بلوغ زودرس در میان دختران سیل زده

سیل و خساراتش در روز‌های گذشته بخش وسیعی از خوزستان، لرستان و گلستان را محاصره کرده است. خسارت‌های ناشی از سیل بار‌ها اعلام شده است،، اما «زنان» و مشکلات بهداشتی‌شان کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. هرچند فضای مجازی پر شده از توصیه‌هایی درباره ارسال اقلام مورد نیاز زنان، اما مشکلات این قشر گسترده‌تر از این حرف‌هاست.

به گزارش همشهری، مسئولان اردوگاه‌های سیل‌زدگان در خوزستان چندان تمایلی به مصاحبه ندارند، اما این مشکلات را تکذیب نمی‌کنند. یکی از ماما‌هایی که در مدرسه‌ای در شهرستان حمیدیه مستقر است کمبود وسایل بهداشتی را مهم‌ترین مشکل این قشر می‌داند و به خبرنگار همشهری می‌گوید: «اغلب زنان و دختران اسکان داده‌شده در این مدرسه اهل روستا‌های منطقه هستند. آن‌ها روستا‌ها را نیمه‌شب و به یک‌باره در زمانی که آب به محل زندگی‌شان رسیده بود، تخلیه کردند. به همین دلیل هر که هر چه دستش می‌رسید به تن کرده و از خانه بیرون زده است. حواس کسی به چیزی جز نجات جانش نبوده و به همین دلیل حالا به شدت از نظر لباس به‌ویژه لباس زیر برای بانوان دچار کمبود هستیم.»

او نکته دیگری را هم مطرح می‌کند؛ شروع زودرس سیکل ماهانه در میان دختران کم‌سن و سالی که در روز‌های گذشته با ترس و اضطراب دست و پنجه نرم کرده‌اند. همین مساله نیاز به پد‌های بهداشتی بانوان را در میان سیل‌زده‌ها به شکل قابل توجهی افزایش داده است. مشکلی که این ماما مطرح می‌کند در اردوگاه‌های دیگر هم گزارش شده است؛ بخشی از اهالی روستا‌های شمال اهواز در محدوده شهر ال‌هایی اسکان داده شده‌اند و فقط با مشاهده میدانی بیش از ۲۰ مورد شروع زودرس سیکل ماهانه در میان دختران کم سن و سال اسکان داده‌ شده در این اردوگاه‌ها گزارش شده است؛ آماری که با افزایش جمعیت سیل‌زدگان هر روز در حال افزایش است و حضور مشاور و روانشناس را در این اردوگاه‌ها ضروری می‌کند.

هرچند مامای حاضر در مدرسه محل اسکان سیل‌زدگان در حمیدیه تاکید می‌کند روان‌شناسان بعد از اعلام درخواست از سوی مسئولان مدرسه در این مکان حاضر شده‌اند، اما در همه اردوگاه‌ها چنین امکانی وجود ندارد. نکته دیگر این‌که بسیاری از این موارد به دلیل شرم یا احساس بی‌اهمیت بودن موضوع در مقابل دیگر مشکلات گزارش نمی‌شود.

نیاز‌های به ظاهر کم‌اهمیت

ترس و اضطراب فقط خود را در بلوغ زودرس دختران نشان نداده. گزارش ماما‌ها و متخصصان زنان و زایمان مستقر در اردوگاه‌ها از بر هم خوردن سیکل ماهانه، فشار زیاد بر زنان باردار یا خونریزی در نتیجه قطع مصرف قرص‌های ضد بارداری و مشکلات عفونی در میان زنان هم خبر می‌دهد. همه این موارد نیاز به بسته‌های بهداشتی را در این مناطق دوچندان کرده است. آمار‌ها نشان می‌دهد مهم‌ترین شیوه جلوگیری از بارداری در میان زنان این منطقه مصرف قرص است؛ تخلیه یک‌باره روستا‌ها و اولویت نجات جان موجب شده است بسیاری از زنان وسایل مورد نیاز خود را همراه نداشته باشند و این بار هم به دلیل همان احساس شرم یا ظاهر بی‌اهمیت موضوع، از امدادگران درخواستی نداشته باشند.

اضطراب زنان باردار

«ریحان جنادله» یکی از زنان بارداری است که در مدرسه‌ای در حمیدیه اسکان داده شده. او ۹ ماهه باردار است و به همراه فرزند خردسالش در میان زنان و کودکان دیگر روز و شب را با نگرانی می‌گذراند. می‌گوید: «ترس و نگرانی مهم‌ترین چیزی است که به جانمان افتاده. ترس از روز‌های آینده که زندگی‌مان چه می‌شود؟»

«ساهره» هم همین نظر را دارد. علاوه بر همه مشکلات بهداشتی که دامن‌گیرشان شده، نگران سرنوشت شوهرش هم است: «ما را شبانه و یک‌باره از روستا به اینجا آوردند. نتوانستیم حتی دام‌هایمان را از روستا خارج کنیم. روز بعد شوهرم برای سرکشی به روستا رفت. راه‌ها را آب گرفته و همه جا بسته است. حالا چند روزی است از او خبر ندارم.»

زنان حاضر در اردوگاه چشم‌هایی نگران دارند. از آوارگی و بلاتکلیفی خسته‌اند. خانه‌و زندگی‌شان را می‌خواهند. به همین دلیل هم اغلب در پاسخ به این سوال که چه نیاز دارند، به عربی می‌گویند: «عوده». یعنی بازگشت. منظورشان روشن است، حتی اگر وضع بعضی‌ها که مثلا در مدرسه‌ای اسکان داده شده‌اند، بهتر باشد. هجمه همین نگرانی‌ها هم هست که روز گذشته یکی از زنان باردار را پیش از موعد فارغ کرد؛ زایمانی زودهنگام که البته دیگر حاضران در اردوگاه آن را به فال نیک گرفتند.

کمبود وسایل بهداشتی و پزشکی در روستا‌ها

یک کارشناس بهداشت که با تیمی پزشکی در حال امدادرسانی به مناطق سیل‌زده است با تایید همه این مشکلات از مسئولان گلایه می‌کند. دانیال باوی می‌گوید: «گویا مسئولان مردم سیل‌زده را فراموش کرده‌اند. ما گاهی به روستا‌هایی می‌رویم که از هیچ نهادی کمک دریافت نکرده‌اند و وضعشان خیلی بد است.» او البته از کمک‌های مردمی بسیاری می‌گوید که به مناطق سیل‌زده می‌رسد، اما از آنجا که بدون اطلاع و فرهنگ‌سازی است اولویت‌های بهداشتی و پزشکی را در نظر نگرفته‌اند.

باوی می‌افزاید: «بیماری‌های عفونی و خونریزی‌های نامنظم در میان زنان، حساسیت‌های پوستی، عقرب، مار و پشه‌گزیدگی در میان کودکان مهم‌ترین مشکلات بهداشتی هستند که در روستا‌ها مشاهده می‌کنیم.»

او ادامه می‌دهد: «روز گذشته به همراه تیم پزشکی، بعد از ۴۰ دقیقه و با قایق، به یکی از روستاهای سوسنگرد رسیدیم که تقریبا به جز اندکی کمک‌های مردمی، کمکی دریافت نکرده بود. این روستا ۲۵۰ تا ۳۰۰ نفر جمعیت داشت. حدود ۵۰ نفر از بانوان این روستا به قرص‌های پیشگیری از بارداری نیاز داشتند در حالی که ما فقط ۱۰ بسته همراهمان بود.»

باوی با ذکر این نمونه، از همه افرادی که قصد کمک‌رسانی دارند درخواست می‌کند بیش از هر چیز به نیاز‌های بهداشتی و پزشکی توجه کنند، زیرا کمبود غذایی آن‌چنان دیده نمی‌شود. او همچنین از مردم می‌خواهد در صورتی که خودشان امکان خرید وسایل بهداشتی و پزشکی را ندارند، کمک نقدی کنند تا امدادرسان‌های حاضر در خوزستان وسایل مورد نیاز را تهیه کنند.

آنچه نیاز است...

گویا در روز‌های گذشته در لرستان با ورود سازمان‌های مردم‌نهاد و دفتر امور بانوان استانداری، توزیع بسته‌های بهداشتی برای بانوان با نظم بهتری انجام می‌شود و اوضاع در این استان مانند خوزستان بحرانی نیست. بسیاری از امدادرسان‌های حاضر در خوزستان لباس زیر یک‌بار مصرف، پد‌های بهداشتی، ژل ضدعفونی‌کننده به‌ویژه برای بانوان، دستمال مرطوب، قرص‌های ضد بارداری، پوشک بچه و پماد‌های ضد حساسیت پوستی را از مهم‌ترین اقلام مورد نیاز برای مناطق سیل‌زده استان می‌دانند. نیاز‌هایی که در روز‌های بحرانی گذشته کمتر مورد توجه قرار گرفته و در صورت ادامه بی‌توجهی، تبعات جبران‌ناپذیری خواهدداشت.

خبری از شیوع بیماری‌های واگیردار نیست

رئیس مرکز بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت، درمان وعلوم پزشکی کشور می‌گوید: گزارشی مبنی بر شیوع بیماری واگیردار در هیچ یک از مناطق سیل‌زده دریافت نکرده‌ایم. همه اقدامات پیشگیرانه در حال انجام است و وزارتخانه و دانشگاه‌های علوم پزشکی مناطق سیل‌زده، به دلیل فیزیک بدنی آسیب‌پذیر، تمرکز ویژه‌ای بر زنان و کودکان دارند. محمدمهدی گویا آب آشامیدنی ناسالم، مواد غذایی فاسد یا آلوده، زباله‌های موجود در محل‌های اسکان، حضور افرادی که ممکن است از پیش مبتلا به بیماری بوده باشند، آب آلوده به لاشه احشام، ورود آب فاضلاب به آب سیلاب و همچنین دسترسی اندک به حمام را از موادی می‌داند که ممکن است بهداشت مناطق سیل‌زده را با خطر مواجه کند.