فرارو- دو اقدام تند دولت جمهوری خواه آمریکا در کمتر از ۱۵ روز، نشان داد تیم ترامپ به مسیر تقابل با ایران ادامه می‌دهد. حالا کمتر از ۲ سال تا انتخابات ریاست جموری آمریکا باقی مانده است و بسیاری از کاندیدا‌های سرشناس دموکرات از بازگشت به برجام حمایت کرده‌اند. دموکرات‌ها در کنار دلایلی که برای بازگشت به این توافق دارند، موانعی هم سر راه خود می‌بینند.

به گزارش فرارو، پس از تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران توسط آمریکا در ۲۰ فروردین، دوشنبه هفته گذشته، ۲ اردیبهشت، دولت امریکا رسما اعلام کرد معافیت خریداران نفتی ایران را تمدید نمی‌کند. حدود یک سال پیش، کمی پس از خروج یکجانبه کاخ سفید از برنامه جامع اقدام مشترک، مقامات آمریکایی «سیاست صفر کردن صادرات نفت برای اعمال فشار حداکثری بر ایران» را اعلام کرده بودند.

چندی پیش نیویورک پست، تنها مشکل ترامپ در راه فشار حداکثری به ایران را انتخابات ۲۰۲۰ دانست. به نوشته این نشریه، کاندیدا‌های دموکرات انتخابات ۲۰۲۰ به محض اینکه به کاخ سفید برسند، به قول ترامپ «به عقب بر می‌گردند» و دوباره به برجام متعهد می‌شوند.

در ماه فوریه، کمیته ملی دموکرات‌ها در اعلامیه‌ای درخواست بازگشت آمریکا به برجام را مطرح کرد. تاکنون اکثر نامزد‌های دموکرات اعلام کرده‌اند در صورت پیروزی در انتخابات آمریکا به برجام بر می‌گردند.  به گزارش وب سایت هیل، در ماه فوریه سال جاری الیزابت وارن و سایر کاندیدا‌های دموکرات ۲۰۲۰، در سنای آمریکا از برجام حمایت کرده اند.

برنی سندرز، سرشناس‌ترین چهره‌ای که تاکنون نامزدی خود را برای انتخابات اعلام کرده، ماه گذشته اعلام کرد آماده بازگشت به برجام است. کامالا هریس و چندتن دیگر از چهره‌های سرشناس دموکرات هم از بازگشت به برجام حمایت کرده‌اند.

 

آیا یک رئیس‌جمهور دموکرات بدون پیش شرط به برجام بر می‌گردد؟

---

چرا دموکرات‌ها به برجام برگردند؟
در ماه نوامبر، رسانه‌ها و چند گروه از جمله نایاک، دموکرات‌ها را تحت فشار قرار گذاشتند تا موضع خود را در قبال برجام مشخص کنند. در بیانیه این گروه‌ها آمده است بازگشت به برجام برای کسانی که می‌خواهند در ۲۰۲۰ با ترامپ مقابله کنند یک "سیاست خارجی محوری" است.

همچنین متحدین آمریکا در اروپا به شدت با تصمیم ترامپ مبنی بر خروج از برجام مخالفت کردند و در تلاش برای حفظ این موافقتنامه هستند. بسیاری از دموکرات‌ها که طرفدار چندجانبه‌گرایی آمریکا در روابط بین‌الملل هستند بازگشت به برجام را، یکی از راه‌های تقویت روابط با اروپا می‌دانند. ایمی کلوبشار، سناتور دموکرات، بازگشت به برجام را نه تنها بازگشت به توافق با ایران بلکه بازگشت به توافق با "ایران و متحدین آمریکا" توصیف می‌کند.

تولسی گابارد، دیگر کاندیدای سرشناس انتخابات ۲۰۲۰ هم گفته است: «بیرون رفتن ترامپ از برجام موجب افزایش احتمال جنگ و به نتیجه نرسیدن مذاکرات با کره شمالی برای خلع سلاح هسته‌ای می‌شود».

موانع بازگشت به برجام
کارشناسان حقوقی می‌گویند بازگشتن به برجام راحت است و با یک دستور اجرایی انجام می‌شود و نیازی به رای کنگره ندارد. اما دموکرات‌ها برای بازگشت به برجام دست کم با دو مشکل رو به رو هستند.

مشکل اول احتمال خروج ایران از برجام پیش از انتخابات آمریکاست. الیزابت وارن، یکی از نمایندگان اصلی دموکرات‌ها در انتخابات پیش رو، به تازگی با حمایت از برجام در توییتی نوشت: « اگر ایران همچنان به پایبندی به شرایط این قرارداد ادامه دهد، من از بازگشت به آن حمایت می‌کنم».

 

باربارا اسلیوین، مسئول بخش ایران در شورای آتلانتیک به هیل گفت: اگر ایران از برجام خارج شود در دامی می‌افتد که ترامپ آن را پهن کرده است. دم کرات‌ها به برجام بر می‌گردند؛ البته اگر ایران تا آن مدت از آن خارج نشود.

برخی ناظران خارجی خروج ایران از برجام را محتمل نمی‌دانند و ادعا می‌کنند ایران در برابر سیاست‌های تقابل‌جویانه کاخ سفید، سیاست "صبر استراتژیک" را در پیش گرفته است. پل پیلار، افسر بازنشسته سیا و  استاد دانشگاه جورج تاون، به بلومبرگ گفت: «ایران به جای تغییر سیاست، سیاست صبر و انتظار در پیش گرفته تا این توفان بگذرد. ایران منتظر نتایج انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا است».

مشکل دیگر حمایت اسراییل و لابی‌های اسراییلی در آمریکا، از خروج ترامپ از برجام است. دولت اسراییل از ابتدا به شدت مخالف برجام بود و حالا ترامپ قصد دارد، تمایل دموکرات‌ها برای بازگشت به برجام را وسیله‌ای برای اختلاف حامیان اسراییل و دموکرات‌ها تبدیل کند. گفتنی است برخی چهره‌های رده بالای دموکرات‌، مثل چاک شومر، با لابی‌های اسراییلی هم مسیر شده اند.

جی ستریت، یک بنیاد لیبرال اسراییلی در آمریکا شرایط را به نفع بازگشت به برجام می‌داند. به گفته مدیران این موسسه، از زمان انعقاد برجام، بازرسان آژانس بار‌ها انطباق رفتار ایران با موافقتنامه را تایید کرده اند. همچنین خروج ترامپ از برجام مسیر آمریکا را از متحدانش دور کرده است و سیاست او را راست افراطی نشان می‌دهد.

مدیر جی ستریت با اشاره به نظر سنجی می ۲۰۱۸ که بر اساس آن ۶۸ درصد پایگاه حامیان دموکرات از برجام حمایت کرده‌اند، بازگشت به برجام را یک "اسلم دانک" سیاسی برای دموکرات‌ها در انتخابات ۲۰۲۰ توصیف کرد.

اما با فرض پیروزی دموکرات‌ها و بازگشت به برجام مسائل جدید هم پیش روی دو کشور خواهد بود.

برنی سندرز اعلام کرده آماده است تا در مورد "سایر مسائل" با ایران گفتگو کند. کاری که به اعتقاد او ترامپ هم باید انجام دهد، اما از آن سرباز می‌زند. پیتر بودجج، دیگر نامزد دمکرات هم به تازگی برجام را "نه یک سقف بلکه کف"، توصیف کرد. بسیاری از چهره‌های ارشد دموکرات‌ها با اعلام حمایت از بازگشت آمریکا به برجام آن را "ناقص" توصیف کردند و از لزوم گسترش توافق صحبت می‌کنند.