بن‌سلمان در نزديکی تخت پادشاهی

طبق اعلام رسانه‌هاي دولتي سعودي، ملک سلمان، پادشاه عربستان، با عزل رئيس ستاد کل ارتش و تعدادي از فرماندهان ارشد اين کشور، عملا دست به يک خانه‌تکاني گسترده در تشکيلات دفاعي و نظامي اين کشور زده است. ملک سلمان همچنين در حکم‌هايي جداگانه اقدام به تغيير فرماندهان نيروهاي هوايي و زميني و همچنين برخي مقامات عالي‌رتبه در وزارت کشور کرده است.

به گزارش شرق، هرچند تاکنون به صورت رسمي هيچ دليل و توضيحي درباره اين تغييرات گسترده اعلام نشده است؛ اما موج تغييرات در حالي وزارت دفاع و وزارت کشور را فرامي‌گيرد که مداخله نظامي عربستان در يمن به پايان سومين سال خود نزديک مي‌شود. به‌همين‌خاطر برخي گمانه‌زني‌ها از ارتباط ميان عزل‌ها و بحران يمن حکايت دارد که طبق اعلام سازمان ملل، به بدترين بحران انساني جهان بدل شده است. عربستان سعودي در سال ٢٠١٥ ميلادي بعد از آن وارد جنگ يمن شد که حوثي‌ها کنترل صنعا، پايتخت اين کشور را به دست گرفتند.

با‌اين‌حال محجوب زويري، استاد سياست عرب، در گفت‌وگو با الجزيره، با اشاره به اينکه انتصاب‌هاي جديد به معناي تغيير استراتژي اين کشور در يمن نیست، دليل اصلي اين تغييرات را مناسبات سياسي داخلي عربستان مي‌داند. از نظر او، اين تغييرات نشانه قريب‌الوقوع‌بودن به‌پادشاهي‌رسيدن بن‌سلمان است. به نظر خانه‌تکاني در دستگاه دفاعي و ديگر وزارتخانه‌ها با هدف گماردن افراد معتمد او صورت مي‌گيرد تا زمينه براي به‌قدرت‌رسيدن او فراهم شود.

طبق اعلام خبرگزاري رسمي سعودي، با حکم ملک سلمان، فياض بن حامد‌الرويلي در سمت رئيس ستاد کل ارتش جايگزين ژنرال عبدالرحمن بن صالح‌البنیان شده است. اين در حالي است که البنيان به‌تازگی در مراسم افتتاح صنايع نظامي عربستان سعودي، يک شرکت دفاعي دولتي به سخنراني پرداخته بود. افتتاح اين شرکت نشان از تلاش‌هاي او براي اصلاح بخش دفاعي عربستان داشت و همين مسئله عزل او را بيش‌از‌پيش در هاله‌اي از ابهام قرار مي‌دهد. تئودور کاراسيک، مشاور ارشد مؤسسه «گلف استيت انلتيکس» در گفت‌وگو با «آسوشيتدپرس» اين تغييرات را نشانه‌اي از يک تحول نظامي در اين کشور دانسته است. از نظر اين تحليلگر، افتتاح شرکت «صنايع نظامي عربستان سعودي»، بخشي از اصلاحات بن‌سلمان براي ايجاد يک برنامه دفاعي بومي است. بن‌سلمان به‌عنوان وليعهد و در مقام وزير دفاع عربستان در ماه‌هاي اخير تلاش‌هاي گسترده‌اي را در راستای تمرکز قدرت در دستانش انجام داده است.

آشتي داخلي
علاوه‌بر‌اين در ساعات پاياني روز دوشنبه نيز انتصاب‌هاي جديدي در ديگر حوزه‌ها و وزارتخانه‌ها صورت گرفت که در مهم‌ترين آنها، تماضر الرماح به‌عنوان معاون وزير کار و توسعه اجتماعي انتخاب شد. با اين اوصاف، در ادامه گسترش آزادي‌هاي اجتماعي براي زنان، حالا يک زن در عربستان براي اولين‌بار به مقام معاوني وزارت مي‌رسد.

در يک انتصاب جالب ديگر نيز، شاهزاده ترکي بن طلال به‌عنوان معاون فرماندار استان اثير جنوبي گمارده شد. ترکي بن طلال، برادر شاهزاده وليد بن طلال، ميلياردر نام‌آشناي سعودي است که از مدتي پيش به همراه تعدادي از شاهزادگان، وزرا و سرمايه‌داران سعودي به دليل فساد در هتل ريز کارتون در بازداشت به سر مي‌برند.

زويري درباره انتصاب برادر وليد نيز بر اين باور است که عربستان با اين کار به دنبال ترميم چهره خود در داخل و خارج است. در واقع پادشاهي سعودي با اين اقدام سعي دارد نشان دهد که دستگيري وليد با انگيزه‌هاي شخصي نبوده و در راستاي مبارزه با فساد صورت گرفته است.

طبق گفته جيمز دورسي، پژوهشگر مطالعات بين‌الملل در دانشگاه راجا راتنام سنگاپور، اين تغييرات از‌جمله استفاده هرچه گسترده‌تر از زنان، ساختار دولت عربستان سعودي را تغيير داده است. البته از نظر او ساختار تصميم‌سازي در عربستان از اجماع جمعي به سمت حکومت فردي در حال تغيير است.