آیا چین با آمریکا همراه می‌شود؟

فرارو- یک تحلیلگر مسائل بین‌الملل می‌گوید: «من بعید نمی دانم همان‌گونه که ایالات متحده پرونده هسته‌ای ایران را به شورای امنیت برد و قطعنامه‌های تحریمی را با موافقت چین و روسیه علیه ایران به تصویب رساند بار دیگر این اتفاق نیافتد و چینی‌ها و روس‌ها راضی به صدور قطعنامه تحریمی علیه ایران نشوند.»

نشست چند روزه شورای حکام آژانس‌بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه در وین کار خود را آغاز کرد. در این نشست یوکیا آمانو رئیس آژانس در سخنرانی افتتاحیه خود با تکرار اتهامات قبلی خود به ایران بار دیگر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را مورد تردید قرار داد و از عدم همکاری رهبران ایران با آژانس شکوه کرد.

این نشست در حالی برگزار می‌شود که دو موضع‌گیری جدید در مورد پرونده هسته‌ای ایران از سوی هیلاری کلینتون و مدودف اتخاذ شده‌است. به گزارش آسوشیتد پرس، هیلاری کلینتون با بیان اینکه آمریکا به دنبال پیروزی مقابل ایران برای اعمال تحریم‌هاست، گفت که احتمالا تدوین و جلب توافق برای این تحریم‌ها، ماه‌ها طول بکشد.

این در حالی است که وی پیش از این مدعی شده بود که تحریم‌ها علیه ایران ظرف "30 تا 60 روز آینده" اعمال خواهند شد. برخی از رسانه‌های داخلی این اظهارات کلینتون را عقب نشینی از مواضع قبلی تفسیر کردند. این در شرایطی است که آمریکا و اروپا تمام توان خود را برای قانع کردن روسیه و چین جهت اعمال تحریم شدید علیه ایران به کار برده‌اند.

به نظر می‌رسد این تلاش‌ها نتیجه هم در بر داشته‌است. رئیس جمهوری روسیه در دیدار با سارکوزی در این باره گفت: «اگر تلاش های دیپلماتیک برای پذیرش خواسته های بین المللی توسط ایران شکست بخورند، مسکو اعمال مجازات های هوشمند علیه تهران را بررسی می کند.»

رئیس جمهور روسیه اضافه کرد: «ما خوشبین هستیم و احساس اینکه موفقینی را به دست خواهیم آورد را از دست نداده ایم اما اگر این گونه نشود بارها گفته ام روسیه آماده است با شرکای خود موضوع اعمال مجازات علیه ایران را بررسی کند.»

دکتر اردشیر سنایی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره وضعیت پرونده هسته‌ای ایران و مواضع جدید کلینتون و مدودف به خبرنگار «فرارو» گفت: «روند جلسات شورای حکام و آژانس تقریبا ثابت است و با جلسات قبلی آن خیلی تفاوت نخواهد داشت معمولا این جلسات با یک گزارش مدیرکل آغاز می شود و مورد بررسی قرار می گیرد. ممکن است یک بیانیه راجع به آن موضوع صادر شود و یا یک قطعنامه در مورد آن صادر شود.»

وی افزود: «در مورد پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران همیشه روال به همین شکل بوده و در نشست‌های ویژه‌ای که شورای حکام داشته همیشه به این صورت عمل می‌شد. نشست جدید شورای حکام در واقع اولین جلسه‌ای است که پس از ارائه گزارش رییس جدید آژانس در مورد پرونده هسته‌ای ایران تشکیل شده است و طبیعتا همان روال قبلی را طی خواهد کرد.»

این استاد دانشگاه ادامه داد: «به نظر من در این جلسه مواردی که در گزارش آقای آمانو وجود داشت مطرح شد و به زعم آنها جمهوری اسلامی ایران کوتاهی‌هایی را صورت داده است و یا نسبت به برخی برنامه‌های ایران ابهاماتی وجود دارد و باید در این باره توضیحاتی را ارائه نماید. در راستای همین مسائل جلسات شورای حکام نیز پیش می‌رود.

سنایی با اشاره به نتیجه احتمالی این نشست گفت: «به نظر می‌رسد صدور بیانیه ای علیه ایران یا تکرار درخواست های قبلی وپذیرش آنها و عمل به قطعنامه های و بیانیه های شورای امنیت و شورای حکام از سوی کشورمان ماحصل این نشست خواهد بود.»

این استاد دانشگاه درباره اظهارات هیلاری کلینتون درباره دشواری‌های تحریم علیه ایران اظهار کرد: «من مغایرتی در سخنان کلینتون نمی بینم. به هر حال ساماندهی اجماع جهانی علیه ایران توسط دستگاه دیپلماسی ایالات متحده زمانبر است مخصوصا بحث ایران که شرایط و ویژگی‌ها و ارتباط های خاصی با چین و روسیه دارد و راضی کردن این کشورها کار دشواری است.»

وی با اشاره به سخنان جدیدی رییس جمهور روسیه درباره پرونده هسته‌ای ایران گفت: «روسیه چند وقتی است مواضعش را از طرفداری مطلق از برنامه هسته‌ای کشورمان تغییر داده است و سیاست های خود را به سمت نزدیکی به نظرات آمریکا و غرب پیش می‌برد. به نظر می‌رسد در مناسبات دو قدرت بزرگ به دلیل موضوعات مختلفی که بینشان مطرح است بحث پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران تقریبا در کنار مباحث دیگر در نقش بده بستان قرار می‌گیرد.»

این تحلیلگر سیاسی افزود: «روسها به تدریج به سمتی می‌روند که در بحث پرونده هسته‌ای ایران امتیازاتی به غرب و آمریکا بدهند تا در مقابل احتمالا در نقاط دیگر امتیازاتی را از ایالات متحده بگیرند. این روند چند وقتی است در موضع‌گیری‌های رییس جمهور روسیه و وزیر خارجه این کشور اعمال می‌شود.»

سنایی با بیان این مسئله که "بحث اجماع جهانی که آمریکا بدنبال آن است حداقل در مورد روسیه نتیجه داده است" تصریح کرد: «روسیه به سمت تحریم ایران حرکت می کند. ممکن است تحریم مورد نظر امریکا و اروپا مورد تائید روسیه نباشد اما به هر حال روسیه در حال حرکت به سمت موضع شدت‌گیری برخورد با ایران است و این مسئله را بی ارتباط با بده بستان‌های سیاسی دوقدرت بزرگ جهان نمی دانم.»

این استاد دانشگاه درباره احتمال همراهی چین در "تحریم علیه ایران" اظهار کرد: «من شک ندارم که دستگاه دیپلماسی ایالات متحده با صبر و حوصله به مرور به تمام خواسته‌هایش می‌رسد حداقل تجربه گذشته این را نشان داده است. مناسبات بین قدرت‌های بزرگ از مناسبات معمولی بین کشورها فراتر است. برخی اوقات این کشورها مواضعی اتخاذ می کنند که به قدری متناقض است و تحلیلگران را به اشتباه وامی‌دارند اما در شرایط خاص این مواضع به یکباره همسو می شود و خیلی از مواضع مشترک را مشاهده می کنیم.»

وی در پایان تاکید کرد: «من بعید نمی دانم همان‌گونه که ایالات متحده پرونده هسته‌ای ایران را به شورای امنیت برد و قطعنامه‌های تحریمی را با موافقت چین و روسیه علیه ایران به تصویب رساند بار دیگر این اتفاق نیافتد و چینی‌ها و روس‌ها راضی به صدور قطعنامه تحریمی علیه ایران نشوند.»