فرارو- پس از سفر رئیسجمهور فرانسه به آمریکا، برخی ناظران از موضع اروپا و آمریکا در قبال برجام انتقاد میکنند.
به گزارش فرارو، قبل از سفر ایمانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، به آمریکا و دیدار با همتای آمریکاییاش، اغلب رسانهها و تحلیلگران، این سفر را فرصتی برای نجات توافق هستهای موسوم به برجام دانستند. اما طولی نکشید که در همان واشینگتن، ماکرون تصریح کرد که او معتقد است ترامپ از برجام خارج خواهد شد. از آن پس، بسیاری از رسانهها برجام را یک توافق مرده توصیف کردند.
ناامیدی از نجات برجام باعث شد تعدادی از رسانهها هم رویکرد اروپا در این خصوص را مورد نقد قرار دهند و هم درباره تبعات خروج ترامپ از توافق هستهای هشدار دهند.
در همین رابطه، وبگاه لوبلاگ نوشت: "وقتی که ایمانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، واشینگتن را ترک میکرد، احتمالا، داشت آگهی ترحیم توافق هستهای ایران را مینوشت".
این وبگاه با بیان اینکه خروج از برجام به نتایج غیرقابلپیشبینی منجر خواهد شد، افزود: "آشفتگی ترامپ در مقابل توافق و تهدیدها به خروج یکجانبه از آن، از قبل اعتبار آمریکا در سراسر جهان را مخدوش کرده است. خروج واقعی از برجام، به معنای یک ضربه دیگر یا شاید ضربه نهایی خواهد بود. در هر حال، این امر، آمریکا را بیشتر منزوی خواهد کرد. سایر کشورها از جمله نزدیکترین متحدان ما، با بازگشت تحریمها موافقت نخواهند کرد. تنشها با اغلب متحدانمان، که از قبل در سطح بیسابقهای قرار داشته، بسیار بالاتر خواهد رفت".
انتقادات ناظران، به رویکرد آمریکا در خصوص برنامه هستهای ایران، محدود نمیشود. بلکه، حتی اروپا را هم شامل میشود. لوبلاگ در یادداشت دیگری، تلاش کشورهای اروپایی برای متقاعد کردن ترامپ به ماندن در برجام را کوتهنظرانه دانست.
ترامپ برای "اصلاح" توافق هستهای به اروپاییها تا ۱۲ ماه می آینده مهلت داد و گفت: اگر تا این تاریخ، تغییراتی در برجام انجام نشود، او از این توافق چندجانبه خارج خواهد شد. در پی ضرب الاجل ترامپ، کشورهای اروپایی برای نجات برجام، تلاشهایی انجام دادند و حتی با آمریکا درباره نحوه رفع نگرانیهای ترامپ درباره ایران مذاکراتی کردند. با این حال، تلاشهای اروپایی دستاورد قابلتوجهی نداشته است.
آخرین تلاش اروپاییها، در سفر رهبران فرانسه و آلمان به آمریکا رقم خورد. در این سفرها، بویژه در سفر ماکرون، تحلیلهای زیادی درباره امکان متقاعد کردن ترامپ به ماندن در برجام، منتشر شد. اما بزودی معلوم شد که سفر ماکرون به واشینگتن نتوانسته است دستاوردی در زمینه حفظ برجام محقق کند. رئیسجمهور فرانسه در واشینگتن اعلام کرد که او معتقد است همتای آمریکاییاش از توافق هستهای خارج خواهد شد.
شکست سفر ماکرون، باعث شد تحلیلگران از تلاشهای سه کشور آلمان، فرانسه و بریتانیا برای حفظ توافق هستهای انتقاد کنند. در همین رابطه، وبگاه لوبلاگ طی یادداشتی به قلم الدار ممدوف، ضمن کوتهنظرانه خواندن تلاش اروپاییها، اعلام کرد طرح ماکرون و مرکل به چند طریق به اتحادیه اروپا آسیب زده است:
نخست آنکه موضع متحد اتحادیه اروپا، یکی از اهرمهای کلیدی اروپا در مقابل تلاشهای یکجانبه ترامپ برای نقض و نهایتا کشتن توافق بود، اما ماکرون و مرکل با ارائه پیشنهاداتشان به ترامپ، بدون وجود اجماعی در اتحادیه اروپا، وحدت این اتحادیه را تضعیف کردند و این امر واشینگتن را به بهره بردن از اختلافات درونی اروپا ترغیب خواهد کرد.
دوم: محافل سیاست خارجی واشینگتن، درخواستهای مرکل و ماکرون را نه به عنوان یک تلاش برای حفظ برجام، بلکه به عنوان نشانهای از آماده شدن فرانسه و آلمان برای تسلیم شدن به رویکرد مهاجمانهتر آمریکا در قبال ایران، برای ترامپ تفسیر کردند. حمایت بریتانیا، که پس از خروج از اتحادیه اروپا مشتاق ایجاد روابط دوجانبه با آمریکا و عربستان است، تضمینشده تلقی میشود. اکنون که فرانسه، بریتانیا و آلمان به خط مشی ترامپ نزدیکتر شدهاند، پیش بینی میشود که این کشورها، اعمال محدودیتهای جدید علیه ایران را به سایر اعضای اتحادیه اروپا تحمیل کنند.
سوم: این سه کشور اروپایی با پیشنهاد اعطای امتیازات گسترده به آمریکا، از جمله اعمال محدودیتهای بیشتر بر ایران، بدون گرفتن چیزی در مقابل، انگیزههای آمریکا برای رسیدن به یک مصالحه را تضعیف کردند: اگر واشینگتن بتواند با اعمال فشار خفیف، آنچه از اروپاییها میخواهد، را بدست بیاورد، چرا باید به خودش زحمت دهد و به اروپاییها امتیازی دهد؟ طنز قضیه اینجاست، زمانی که ماکرون ایده یک توافق جدید و سرسختانه با ایران را مطرح میکرد، در همان زمان، جیم متیس، وزیر دفاع آمریکا، به اعضای کمیته نیروهای مسلح سنا اطمینان میداد که توافق هستهای کنونی سازوکارهای راستیآزمایی "بسیاری نیرومندی" دارد.
چهارم: اروپاییها با اعلام آمادگی برای نقض توافقنامههای بین المللی، به دلیل مسائل داخلی و نفرت رئیس جمهور آمریکا از آنها و بدون توجه به شایستگی واقعی این توافقنامهها یا پایبندی طرف سوم به آنها، پیامی درباره عدم مسئولیتپذیری اروپا ارسال میکنند. چه کسی با اروپا با حسن نیت مذاکره خواهد کرد اگر بداند که این اتحادیه به فشار آمریکا تسلیم خواهد شد؟
علاوه براین، وبگاه مجله نشنال اینترست، در یادداشتی به قلم، پُل پیلار، افسر سابق سازمان سیا و تحلیلگر کنونی، ترامپ را "قلدر" خواند و نوشت: "منتقدان اروپایی رویکرد ماکرون، به درستی، استدلال کردهاند که راهبرد امیتازدهی به ترامپ درباره ایران، اصلا تضمینی برای دستیابی به همکاری او درباره ایران نیست".
پیلار به پیشنهاد جدید ماکرون به ترامپ برای رسیدن به یک "توافق جدید" با ایران، اشاره کرد و این پرسش استفهامی را مطرح کرد که اگر قرار باشد آمریکا به توافق کنونی احترام نگذارد، چرا ایرانیها و حتی روسها و چینیها، تعهدات جدیدی بدهند؟
برایان هوک، رئیس بخش سیاستگذاری وزارت خارجه آمریکا، در گفتوگو با رادبو انپیآر گفته که دولت آمریکا به فکر مذاکره با ایران نیست بلکه به دنبال توافقی با کشورهای اروپایی امضاکننده برجام است تا این کشورها در خارج از برجام به ایران فشار بیاورند. به گفته پیلار، چنین رویکردی، نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. اگر اشکال جدید فشار - مانند بازگرداندن تحریمهای هستهای تحت عناوین دیگر - برجام را نقض کند، هیچ پیشرفتی درباره سایر مسائل مانند برنامه موشکی یا فعالیت ایران در منطقه حاصل نخواهد شد.
هوک در این گفتوگو گفته برجام یک معاهده یا توافقنامه اجرایی نیست و هیچ امضایی یا وضعیت قانونی ندارد. بلکه یک تعهد سیاسی است که دولت قبلی آمریکا داده است.
پیلار این اظهارات را نشان دهنده این دانست دولت ترامپ خود را موظف به پایبندی به برجام نمیداند. زیرا برجام در دولت اوباما حاصل شده است. علاوه بر این، به گفته پیلار، نگرش دولت ترامپ درباره تعهدات آمریکا، ضربه شدیدی به اعتبار آمریکا زده است.