانه از رادیو جوان به بحث انحصار در صنعت خودرو پرداخت و با حضور کارشناسان متخصص این حوزه مشکلات اصلی را بررسی کرد.

امیر رضا غلامی یکی از کارشناسان این برنامه با اشاره به فضای دولتی در خودرو سازی گفت: وجود دولت سبب انحصار شده است که ما از ابتدای خودرو سازی با آن رو به رو بودیم.

غلامی تصریح کرد: اصلی‌ترین مبحث این است که فضای رقابتی از صنعت خودرو سازی برداشته شده است. زمانی که شرکت‌های ذینفع ایران خودرو همه سفارشات را دارا هستند، انحصار ایجاد می‌شود. فضا و رانت‌های دولتی و همچنین سایر سهام داران بزرگ اجازه ورود به صنعت خودروسازی را نمی‌دهند و با وجود همه‌ی گله‌هایی که مردم از خودرو دارند، فضای حال رقابتی نیست.

در بخشی از این برنامه سید جواد حسینی کیا نماینده سنقر و کلیایی در مجلس شورای اسلامی گفت: منع قانونی در کشور در خصوص عضویت قطعه ساز در خودرو ساز و حضور در هیات مدیره وجود ندارد. اصل ۴۴ در قانون اساسی ضمن اشاره به خصوصی سازی، سهامداری دولت را در برخی صنایع مادر اعلام کرده و با اینکه خودرو صنعت مادر نیست، اما در این تراز‌ها دیده شده، چرا که سبب اشتغالزایی برای ۷۵۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم شده است.

رضا ویسه رییس اسبق سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برنامه داد رسانه گفت: قانونی و محدودیتی در خصوص منع قطعه ساز برای خرید سهام خودرو ساز و حضور در هیات مدیره وجود ندارد و فقط طبق قانون تجارت اعلام شده که سهامدار شرکت در صورت خرید و فروش از آن شرکت به عنوان ذینفع واحد بایستی اطلاعاتش به صورت مستقل و شفاف در مجمع گزارش دهد.

ویسه اظهار کرد: فعالیت قطعه سازی و خودروسازی در همه دنیا به صورت رقابتی نیست. کاهش قیمت و افزایشش راندمان و کیفیت دلیل تامین قطعه توسط قطعه ساز است و صرفا نقش قطعه سازی پیمانکار نیست و در دنیا از این دو صنعت به عنوان شریک تجاری یاد می‌شود. خطوط تولید خودروساز به قطعه ساز متصل است و در صورت عدم تامین و کاهش کیفیت، نهایتاً خودروساز است که ضرر می‌کند.

مجتبی نظری مدیر ارتباطات شرکت کروز در ادامه برنامه گفت: در صنعت خودرو باید کسی سرمایه گذاری کند که نسبت به این صنعت دید داشته باشد. بسیاری از خودروسازان داخلی دارای شرکت‌های بزرگ قطعه سازی به دلیل تکمیل زنجیره هستند.

مدیر ارتباطات شرکت کروز اظهار کرد: سهامدار بسیاری از شرکت‌های بین المللی خودرو ساز، تیروان‌ها هستند. در قانون تجارت اعلام شده که هر یک از اعضای هیات مدیره‌ی خودروساز که تامین کننده باشد، در تصمیمگیری مواردی که تعارض به منافع داشته باشه و سودی برای خودش داشته باشد، حضور نخواهد داشت و نمی‌تواند نظر دهد.

نظری با اشاره به اینکه حضور قطعه ساز در خودروسازی انحصار ایجاد نمی‌کند و رقابت سایر قطعه سازان را دچار مشکل نمی‌کند، اظهار کرد: قانونی در صنعت خودروسازی وجود دارد که برای یک قطعه دو تا پنج منبع در ساپکو و سازه گستر به عنوان تامین کننده قطعات ایران خودرو و سایپا در نظر گرفته شود. برای مثال مرکز تحقیقات کروز با جذب و کمک ۲۳۰ نفر از نخبگان دانشگاه‌های مطرح کشور، نسل پنجم ECU را طراحی و تولید کرده است و روزانه توان تولید ۳۵۰۰ عدد ECU را دارد و می‌تواند تامین همه‌ی نیاز صنعت خودروسازی کشور را انجام دهد، ولی با این وجود ایران خودرو و سایپا برای برقراری تعادل در بین قطعه سازان و عدم ایجاد انحصار، از ۳ تامین کننده دیگر داخلی این قطعه را تهیه می‌کنند و عضو هیات مدیره هم در این امر دخل و تصرفی ندارد.

نظری ادامه داد: کروز با سطح بالای داخلی سازی نسل پنجم ECU را طراحی و تولید کرده و به همین دلیل توان ایجاد تغییرات را داراست.

نظری در این برنامه ضمن اشاره به وجود قطعه ساز در هیات مدیره رانت اطلاعاتی و انحصار ایجاد نمی‌کند، گفت: طراحی و تولید در خودرو سازی با دعوت از همه‌ی قطعه سازان شکل می‌گیرد و اگر توانایی لازم را نداشته باشند، طبق زمان و پروژه‌ای که ایجاد شده، توانمندی رو افزایش می‌دهند و ۴ یا ۵ قطعه ساز وجود دارد که از توان تکنولوژی برخوردار هستند و می‌توانند به دانشی مشخص برسند. پس نظاره اطلاعاتی و طبق قانون تجارت مذکور، انحصاری ایجاد نخواهد شد.