آیت الله مصباح: در زمان امام معصوم هم بايد به فقيه رجوع کرد

رييس موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني‌(ره)‌ گفت: هرگونه تلاشي به هر دليلي، نظريه ولايت فقيه را مورد خدشه و تضعيف قرار دهد چنين كاري تيشه زدن به به پايه‌هاي كاخ اسلام در ايران است. 

آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي در ادامه‌ سلسله نشست‌هاي تبيين علمي موضوع ولايت فقيه ـ كه در سالن اجتماعات مدرسه فيضيه قم برگزار شد ـ با بيان اين‌كه " امروز در عالم تنها يك حكومت اسلامي وجود دارد و آن هم جمهوري اسلامي ايران است" افزود: اين نظام با اين عظمت و با اين بركات، گره خورده به ولايت فقيه است و اگر ولايت فقيه عملا از قانون اساسي حذف شود چيزي به نام نظام اسلامي باقي نمي‌ماند.

وي با بيان اين‌كه " تلاش براي تبيين مسير ولايت فقيه و تبيين عملي آن، خدمت به حفظ و مقام اسلام است" خاطرنشان كرد: هرگونه تلاشي به هر دليلي نظريه ولايت فقيه را مورد خدشه و تضعيف قرار دهد، چنين كاري تيشه زدن به پايه‌هاي كاخ اسلام در ايران است.

وي با بيان اين‌كه " ولايت فقيه تركيبي از دو كلمه‌ ولايت و فقيه است و كاربردهاي متفاوتي در آيات و روايات ديده مي‌شود كه پيدا كردن معناي جامعي بين همه آن‌ها مشكل است" افزود: براي ولايت چندين معنا ذكر شده است؛ از جمله محبت در مقابل عداوت، ولي به معناي ناصر و معناي معادل حكومت. در تفسيرالميزان علامه طباطبايي نيز در مواردي روي اين مطلب كه اصل ولايت اتصال به دو جسم كه اجنبي بين آن قرار نگيرد تاكيد شده است.

اين استاد حوزه علميه‌ قم با بيان اين‌كه " در قرآن گاهي خدا ولي انسان است و گاهي انسان ولي خداست" تاكيد كرد: بايد خصوصيات كلمه ولايت در آن مكان را كشف كنيم و دانستن مفهوم نزديكي دو چيزي كه فاصله‌اي بين آن‌ها نيست، كافي نمي‌باشد و اين مشكلي را حل نمي‌كند و گاهي هم به اشتباه مي‌اندازد.

وي در بخش ديگري از سخنان خود با بيان اين‌كه " لازمه‌ زندگي اجتماعي ايجاد رابطه بين افراد است و اين رابطه نياز ايجاد مي‌كند و بايد كسي اين نياز را برطرف كند" افزود: بايد شخصي باشد كه اين نيازها را برطرف كند و اگر اختلافي بين آن‌ها ايجاد شد، بتواند آن را حل كند.

وي خاطرنشان كرد: در عالم هيچ جامعه‌اي وجود ندارد كه اختلافي در آن‌ها نباشد و نمي‌توان تحقق جامعه‌اي بدون اختلاف را پيش‌بيني كرد.

مصباح يزدي اظهار كرد: غير از كسي كه قانون را وضع مي‌كند، بايد كسي باشد كه قانون را اجرا و آن را به ديگران تحميل و متخلف را وادار به اجراي آن كند.

وي با تاكيد بر اين‌كه " تجربه نشان داده كه همواره عمل به قانون نخواهد شد" خاطرنشان كرد: اگر در جامعه فساد و هرج‌ومرج شود، بايد غير از قانون، مجري قانون هم وجود داشته باشد كه در فرهنگ عمومي حكومت نام دارد.

وي ادامه داد: در زمان‌هاي مختلفي واژه‌هايي چون ملك و سلطان و حاكم و هم‌چنين ولي و والي نيز به كار برده شده كه در فرهنگ شيعي واژه‌ شايع به كار برده شده والي مي‌باشد.

اين عضو مجلس خبرگان گفت: ولايت فقيه يعني اين‌كه قانونا حق دارد فرمان دهد و مردم هم قانونا حق دارند، فرمان او را اجابت كنند و فقيه حق اين را دارد كه حكم حكومتي و ولايي صادر كند و اطاعت از حكم او واجب است.

وي با يادآوري اين‌كه " معناي ولايت، حكومت است" تاكيد كرد: همه عقلا مي‌دانند براي آن‌كه در زندگي اجتماعي اختلال و فساد و هرج و مرج به وجود نيايد، وجود نهادي لازم است كه ولايت فقيه است و كسي كه در راس آن قرار دارد، ولي مي‌باشد.

وي افزود: فقاهت هم يعني كسي كه در فهم احكام تخصص دارد، قدرت درك مسائل شرعي از راه ادله معتبر را دارد. حال بايد ديد در اصل اسلام چيزي به نام ولايت فقيه مانند وجوبي چون نماز و روزه داريم و آيا معنايش اين است كه هر فقيهي ولايت دارد؟

مصباح يزدي خاطرنشان كرد: ولايت فقيه يعني در شرايطي كه حكومت ولايت معصوم عملا ميسر نباشد، مردم نمي‌توانند نيازهاي خود را برطرف كنند، به همين جهت خداوند بدل اضطراري تعيين كرده است مانند تيمم كه بدل از وضو مي‌باشد.

وي ادامه داد: حكومت معصوم و آن‌چه كه خدا از ابتدا تشريع كرده براي حفظ نظام و جلوگيري از هرج و مرج بوده است، اما خداوند مي‌دانست كه انسان‌ها تن به حكومت معصوم نمي‌دهند.

وي با اشاره به عدم پذيرش ولايت علي(ع) توسط اصحاب بدر و حنين تصريح كرد: خداوند 12 معصومي كه موي هركدام‌شان به عالمي مي‌ارزد را تعيين كرد اما از آن‌جا كه مي‌دانست انسان‌ها تن به حكومت معصوم نمي‌دهند از فضل و رحمت خود بدل را نيز قرار داد.

اين عضو مجلس خبرگان معتقد است: كسي كه جاي امام قرار مي‌گيرد، همه مسائل امام را نمي‌تواند پوشش دهد، او معصوم نيست و حكومت واقعي خدا را نمي‌تواند برقرار كند. اگر زندگي اجتماعي نباشد، زندگي و تعليم و تعلم و جهاد و غيره معنايي ندارند و زندگي اجتماعي هم نيازمند حكومت است و حتي در زمان امام معصوم نيز بايد به فقيه مراجعه كرد.

وي با بيان اين‌كه " ولايت مطلقه يعني هر كاري كه در شأن حاكم است، فقيه حق دارد آن را انجام دهد" اظهار كرد: در همين قم اطراف حرم را كه مي‌خواستند بسازند خيلي‌ها راضي نبودند كه به حكم حاكم اين كار انجام شد، اگر شهرهاي اسلامي زيبا نباشند در برابر بلاد كفر سرشكسته خواهيم بود و چون شأن حاكم در اين است كه به زيباسازي شهر توجه كند فقيه ولايت دارد كه دستور دهد خراب كنند و فضاي سبز بسازند.

وي در بخش ديگري از سخنان خود با انتقاد از كساني كه ولايت فقيه را ديكتاتوري مي‌نامند خاطرنشان كرد: امام فرمود اگر ولايت فقيه نباشد ديكتاتوري هست؛ چراكه ولي فقيه مصالح مسلمين را رعايت مي‌كند، نه منافع شخصي و اگر فقيه خلاف حكم شرعي عمل كند از جايگاه خود ساقط مي‌شود.

مصباح يزدي با تاكيد بر اين‌كه " مبتكر ولايت مطلقه امام(ره) بود، و اين امر از افتخارات ايشان است" اظهار كرد: ولايت فقيه به معناي ديكتاتوري غلط است. بنده در سال‌هاي گذشته از مسوولين عالي‌رتبه كشور معناي رسواتري از ديكتاتوري را در مراسم حاج احمد آقا در دانشگاه تهران شنيدم. وقتي اين مطلب در آن‌جا در تجليل از امام مطرح شد بعد از آن‌كه نوبت سخنراني بنده شد و اين مطلب را رد كردم.

وي افزود: آن مقام مسوول مي‌گفت اطاعت از ولايت فقيه مقيد به اسلامي بودن دستورات نيست و در موارد غير اسلام و ضد اسلام نيز مي‌توان از ولايت فقيه پيروي كرد. عنوان اين مطلب در واقع بازي با احكام اسلام است و خلاف فرمايش امام(ره) و اين را دستاويز قرار دادند كه احكام را از بين ببرند. كجا اسلام پيروي از حكم ضداسلام را تجويز كرده است و اين از اكاذيب عالم و حكم شيطان است.

وي در بخش پاياني سخنان خود گفت: ولايت مطلقه ربطي به تكوينيات ندارد و به موارد اجتماعي و سياسي برمي‌گردد؛ اگرچه ضرورتي هم نداشته باشد.