پس از زلزله چه کسی به داد ما می‌رسد؟

روزبه کردونی در خبرآنلاین نوشت: زلزله شناسان معتقدند با توجه به فرارسیدن دوره بازگشت زلزله در گستره تهران احتمال وقوع زلزله شدید در تهران بزرگ، دور از انتظار نیست.
 
در این میان و در ایامی که زلزله اخیر در ملارد بیش از پیش موضوع زلزله تهران را به دغدغه مردم بدل کرده است، آنچه می تواند موجبات امنیت روانی شهروندان را فراهم کند اطمینان از این مساله است که تمهیدات لازم برای مواجهه با زلزله اندیشیده شده است.
 
مردم در کنار دریافت آموزش های ضروری باید بدانند آیا در سالهای گذشته اقدامات موثر برای نوسازی بافتهای فرسوده و مقاوم سازی ساختمانهای آسیب پذیر انجام شده است؟ آیا راهکارهای لازم برای مدیریت بحران اندیشیده شده است؟ آیا برای اسکان موقت در شرایط بحران، برای برنامه های امداد، نجات، خدمات پزشکی و گروه های نجات برنامه های کارآمد تدوین شده است؟ باید مردم بدانند آیا برای معابر باریک، تأسیسات خطـرزا، لوله های گاز، کابلهای برق و کارخانجات تولید کننده مواد مهمات موجود در پادگانهای نظامی که هر کدام به تعبیر رئیس سابق مرکز مطالعه زلزله تهران می توانند موجب تلفات سنگین انسانی و خسارات فراوان شوند تمهیداتی اندیشیده شده است.
 
آنچه موجب امیدواری در دریافت پاسخ های مناسب برای سوالاتی از جنس سوالات بالااست این است که در سال ۱۳۷۹ با همکاری مشترک مرکز مطالعات زلزله تهران و آژانس همکاریهای بین المللی ژاپن (جایکا) مطالعات جامعی با عنوان "ریز پهنه بندی لرزه ای تهران بزرگ" ، انجام و تصویری از میزان نسبی آسیب های ناشی از زلزله تهیه شده است . در این گزارش همچنین توصيه‌هايي براي تدوين طرح تفصيلي پيشگيري و مديريت بحران شهري ، براي طراحي سازه‌اي و براي وارسي‌هاي تفصيلي و بررسي فعاليت لرزه‌اي ارایه گردیده است.
 
برای مثال در آن گزارش تخمین زده شده است؛ در صورت فقدان آمادگی مدل گسل ري گسترده‌ترين تلفات را موجب خواهد شد. در اين حالت ۵۵ درصد ساختمان ها ازبین می روند و حدود ۶% از كل جمعيت تهران كشته خواهند شد. در مورد گسل شمال تهران حدود ۳۵ درصد ساختمان ها از بین می روند و حدود ۲% جمعيت تهران كشته خواهند شد و در مورد گسل مشا، ۱۵ درصد ساختمان ها از بین می روند .همچنین مسئولین وقت شهرداری و آتش نشانی نیز براورد داشته اند در ۴۵۰۰ نقطه لوله گاز و در ۵۴۰ نقطه لوله های آب بریده خواهد شد.
 
با این تفصیل پیشنهاد این است که متولیان امر در روزهایی که نگرانی از وقوع زلزله و تبعات آن آرامش شهروندان را از بین برده است با حضور موثرتر در فضای عمومی باب گفت و گو های تحلیلی با مردم را بگشایند و با ارائه مطالب متقن ، دقیق و مفید شهروندان را از میزان آمادگی نهادهای مسئول و نقاط قوت و ضعف تمهیدات اندیشیده شده ، اگاه نمایند .
 
نکته آخر اینکه در سال ۸۱ یکی از مسئولین وقت در تشریح وضعیت تهران ِ فاقد برنامه ریزی و آمادگی پس از زلزله احتمالی بیان کرده بود : "یک شهری است نه آب دارد، نه برق دارد، ساختمان ها فروریخته اند، آتش سوزی در جریان است ، راه هایی برای عبور و مرور ندارد ، مسئولینی که جان بدر برده اند ، بهت زده هستند، ارتباط تلفنی قطع است ، مردم عزادارند، اجساد زیر آوار متعفن می شوند و فکر می کنم در این صورت فقط لاشخورها بداد اینجا خواهند رسید."
 
امیدوارم به گونه ای عمل کنیم که سیاست گذاری و تدابیر پیشگیرانه همراه با تأمین آمادگی برای مقابله با زلزله آن‌هم براساس برنامه ها و طرحهـای دقیـق ِ امروز ما بتواند به داد فردای پس اززلزله ما برسد.