منوچهر متكي درباره روابط ايران و انگلستان گفت:« روابط كشورها با هم در حوزه‌هاي مختلفي از روابط حقوقي، اقتصادي، علمي، دانشگاهي و پژوهشي و موسسات و گفتمان‌هاست. در حوزه انگليس 10، 12 زمينه اتصالات و ارتباطات كاري وجود داشته كه همه درحال بازنگري است.»
وزير خارجه كشورمان صبح دوشنبه در مراسم افتتاحيه همايش بين‌المللي "خليج فارس؛ چالش‌ها و ساز و كارهاي منطقه‌اي" در پاسخ به سوال يك شركت‌كنندگان بحريني درباره‌ي روابط ايران و عربستان نيز گفت:« چارچوبي كه براي ارتقاي همكاري‌ها و مناسبات صميمانه در منطقه ارايه شد هيچ كشوري را مستثني نمي‌كند، ما با همه اعضاي شوراي همكاري خليج فارس از جمله عربستان سعودي كه در اين مجموعه اهميت بسياري دارد همكاري مي‌كنيم.»
وي افزود:« دو محور همكاري در زمينه گرد و غبار و پي‌گيري پيشنهادهاي دوازده‌گانه رييس‌جمهور ايران در اجلاس دوحه و پيش از آن بحث شروع مذاكرات براي رسيدن به توافق درباره تجارت آزاد بين ايران و كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس از مواردي است كه درعربستان به تصويب رسيده است.»
متكي تاكيد كرد:« ايران و عربستان دو ظرفيت مهم در منطقه و جهان اسلام هستند كه در كنار ساير كشورها مي‌توانند گام‌هاي بلندي بردارند و نقطه تاريكي براي آينده روابط ايران و عربستان وجود ندارد. بايد در يك دور جديد اين ظرفيت‌ها را از قوه به فعل درآوريم.»
او در پاسخ به سوال ديگري درباره راهكارهاي عملياتي براي حل تعارضات گسترده به منافع ملي در سال‌هاي اخير تصريح كرد: « براي بحث پيرامون مسائل محيط زيستي خليج فارس، در اين نشست مسائلي مطرح خواهد شد.»
وزير امور خارجه درباره روابط ايران و انگلستان، با بيان اين كه اين موضوع به شكل تاريخي به مساله خليج فارس گره مي‌خورد، تصريح كرد:« البته اين موضوع در مباحث جديد نيز انطباق دارد؛ چون انگليس فكر مي‌كند بايد در همه جا باشد اما مناسبات ايران و انگلستان در شش ماه اخير زير بررسي‌هاي دقيق در حوزه‌هاي مختلف قرار گرفته است.»
متكي در ادامه خاطرنشان كرد:« روابط كشورها با هم در حوزه‌هاي مختلفي از روابط حقوقي، اقتصادي، علمي، دانشگاهي و پژوهشي و موسسات و گفتمان‌هاست. در حوزه‌ي انگليس 10، 12 زمينه‌ي اتصالات و ارتباطات كاري وجود داشته كه همه در حال بازنگري است و در هر بخشي بر اساس منافع ملي پيرامون آن تبادل نظر مي‌كنيم و در نهايت دولت جمهوري اسلامي ايران تصميم‌گيري خواهد كرد.»
وزير خارجه كشورمان در ابتداي سخنانش نيز گفت:« اين همايش مهم سالانه در آستانه سي و يكمين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي و تاسيس نظام مردم‌سالاري ديني در ايران فرصت مناسبي براي اعلام مجدد پايبندي نظام جمهوري اسلامي ايران در همكاري با دولت‌هاي مسلمان منطقه براي استقرار ثبات و آرامش است.»
وي افزود:« امروز منطقه‌ي استراتژيك خليج فارس بيش از هر زمان ديگري مورد طمع قدرت‌هاي فرامنطقه‌يي است كه درپي ايجاد سوء‌ظن و بدبيني در بين كشورهاي منطقه هستند.»
متكي، حضور قدرت‌هاي بيگانه، خريد تسليحات، حمايت از گروه‌هاي افراطي و دامن زدن به اختلافات قومي را چالش‌هايي دانست كه به بي‌ثباتي در خليج فارس منجر مي‌شود و گفت: « استحضار داريد كه ملت ما اولين قرباني اين بي‌ثباتي است اما اينك پس از گذشت شش سال به دليل ادامه‌ي حضور قدرت‌هاي بيگانه، مصائب فراواني بر قدرت‌هاي ديگر منطقه نيز وارد شده است.»
وزير امور خارجه مشكل ديگر منطقه‌ي خليج فارس را با وجود دوري رژيم صهيونيستي، حضور اين رژيم غاصب در منطقه دانست و تصريح كرد:« وجود رژيم صهيونيستي با ناامني و بي‌ثباتي در منطقه گره خورده است. متاسفانه سياستمداران آمريكا همواره سياست خارجي‌شان در منطقه را بر مبناي امنيت اين رژيم در منطقه قرار داده‌اند. بي‌توجهي به وجود صدها كلاهك هسته‌يي در زرادخانه رژيم صهيونيستي و همكاري‌هاي هسته‌يي آمريكا و ساير كشورهاي غربي با اين رژيم در حالي صورت مي‌گيرد كه براي كشورهاي عضو پيمان منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌يي، محدوديت‌هاي غيرقانوني شديدي براي استفاده‌ي صلح‌آميز از انرژي هسته‌يي وضع مي‌شود.»
وي تاكيد كرد:« امروز ملت فلسطين با اتكا به توانايي‌هاي ذاتي خويش و الهام از تجربه 60 سال رويارويي با رژيم صهيونيستي، راه خود را در استمرار مقاومت در احقاق حقوق كامل خويش يافته است. جمهوري اسلامي ايران نيز در راستاي اصول سياست خارجي خود همواره از حقوق مشروع مردم مظلوم فلسطين حمايت مي‌كند. برهمين اساس در جهت اكرام خون شهداي مقاومت فلسطين و غزه و پاسداشت مقاومت جانانه‌ي آنان، فردا مصادف با 19 ژانويه را به عنوان روز نماد غزه و حمايت از مردم فلسطين تعيين كرده است.»
متكي افزود:« پايداري ملت ايران بر حقوق خود بر اساس معاهده‌ي ان. پي. تي سبب شده است راه براي ملت‌هاي منطقه براي استفاده‌ي صلح‌آميزاز انرژي هسته‌يي گشوده شود.»
وزير امور خارجه تاكيد كرد:« استفاده از انرژي هسته‌يي به بهانه‌ي ذخاير نفتي موجود در منطقه محدود شده بود اما كشورهاي غربي اكنون براي عقد قراردادهاي هسته‌يي براي ساختن نيروگاه‌ها از يكديگر سبقت مي‌گيرند و انحصارطلبي غربي‌ها در برابر اراده‌ي ملت‌ها تاب مقاومت نياورد.»
وي مشكل ديگر منطقه‌ي خليج فارس را افراط‌گرايي و تروريسم دانست و گفت:« اين مشكل نه تنها در منطقه‌ي خليج فارس بلكه در كل خاورميانه و جهان ناشي از سياست تبعيض‌آميز و دخالت در مسائل منطقه است.»
متكي با بيان اين‌كه جمهوري اسلامي ايران خود همواره قرباني تروريسم بوده است، تاكيد كرد:« همواره جمهوري اسلامي ايران هشدار داده است كه حمايت از تروريسم ممكن است حاميان آن را نيز دچار مشكلاتي كند و بايد علل افراط‌گرايي شناسايي شود و با آن مبارزه‌ي اصولي كرد.»
رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان يكي ديگر از نگراني‌هاي منطقه‌يي را مساله‌ي محيط زيست برشمرد و خاطرنشان كرد:« اين مساله بر زندگي ملت‌هاي حاشيه‌ي خليج فارس تاثير مي‌گذارد و اين منطقه به دليل وجود رفت و آمد و تجارت از اهميت بالايي برخوردار است و تردد زياد در اين منطقه بر مشكلات منطقه مي‌افزايد. به‌خصوص كشتي‌هايي كه از سوخت هسته‌يي استفاده مي‌كنند هرگونه آسيب به آن‌ها مي‌تواند فاجعه‌آفرين باشد.»
متكي ساخت جزاير مصنوعي در خليج فارس را مشكل ديگر منطقه دانست و گفت:« علاوه بر تبعات زيست‌محيطي، ساخت اين جزاير موجب كندي چرخش آب‌ها از بدو ورود تا خروج آن‌ها مي‌شود. براساس تحقيقات جديد، دانشمندان اعلام كردند كه فاصله گردش آب از بدو ورود تا خروج آن يعني زماني كه فضايي جديد در آب‌ها ايجاد شود بيش از 20 درصد افزايش پيدا كرده است. يعني زمان انتقال آن طولاني‌تر شده است و در صورت ادامه مي‌تواند خليج فارس را به باتلاقي بزرگ تبديل كند. بايد موضوع ساخت جزاير مصنوعي را با دقت بيش‌تري ديد.»
وي گرد و غبار و توفان‌هاي شن در منطقه را مشكل ديگر خليج فارس دانست و تاكيد كرد:« عربستان به عنوان بيش‌ترين منطقه‌ي توليد كننده‌ي گرد و غبار و شن و كشورهاي ديگري مانند عراق، سوريه و اردن منابع ديگر توليد گرد و غبار در منطقه هستند.»
وزير امور خارجه با اشاره به مكاتبات ايران با وزيران خارجه‌ي كشورهاي منطقه درباره مساله‌ي گرد و غبار و توفان‌هاي شن گفت: « خوشبختانه مي‌رويم تا نشست كارشناسان منطقه‌يي را براي پيدا كردن راه‌حل‌هاي منطقه‌يي پيدا كنيم. منطقه‌ي ما با چالش‌هاي زيادي روبه‌رو است و بايد آن‌ها را به حداقل برسانيم. قطعا مشكلات منطقه راه‌حل منطقه‌يي دارد و قدرت‌هاي فرامنطقه‌يي تنها بر مشكلات مي‌افزايند.»
او ثبات و امنيت در منطقه‌ي خليج‌فارس را وابسته به اصل مداخله نكردن در امور داخلي كشورهاي منطقه دانست و گفت:« ثبات و امنيت با پايبندي بر اين اصل در كشورهاي منطقه مانند عراق و يمن قابل حصول است و ورود كشورهاي ديگر در امور داخلي يمن همانند حملات نظامي آمريكا به بخش‌هايي از يمن به بهانه مبارزه با تروريسم از جمله رويكردهايي است كه به دنبال اهداف خود درمنطقه هستند.»
وزير امور خارجه تاكيد كرد:« جمهوري اسلامي ايران بر اين باور است كه يمن خود مي‌تواند مشكلاتش را بدون مداخله ديگر كشورها حل و فصل كند.»
متكي با اشاره به جايگاه ايران در مسير اتصال بين كشورهاي خليج فارس و آسياي ميانه و قفقاز تاكيد كرد: « جمهوري اسلامي ايران به عنوان راه و مسير ترانزيت خوشحال است كه سرمايه‌گذاري در حوزه‌هاي مختلفي از جمله حمل و نقل، گاز، گندم و ... و ديگر ظرفيت‌هاي موجود آسياي مركزي از يك سو و حوزه‌هاي اقتصادي كشورهاي حاشيه‌ي خليج فارس از سوي ديگر مي‌تواند جاده‌ي تاريخي ابريشم را به‌روز كند.»
وي ضرورت همكاري‌هاي كشورهاي منطقه خليج فارس را مورد تاكيد قرار داد و گفت:« جمهوري اسلامي ايران بر اين باور است كه كشورهاي منطقه ظرفيت‌هاي بالايي براي همكاري در همه‌ي زمينه‌ها دارند. گسترش همكاري‌هاي ايران با كشورهاي عرب به نفع جهان اسلام و دو طرف است.»
وزير امور خارجه افزود:« همكاري و هم‌گرايي بيش‌تر كشورهاي منطقه اساس هرگونه نظم جديد و عبور از سوء‌ظن‌هاست كه ديگران تلاش مي‌كنند بذر آن را بكارند تا منافع منطقه را براي خود حفظ كنند.»
متكي با تاكيد بر اين‌كه كشورهاي فرامنطقه‌يي و دخالت‌شان منافع كشورهاي منطقه را تامين نمي‌كند، گفت: « اين رويكرد، آن‌ها را از هرگونه دخالت و ايجاد پيمان‌هاي دو يا چندجانبه مخالف منافع ملي بازمي‌دارد.»
او با بيان اين‌كه ايران همواره توانايي‌هاي خود را در راه صلح منطقه به كار گرفته است، تصريح كرد:«ايران اكنون كه به دستاوردهاي علمي دست يافته است بار ديگر تاكيد مي‌كند كه به كمك كشورهاي منطقه مي‌تواند براي بناي مستحكم امنيتي و اقتصادي به منظور ايجاد صلح و رفاه ملت‌هاي منطقه به ياري ديگران بپردازد.»
وزير امور خارجه پيشنهاد پيمان امنيتي منطقه‌ي خليج فارس را در چارچوب رهنمودهاي مقام معظم رهبري دانست و گفت:« اصول برنامه‌هاي پيشنهادي جمهوري اسلامي ايران در اجلاس دوحه جامع‌ترين و مناسب‌ترين پيشنهادات در زمينه‌هاي علمي و آموزشي را شامل مي‌شود و از دوستان‌مان تشكر مي‌كنيم كه در جلسه‌ي رياض بحث پيشنهادهاي دوازده‌گانه‌ي رييس‌جمهور ايران را مصوب كردند كه در دستور همكاري با ايران قرار دهند.»
متكي با بيان اين‌كه در منطقه‌ي حساس خليج فارس دو گزينه وجود دارد، بيان كرد:« يك گزينه اين است كه ديگران فرامنطقه‌يي با اهداف سوء مبتني بر واگرايي كشورهاي منطقه القا مي‌كنند و رويكرد ديگر هم‌گرايي منطقه‌يي است كه بر آن تاكيد شده است.»
وي افزود:« در تعامل با چالش‌ها در اين منطقه، رويكرد منطقه‌يي براي حل بحران و مشكلات منطقه، مناسب‌ترين، واقع‌بينانه‌ترين و طبيعي‌ترين رويكرد و تعامل است.»
وزير امور خارجه با بيان اين‌كه رويكردهاي خارج از منطقه براي حل بحران‌هاي منطقه‌يي مناسب نيست، گفت:« بحران داخلي لبنان بر اساس اين رويكرد به نتيجه رسيده است و انشاءالله لبنان مي‌رود كه دوران جديدي از ثبات را تجربه كند.»
وي با اشاره به مساله‌ي افغانستان در منطقه تصريح كرد: قدرت‌هاي فرامنطقه‌يي كه بر درستي نيت آن‌ها نيز اغماض داريم اين بحران را هشت ساله كرده‌اند و شاهد هستيم كه حتي مردم خود اين قدرت‌ها و ناكارآمدي اين سياست‌ها اذعان كرده‌اند و از مدت‌ها قبل ضمن رد رويكردها اعلام كرديم كه افغانستان يك مشكل منطقه‌يي است كه حتي مسائل بين‌المللي را نيز به خود مشغول كرده است و معتقديم حل اين بحران بايد مبتني بر رويكرد منطقه‌يي باشد.
وزير امور خارجه با اشاره به برگزاري اجلاس سران سه كشور ايران، افغانستان و پاكستان در تهران گفت: تصميم اين اجلاس براي اجلاس وزيران رويكرد واقع‌بينانه‌اي بود كه خوشبختانه همسايگان‌مان بر آن صحه گذاشتند.
متكي با اشاره به سفر دو روزه‌ي خود به پاكستان تصريح كرد: در اين سفر تصميمات مهم اتخاذ شد و در آينده‌ي نزديك اجلاس سران سه كشور را برگزار خواهيم كرد و سه اجلاس در سطح وزيران اقتصادي، وزيران كشور و وزيران اطلاعات و امنيت به ترتيب در سه پايتخت كابل، اسلام‌آباد و تهران برگزار مي‌شود.
او افزود: تصميم مهم ديگر اجلاس اسلام‌آباد، برگزاري نشست وزيران خارجه‌ي شش كشورهمسايه‌ي افغانستان به‌علاوه اين كشور در تهران است كه اين نشست همه‌ي كشورهاي همسايه‌ي افغانستان را در حل اين بحران به ياري مي‌طلبد.
وزير امور خارجه با بيان اين‌كه ما ساز و كارهاي مربوط براي حل مساله‌ي افغانستان را در اين نشست خواهيم داشت، گفت: همه‌ي آن‌هايي كه مدعي‌اند كه مي‌خواهند به حل مشكلات افغانستان و و بخشي از پاكستان كمك كنند بايد از اين رويكرد حمايت كنند.
متكي درپايان سخنانش خاطرنشان كرد: ما در همان زماني كه در قفقاز و گرجستان بحران به وجود آمد تاكيد كرديم و سفرهايي به كشورهاي منطقه و حتي كشورهاي اروپايي داشتيم كه رويكرد منطقه‌يي مي‌تواند اين مشكلات را حل كند و ادامه‌ي اين رويكرد را در سفر وزير خارجه‌ي گرجستان به تهران دنبال خواهيم كرد. بايد بازدارندگي عليه طراحي‌هاي دشمنان صورت گيرد و در صورت بروز هرگونه سوء تفاهم، خود بايد به فكر چاره باشيم.
وزير امور خارجه همچنين پس از سخنارني در جمع خبرنگاران درباره‌ي علت شكست نشست نيويورك 1+5 گفت: ما پيرامون نتايج حاصله اظهارنظر مي‌كنيم و هنوز نتيجه‌اي از اين نشست اعلام نشده است.
به گزارش خبرنگار سياسي خارجي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، منوچهر متكي صبح دوشنبه در حاشيه مراسم افتتاحيه‌ي همايش بين‌المللي "خليج فارس؛ چالش‌ها و ساز و كارهاي منطقه‌اي" در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشي مبني بر اين‌كه 1+5 نشست نيويورك را براي تحريم ايران برگزار كرده بود؟ خاطرنشان كرد: اين‌طور نگفته بودند.
وي همچنين درباره‌ي روابط ايران و كويت تصريح كرد: ما همسايه‌ي مسلمان و نزديك به هم هستيم و 120 كيلومتر با يكديگر مرز داريم. در كنار رييسان دو كشور و مسوولان، رسانه‌هاي دو كشور نيز بايد كمك كنند تا اين روابط طبيعي و صميمي داشته باشيم.
متكي درباره‌ي سفر نخست‌وزير كويت به ايران تاكيد كرد: سفر نخست‌وزير كويت به ايران مهم بود. ما زمينه‌هاي مختلف براي همكاري‌هاي دو كشور تعريف كرديم و اميدواريم سفر امير كويت گام بلندي براي ارتقاي روابط‌مان باشد.
همايش بين‌المللي "خليج فارس؛ چالش‌ها و ساز و كارهاي منطقه‌اي" با حضور منوچهر متكي و خرمشاد ـ معاونت آموزشي و پژوهشي وزارت امور خارجه ـ، صبح امروز با حضور پژوهشگران داخلي و خارجي و برخي مسوولان سفارت‌هاي مختلف مقيم در ايران آغاز به كار كرد.
