کدام بولتن به دست ائمه جمعه می‌رسد؟

فعالان سیاسی و مسئولان سیاست خارجی بار‌ها نسبت به اظهارات غیرکارشناسی که گاهی مواقع هم همراه با تبعاتی به‌ویژه در حوزه سیاست خارجی بوده، ابراز گلایه کرده و هشدار داده‌اند. آخرین نمونه آن گفته‌های آیت‌الله لطف‌الله دژکام، امام جمعه شیراز، است که گفته: «سهم نفت را در بودجه کشور به یک حدی رسانده‌ایم که اگر نفت نفروشیم آب از آب تکان نمی‌خورد».

به گزارش شرق، این در حالی است که حدود یک‌سوم بودجه کشور حاصل از فروش نفت است. نمونه دیگر آن سخنان آیت‌الله علم‌الهدی در خطبه‌های نماز جمعه مشهد است که گفته بود: «در همه عرصه‌ها، قدرتمندتر، عزیزتر و پول‌دارتر شده و زندگانی بهتری داریم». «علم‌الهدی» قبلا هم در نماز جمعه گفته بود FATF مقدمه فتنه ۹۸ است.

محمود واعظی، مسئول دفتر رئیس‌جمهوری، پیش از عید درباره اظهارنظر‌های عجیبی که از تریبون نماز جمعه و عمدتا درباره مسائل اجرائی کشور ایراد می‌شود، گفته بود: «ما و وزارت کشور موضوعات را رصد می‌کنیم. خلاصه گزارش را هم به ستاد اقامه نماز جمعه می‌فرستیم. به هر حال، امیدواریم همه عزیزان ما در سنگر نماز جمعه مقداری فضا را آرام کنند یعنی فکر نکنند فقط خودشان دغدغه مردم را دارند. اینکه الان کسی خودش مسئولیت نداشته باشد و مرتب بیاید همین‌طوری نگرانی‌های مردم را اضافه کند، کار درستی نیست. ما انتظارمان از بزرگان، علما و همه سخنرانان این است که اول به دولت کمک کنند. پیشنهاداتی که دارند به ما بدهند، حتما با آغوش باز می‌پذیریم. از طرف دیگر در این شرایط خاص بیاییم با هم کمک کنیم تا مسائل مردم و کشور حل شود. کشور، نظام و رهبر دارد؛ رهبری که حواسش به همه موضوعات هست. مجلس دارد؛ مجلسی که مرتب جلسه می‌گذارد و مسائل را پیگیری می‌کند. قوه قضائیه و نیرو‌های نظامی و انتظامی دارد که در حوزه تحت مسئولیت به وظایف خود عمل می‌کنند بنابراین در چنین کشوری معنی ندارد هر کسی هر آنچه به ذهنش می‌آید، بگوید».

انتقاد به آنچه از تریبون‌های نماز جمعه مطرح می‌شود، به حجت‌الاسلام و المسلمین سیدرضا تقوی، رئیس وقت شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور، هم رسیده بود. اما او کاملا از مواضع مطرح‌شده دفاع کرده بود. او گفته بود: «ائمه جمعه باید مواضع نظام را تبیین کنند و مواضع نظام هم توسط رهبری بیان می‌شوند. اصل ۱۱۰ قانون اساسی ۱۱ وظیفه را برای رهبری مشخص کرده است که نخستین آن تعیین سیاست‌های کلی نظام بعد از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام است. یک امام جمعه یک جایی نصیحتی می‌کند چه فضاسازی‌هایی و چه هجمه‌هایی علیه آن‌ها ایجاد می‌کنند».

تقوی در حالی معتقد است که ائمه جماعات رفتار جناحی و سیاسی ندارند که خودش زمانی عضو شورای هم‌گرایی و وحدت اصولگرایان بود و درباره آن هم بار‌ها توضیح داده بود.

او هم مانند واعظی گفته بود که: «ما اطلاعات کشور را جمع می‌کنیم و برای ائمه جمعه می‌فرستیم و برخی شهر‌ها امکاناتی ندارند که ائمه جمعه به اطلاعات روز دسترسی داشته باشند، ما بولتن و گزارش خبری داریم و برای آنان می‌فرستیم، اما موظف نیستند آنچه را که به آنان اعلام شده، بگویند». اما تقوی نگفته است که در نهایت کدام اطلاعات به دست ائمه جمعه می‌رسد؛ اطلاعاتی که خودشان جمع‌آوری کرده‌اند یا اطلاعاتی که دولت برای آن‌ها فرستاده یا همه آن‌ها و درنهایت آیا این اطلاعات خبری و خنثی است یا همرا با تحلیل و مهم‌تر از همه اینکه با کدام خط یا تحلیل اطلاعات برای ائمه جماعات ارسال می‌شود.

علم‌الهدی، امام جمعه مشهد، زمانی از «برجام»، «قرارداد‌های نفتی» و «بحث پول‌شویی» به عنوان «مثلثی شوم» یاد کرده بود که باعث ازدست‌رفتن استقلال کشور شده است. برخی ائمه جمعه دیگر هم انتقاداتی در این زمینه مطرح کرده بودند. دولت زمانی بعدا در واکنش به این اظهارنظر‌ها به شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه انتقاد کرده و از امامان جمعه خواست که «به مباحث مطرح‌شده در شورای عالی امنیت ملی احترام گذاشته شود».

اما تقوی در پاسخ گفته بود که شورای سیاست‌گذاری در «تذکرات خیرخواهانه» خود، منتظر اجازه دولت نخواهند بود! در اطلاعیه همچنین تأکید شده که «افتخار» امامان جمعه، «حفظ استقلال فکری، صرفا در جهت اجرای دستورات الهی و منویات رهبری است».

رحیم‌پور ازغدی با بیان اینکه حمایت از نظریه‌پردازی و مناظره در حوزه و دانشگاه یکی از طرح‌هایی است که بنده از پیشنهاددهندگان اصلی آن بوده‌ام، اظهار کرد: از شورای مدیریت حوزه‌ها جواب بخواهید که با این مصوبات چه‌کار کردید؟ مدیریت حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌ها پاسخ بدهند، ده‌ها هزار طلبه بااستعداد در اختیار مدیریت حوزه‌های علمیه و مدرسین حوزه‌هاست، ۴۰ سال از انقلاب می‌گذرد، شما که نباید حرف‌های ۴۰ سال پیش را به ما تحویل دهید، ۴۰ سال قبل همین بهانه‌ها را می‌آوردید.

انتقاد از تریبون نماز جمعه صرفا به فعالان سیاسی و دولتمردان محدود نبوده است. در پی این سخنان چندی قبل رحیم‌پور ازغدی از تریبون نماز جمعه در نقد حوزه‌های علمیه آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی هم واکنش نشان داده بود. این مرجع تقلید در باب مسائل روز به سخنرانی پیش از خطبه‌های این هفته نماز جمعه تهران اشاره کرد و گفت: هفته گذشته در سخنرانی قبل از خطبه‌های نماز جمعه تهران، ضد حوزه‌های علمیه صحبت کردند، عجیب است نماز جمعه‌ای که ائمه جمعه فرزندان حوزه هستند، پایگاهی بر ضد حوزه شود. چطور می‌شود شما به فردی اجازه دهید ضد حوزه حرف بزند و دروغ بگوید.

او خطاب به طلاب حاضر در درس عنوان کرد: شما می‌دانید که در دروس حوزه، مرتب حرف‌های تازه و مطابق نیاز‌های روز زده می‌شود، اما این فرد عنوان می‌کند ۴۰ سال است حرف‌های تازه در حوزه زده نشده است، اینجا برخی گمان پیدا کردند که درون نظام هم افرادی بر ضد حوزه هستند.

در یکی، دو سال گذشته موج تغییرات در ائمه جماعات شهر‌ها زیاد بوده است. برخی استعفا دادند برخی هم جابه‌جا شدند. برخی این جابه‌جایی‌ها را به تغییر سیاست‌های شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه مربوط دانستند. تا جایی که در نهایت چند ماه پیش رئیس سیاست‌گذاری شورای ائمه جمعه هم تغییر کرد و علی اکبری به جای تقوی نشست.

برخی دلیل این تغییرات را جوان‌گرایی دانستند. اگرچه «حجت‌الاسلام محمدتقی رهبر»، امام جمعه موقت اصفهان، گفته بود که هیچ متنی برای امامان جمعه جهت قرائت در نماز جمعه فرستاده نمی‌شود. به گفته او «ستاد مرکزی (شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه) هر هفته نشریه‌ای را برای ائمه جمعه سراسر کشور ارسال می‌کند که حاوی اطلاعات و مسائل روز است و امامان جمعه مختار به استفاده از مطالب آن نشریه هستند».