عامل انساني علت سانحه قطار تهران ـ مشهد

درحالي كه همواره مسوولان كشور معتقدند حمل و نقل ريلي با ويژگي‌هاي منحصر به‌فرد و قابليت‌هاي گوناگون خود به عنوان ايمن‌ترين و سازگارترين نوع حمل و نقل با محيط زيست مي‌تواند نقش مضاعفي در توسعه فعاليت‌هاي اقتصادي ايفا كند اما بروز چند سانحه ريلي در ماه‌هاي اخير باعث شده بيم آن برود كه حمل و نقل ريلي نيز به سرنوشت حمل و نقل هوايي و جاده‌اي دچار شود.

ايمن بودن حمل و نقل ريلي همواره يكي از مهمترين مزاياي اين حمل و نقل است كه بر لزوم توسعه و گسترش آن تاكيد مي‌كند تا جايي كه برخي از كارشناسان معتقدند پيشرفت ساير شاخه‌هاي اقتصادي در گرو توسعه حمل و نقل به ويژه حمل و نقل ريلي است.

بر اساس اين گزارش، قطار سريع السير مشهد- تهران 3 بهمن ماه، قطار مسافري تربت حيدريه ـ تهران در 17 بهمن، قطار مسافري مشهد - تهران در24 بهمن و قطار مسافري اهواز ـ تهران در 27 بهمن ماه دچار سانحه شده‌اند.

در اين راستا عليرضا خراساني- عضو كميسون عالي سوانح راه آهن- درباره سانحه قطار سريع‌السير تهران- مشهد كه سوم بهمن ماه از ريل خارج شد، اظهار كرد: در بررسي علت اين سانحه، عامل انساني آخرين نتيجه‌اي است كه به آن دست پيدا كرديم.

خراساني با بيان اينكه كليه عوامل را بررسي كرده‌ايم، خاطرنشان كرد: هيچ گونه مشكلي در قطار وجود نداشته و تنها عامل، دير اقدام كردن براي ترمز بوده كه در نهايت منجربه منحرف شدن قطار از خط و در نيتجه بروز حادثه شده است.

وي در ادامه به حادثه قطار مشهد - تهران كه در بهمن ماه رخ داد اشاره و تصريح كرد: يكي از واگن‌هاي قطار تهران مشهد دچار آتش‌سوزي شد كه علت آن مسافر اعلام شده است.

خراساني با بيان اين كه پرونده اين سانحه از نظر ما بسته شده و منتظر راي دادگاه هستيم، گفت: يكي از مسافران اقدام به روشن كردن ذغال در سرويس بهداشتي اين واگن كرده بود و در نتيجه آتش به كف سرويس منتقل و پس از آتش سوزي و كشيده شدن ترمز قطار، قطار متوقف شد.

وي خاطرنشان كرد: پرونده از طريق نيابت قضايي به دادسراي چغتاي معرفي و پس از تكميل به دادگاه فرستاده شد و ما منتظر راي نهايي دادگاه هستيم.

وي درباره قطار اهواز - تهران كه در 27 بهمن ماه سال جاري دچار آتش سوزي شد، گفت: تاكنون مسائل فني و سيم‌كشي علت سانحه اعلام شده اما دلايل اين سانحه نيز در دست بررسي است.

اگرچه آتش سوزي، فرسودگي ريل، بسته بودن سوزن خط، ريزش كوه و ... از دلايل بروز اين سوانح هستند اما در بيشتر سوانح ريلي عامل انساني به عنوان مهمترين عامل سانحه معرفي مي‌شود اما بروز اين حوادث اين سوال را در ذهن ايجاد مي‌كند كه چرا حمل و نقل ريلي كه همواره ايمن بودن آن را يكي از مهمترين دلايل براي توسعه آن اعلام مي‌كنند بايد دست خوش چنين حوادثي شود؟ يا اينكه آيا عامل خطاي انساني جواب مناسبي براي حادثه ديدگان و يا بازماندگان كشته‌هاي سانحه‌هاي ريلي اخير است؟ اين در حالي است كه مسوولان از وجود نيروهاي كار آمد و متخصص در حوزه حمل و نقل ريلي صحبت مي‌كنند.


حادثه خبر نمي‌كند

در اين راستا عبدالعلي صاحب محمدي ـ معاون وزير راه و ترابري در گفت‌وگو با خبرنگار راه ايسنا، درباره علت افزايش سوانح ريلي طي مدت اخير، گفت: حادثه است و خبر نمي‌كند؛ زماني يك حادثه توالي داشته يا ريشه در عدم پيش‌بيني دارد كه سوانح اخير از اين دسته نبوده است. معمولا در حواث ريلي، جاده‌اي و هوايي تعيين‌كننده‌ترين عامل خطاي انساني است كه برنامه‌هاي آموزشي بسيار جدي طي مدت اخير در راه آهن آغاز شده و البته حصول بازدهي آن زمان مي‌برد.

وي افزود: اين حادثه ناشي از عدم تمهيد و برنامه‌ريزي نبوده است و همه هماهنگي‌ها و امور لازم انجام و پيش‌بيني شده بود اما گاهي هم خطاي انساني اسباب حادثه مي‌شود كه در همه جهان هم چنين است.

معاون وزير راه و ترابري در پاسخ به اينكه علي‌رغم عنوان شدن نيروهاي انساني متخصص و با تجربه چرا علت سوانح ناشي از خطاي انساني شناخته مي‌شود، اظهار كرد: بيش از دو هزار لوكوموتيوران در كشور فعالند كه نيروهاي با تجربه و متعهدي هستند. در حاليكه لكوموتيوراني شغلي بسيار سخت و پراسترس است و بسياري از قطارهاي مسافري شب هنگام تردد دارند؛ اما سانحه گاهي پيش مي‌آيد و بايد جزو حوادث گذاشت چون تكراري نيست.

صاحب محمدي افزود: روزانه 90 رام قطار در مسير تهران - مشهد تردد دارند كه هيچ حادثه‌اي هم رخ نمي‌دهد. كما اينكه در بخش ريلي ميزان سوانح و حوادث بسيار كم است و ايمن ترين بخش از حمل و نقل محسوب مي‌شود.


منابع انساني يكي از ملزومات است

در اين راستا مهندس ناصر بختياري - رييس شركت قطارهاي مسافري رجا- با اشاره به اينكه منابع انساني يكي از ملزومات است، خاطرنشان كرد: طي چند سال گذشته حجم زيادي نيروي كارآمد و متخصص وارد صنعت حمل و نقل ريلي شده‌اند و انشاالله اين روند ادامه داشته باشد.


غره شدن به اينكه ما عالي هستيم از همه بدتر است

همچنين حميد بهبهاني وزير راه و ترابري در گفت و گو با ايسنا در پاسخ به اينكه علي‌رغم عنوان شدن فعاليت نيروهاي انساني قوي و با تجربه در اين بخش‌ها چرا اغلب سوانح ناشي از خطاي نيروي انساني است؟ گفت: اشكال كار غره شدن است؛ غره شدن به اينكه ما عالي هستيم از همه بدتر است وگرنه افراد مبتدي دقت بيشتري دارند و هميشه آنهايي كه فكر مي‌كنند در دنيا بهترين هستند در هچل مي‌افتند.

به گزارش ايسنا، طي هفت سال گذشته سه هزار و 496 نفر در جهان بر اثر سوانح هوايي كشته شده‌اند كه 795 نفر آنها در سوانح هوايي ايران جان باخته‌اند؛ بدين معنا كه حدود 23 درصد از كشته‌شدگان سوانح هوايي جهان در هفت سال اخير مربوط به سوانح هوايي ايران است.

همچنين گفتني ‌است طي 12 سال گذشته هزار و 28 نفر در سوانح هوايي ايران جان باخته‌اند.

از سوي ديگر طبق شاخص‌ بين‌المللي در كشور ما به ازاي هر 10 هزار وسيله نقليه سالانه حدود 12 نفر كشته مي‌شوند، اين در حاليست كه اين شاخص در كشورهاي پيشرفته زير يك، در كشورهاي در حال توسعه حدود هشت و در برخي كشورها بالاتر از 30 نيز است كه كشور ما در حد متوسط به سمت پايين قرار دارد بدين معنا كه بايد شرايط مناسب‌تري نسبت به وضعيت فعلي داشته باشيم.

رانندگي در جهان نهمين عامل مرگ و مير به شمار مي رود اما آمار حاكي از آن است كه تلفات رانندگي در كشور ما دومين عامل مرگ و مير محسوب مي‌شود. در اين ميان حمل و نقل ريلي تنها نوع حمل و نقل است كه همواره ايمني از مزيت‌هاي آن به‌شمار مي‌رود اما به نظر مي‌رسد بروز سوانح ريلي باعث شود مردم اعتماد خود را نسبت به اين نوع حمل و نقل نيز از دست بدهند در آن شرايط مردم براي انتخاب بهترين و مطمئن‌ترين وسيله براي سفر دچار سردرگمي مي شوند، آنگاه بايد ديد بهترين گزينه براي مسافرت چيست؟