فرمول محاسبه خسارت بیمه شخص ثالث چه تغییری کرد؟

فرارو- دستورالعمل تعیین خسارت برای ماشین‌های لوکس تغییر کرد، اما زیاد دلتان را خوش نکنید. شورای عالی بیمه در اصلاحیه جدید خود، فرمولی که توسط دیوان عدالت اداری باطل شده بود را حذف و جای آن از واژه متناظر استفاده کرده که تقریبا همان معنی را می‌دهد. حالا به جای آنکه خسارت وارد شده با یک خودرو ۱۸۰ میلیونی تناسب‌بندی شود، قطعه‌ای که خسارت دیده با قطعه خودرو ۱۸۰ میلیونی تناسب‌بندی می‌شود که عملا تغییری در اصل ماجرا ایجاد نخواهد کرد. همچنان شرکت‌های بیمه از پرداخت کامل خسارت وارد شده به ماشین‌های لوکس سر باز می‌زنند. حتی اگر پوشش بیمه شخص ثالث برای جبران کل خسارت کافی باشد.

شورای عالی بیمه فرمول محاسبه خسارت تصادف با خودرو‌های نامتعارف یا همان خودرو‌های لوکس را اصلاح کرد. این فرمول خردادماه توسط دیوان عدالت اداری باطل شده بود و باید توسط شورای عالی بیمه تغییر می‌کرد. حالا کل تغییری که اتفاق افتاده، صرفا تغییر واژه‌ها است. دستورالعمل نحوه تعیین خسارت موضوع تبصره‌های ۳ و ۴ ماده ۸ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه به فرمول خسارت ماشین‌های لوکس و غیرمتعارف مربوط است و حالا ماده ۲ این دستور العمل اصلاح شده. بر اساس این اصلاحیه در صورت تصادف با یک خودرو غیرمتعارف یا لوکس، بیمه شخص ثالث راننده مقصر صرفا تا میزان خسارت متناظر وارد شده به گران‌ترین خودروی متعارف پرداخت خواهد کرد. به عبارتی می‌توان گفت آن فرمول سابق جای خود را به واژه متناظر داده که عملا تفاوت چندانی با گذشته ندارد.

 

خودرو غیرمتعارف به خودرویی گفته می‌شود که حداقل ۱۸۰ میلیون تومان قیمت داشته باشد که نصف دیه مرد مسلمان در ماه حرام است. بنابر این اگر با خودرویی تصادف کنید که بالاتر از ۱۸۰ میلیون تومان قیمت دارد، خسارتی که بیمه شخص ثالث بر عهده خواهد گرفت، معادل خسارت وارد شده به یک خودرو ۱۸۰ میلیونی خواهد بود. مثلا اگر در تصادف، چراغ یک خودرو پورشه بشکند، بیمه شخص ثالث خسارتی معادل چراغ یک خودرو ۱۸۰ میلیونی را بر عهده خواهد گرفت. حتی اگر سقف پوشش بیمه شخص ثالث کفاف جبران کامل خسارت چراغ پورشه را بدهد.

شورای عالی بیمه علاوه بر تغییر ماده ۲ دستورالعمل تعیین خسارت خودرو‌های غیرمتعارف، چند تغییر جزئی دیگر هم در این دستورالعمل ایجاد کرده است. در اصلاحیه شورای عالی بیمه، کلمه «معادل» در بند ۲ ماده ۱، به عبارت «کمتر از» تغییر می‌کند. بر این اساس گران‌ترین خودروی متعارف خودروی سواری است که ارزش روز آن در زمان وقوع حادثه کمتر از پنجاه درصد سقف تعهدات بدنی که در ابتدای هر سال اعلام می‌شود، باشد. اینطور که پیداست این اصلاح صرفا برای غیرقابل تفسیر شدن قانون انجام شده و در عمل تغییری در شیوه تعیین خودرو غیرمتعارف ایجاد نمی‌کند.

بر اساس اصلاحیه شورای عالی بیمه، خودرویی که دقیقا ۱۸۰ میلیون تومان یعنی نصف دیه کامل قیمت داشته باشد هم خودرو غیرمتعارف و لوکس به حساب می‌آید. پیش از این خودرو‌های بالای ۱۸۰ میلیون غیرمتعارف محسوب می‌شدند.

شورای عالی بیمه همچنین منظور از ارزیابان خسارت را در دستورالعمل تعیین خسارت خودرو‌های غیرمتعارف روشن کرده و آن را به کارشناسان ارزیاب خسارت شرکت‌های بیمه و ارزیابان خسارت موضوع ماده ۳۹ قانون تغییر داده است. در این ماده گفته شده ارزیاب خسارت باید از بیمه مرکزی مجوز داشته باشد.

شورای عالی بیمه دو تبصره هم به نحوه محاسبه خسارت خودرو‌های غیرمتعارف اضافه کرده است. تبصره اول می‌گوید اگر قطعه مورد نظر در بین خودرو‌های متعارف تفاوت قیمت داشت، گران‌ترین آن‌ها مبنای محاسبه خسارت قرار می‌گیرد. برای مثال اگر در تصادف چراغ یک خودرو غیرمتعارف را شکسته باشید، بیمه شخص ثالث خسارت چراغ یک خودرو ۱۸۰ میلیونی را بر عهده می‌گیرد. حالا ممکن است خودرو‌های زیر ۱۸۰ میلیون، چراغ‌هایی با قیمت متفاوت داشته باشند که بر اساس این تبصره، گران‌ترین چراغ مد نظر قرار می‌گیرد. تبصره دوم در این اصلاحیه به قطعاتی اشاره دارد که در خودرو‌های متعارف پیدا نمی‌شود. در چنین شرایطی قطعه مشابه در خودرو‌های متعارف مبنای محاسبه خسارت خواهند بود.

 

گفته می‌شود جلسه شورای عالی بیمه در شهریورماه برگزار و اصلاحیه دستورالعمل تعیین خسارت خودرو‌های غیرمتعارف و لوکس تصویب شده و حالا بیمه مرکزی آن را به همه شرکت‌های بیمه ابلاغ کرده است تا اجرایی شود. هرچند با اصلاحیه جدید، تغییر خاصی در محاسبه خسارت ماشین‌های لوکس ایجاد نشده است.

دیوان عدالت اداری پیرو شکایت یکی از کارشناسان رسمی دادگستری، حدود چهار ماه پیش فرمول بیمه مرکزی برای تعیین خسارت خودرو‌های لوکس را باطل کرد. بر اساس این فرمول اگر به یک خودرو یک میلیاردی، حدود ۵۰ میلیون تومان خسارت وارد می‌کردید، بیمه شخص ثالث با استفاده از فرمول تعیین شده، یک میلیارد را به ۱۸۰ میلیون تومان و ۵۰ میلیون را به ۹ میلیون تومان تبدیل می‌کرد و صرفا ۹ میلیون از خسارت وارد شده به خودرو لوکس را بر عهده می‌گرفت. حتی اگر پوشش بیمه برای پرداخت کل خسارت ۵۰ میلیونی کافی باشد. حالا این فرمول لغو شده و جای خود را به واژه متناظر داده است. طوری که شرکت بیمه قیمت قطعاتی که خسارت دیده‌اند را تناسب بندی می‌کند. با این تفسیر تفاوت چندانی در محاسبه خسارت ایجاد نشده و همچنان شرکت بیمه زیربار پرداخت کل خسارت ۵۰ میلیونی نمی‌روند. در قانون قبلی، مالکان خودرو‌های لوکس که نتوانسته‌اند خسارت خود را کامل دریافت کنند، به دادگاه شکایت کرده و نهایتا راننده مقصر مجبور به پرداخت مابه تفاوت خسارت می‌شد که در مثال ما رقمی معادل ۴۱ میلیون تومان است. دیوان عدالت اداری این فرمول را باطل کرد تا شرکت‌های بیمه تا سقف پوشش خود را بدون در نظر گرفتن نسبت و تناسب پرداخت کنند. به عبارتی در مثال ما شرکت بیمه شخص ثالث باید کل ۵۰ میلیون را بر عهده بگیرد، اما در اصلاحیه شورای عالی بیمه چنین اتفاقی نیافتاده و همچنان در روی همان پاشنه می‌چرخد.