رفتار شما حاصل عادات شماست. هنگامی که اجازه بدهید عادات بد بر شما مسلط شوند، موانع چشمگیری در مسیر موفقیت شما به وجود خواهند آورد. در حقیقت عادات بد زیانبار هستند و به آرامی در وجود شما رخنه میکنند، بهطوریکه متوجه زیان آنها نمیشوید.
به گزارش دنیای اقتصاد، وارن بافت میگوید: «در ابتدا عادتها زنجیروار و ساده هستند، ولي آنقدر ادامه پیدا میکنند که سنگین و غیرقابل شکستن میشوند.» شکستن عادتهای بد نیازمند کنترل رفتارهای شخصی است. تحقیقات نشان میدهد که توانایی کنترل رفتارها بهویژه در شرایط دشوار بسیار ارزشمند است و تاثیر زیادی در موفقیت دارد. آنجلا داک ورث و مارتین سلیگمن، روانشناسان دانشگاه پنسیلوانیا مطالعهای انجام دادند و در آن دو فاكتور IQ و سطح کنترل رفتاری دانشجویان جدید را اندازهگیری کردند. چهار سال بعد، معدل نمرات آن دانشجویان را بررسی کردند و دریافتند که کنترل رفتار در شرایط دشوار دو برابر بیشتر از IQ در کسب معدل بالا موثر است.کنترل رفتار نیازمند توسعه عادات خوب و توقف عادات بد است که به عنوان پایه و اساس اخلاق کاری و بهرهوری عمل میکند.
کنترل رفتار مانند یک ماهیچه است که برای ساخت آن به ورزش نیاز است. ماهیچههای کنترل رفتار خود را با تمرین منعطف کنید تا عادات بد زیر را از بین ببرید:
1) استفاده از موبایل، تبلت یا کامپیوتر در رختخواب
این مورد بدترین نوع عادت است و اکثر افراد متوجه نیستند که با این کار به خواب و کارآیی شان صدمه میزنند. نور آبی صفحه نمایش این دستگاهها نقش مهمی در خلق و خو، سطح انرژی و کیفیت خواب دارد. نور خورشید در صبح حاوی مقادیر زیادی از این نور آبی است. در بعد از ظهر، اشعه خورشید نور آبی خود را از دست میدهد و بدن ملاتونین ترشح میکند و به فرد احساس خواب آلودگی دست میدهد. هنگام شب، مغز انتظار قرار گرفتن در معرض نور آبی را ندارد و بسیار به آن حساس است.
هنگامی که چشم مستقیم در معرض این نور قرار میگیرد، ترشح هورمون خوابآور ملاتونین متوقف شده و بدن احساس هوشیاری میکند. همه این دستگاههای محبوب (لپتاپ، تبلت و گوشیهای هوشمند) نور آبی با طول موج کوتاه ساطع میکنند و درست در مقابل صورت ما میدرخشند. این امر باعث اختلال در تولید ملاتونین و کاهش توانایی به خواب رفتن و کیفیت آن میشود. بهتر است بعد از شام این دستگاهها را کنار بگذارید و از آنها استفاده نکنید. تلویزیون دیدن با رعایت فاصله مناسب برای بعضیها مشکلی ایجاد نمیکند.
2) گشت و گذار بیموقع در اینترنت
پیش از غرق شدن در کاری، باید ۱۵ دقیقه متوالی بر آن کار تمرکز کنید. پس از این ۱۵ دقیقه، وارد حالت اشتیاق و هیجان افزایش بهرهوری میشوید که به آن حالت فلو (flow) میگویند. پژوهشها نشان داده است که بهرهوری افراد در حالت فلو، ۵ برابر بیشتر از حالت عادی است. وقتی ناگهان به سرتان میزند که اخبار، فیسبوک، نتیجه یک مسابقه ورزشی یا چیز دیگری را مشاهده کنید، کاری را که انجام میدادید رها میکنید؛ این مساله موجب میشود از حالت فلو خارج شوید. یعنی باید ۱۵ دقیقه دیگر، تمرکز پیوسته داشته باشید تا دوباره بتوانید به حالت فلو وارد شوید. اگر بارها کارتان را رها کنید و دوباره به سراغ آن برگردید، در تمام طول روز، حالت فلو را تجربه نخواهید کرد.
3) چک کردن تلفن در طول یک مکالمه
چک کردن پیامها و تماسها یا حتی نگاه سریع و کوتاه به گوشی در یک جلسه حواس همه را پرت میکند. هنگامی که وارد بحث و گفتوگو با دیگران میشوید، باید تمام انرژی خود را روی آن متمرکز کنید. اگر تمام توجهتان به بحث و گفتوگو باشد، برایتان لذتبخش و موثرتر خواهد بود.
4) استفاده از زنگهای آگاهسازی (نوتیفیکیشن)
نوتیفیکیشنها یک کابوس برای بهرهوری محسوب میشوند. مطالعات نشان میدهد که استفاده از نوتیفیکیشن برای پیامها و ایمیلها توجه افراد را به خود جلب میکند و در عوض بهرهوری آنها را کاهش میدهد. شاید احساس میکنید اگر هر زمانی که پیامی به تلفن همراهتان میرسد یا ایمیلی به صندوق ورودیتان وارد میشود بلافاصله آن را چک کنید، بهرهوری بالایی دارید! اما این طور نیست. به جای این کار بهتر است همه پیامها و ایمیلهای خود را در زمان معینی بررسی کنید و به این ترتیب بهرهوری خود را افزایش دهید.
5) «بله» گفتن در جایی که باید «نه» بگویید
تحقیقات انجام شده در دانشگاه کالیفرنیا نشان میدهد هر چه «نه» گفتن برایتان سختتر باشد، استرس، فرسودگی شغلی و افسردگی بیشتری را تجربه خواهید کرد و در نتیجه خود کنترلی و کنترل رفتار در شما تضعیف میشود. برای بسیاری از افراد «نه گفتن» یک چالش بزرگ برای خودکنترلی محسوب میشود. «نه» واژه قدرتمندی است که نباید از گفتن آن ترس داشته باشید. افراد دارای هوش هیجانی بالا، در زمان نه گفتن از عباراتی مانند «فکر نمیکنم بتوانم» یا «مطمئن نیستم بتوانم» استفاده نمیکنند. «نه» گفتن به انجام کاری جدید، موجب میشود شما فرصت انجام کارهای فعلی خود را داشته باشید و با موفقیت به پایان برسانید. به یاد داشته باشید که «نه» گفتن، نشانهای از خودکنترلی است و از قبول وظایف و تعهدات بیش از حد جلوگیری میکند و همچنین بهرهوری و خودکنترلی را افزایش میدهد.
6. فکر کردن به افراد سمی
همیشه افرادی با افکار منفی در اطرافتان وجود دارند که به شکلی شما را ناراحت و عصبانی میکنند و میتوانند روی شما تاثیر منفی بگذارند. به جای توجه به همکار یا فردی که خون شما را به جوش میآورد، زمانتان را به قدردانی از افراد مثبت اطرافتان صرف کنید. در زندگی شما افراد بسیاری وجود دارند که شایستگی توجه و فکر کردن را دارند؛ بنابراین تنها کاری که نباید انجام دهید، فکر کردن و توجه به افراد بیارزش است.
7) انجام کارهای غیرمرتبط در طول جلسات
هرگز نباید تنها نیمی از توجه خود را به کاری معطوف کنید، بهخصوص در حین جلسات و ملاقاتها. اگر احساس میکنید جلسهای ارزش توجه کامل شما را ندارد، در وهله اول باید در آن شرکت نکنید. بنابراین انجام دادن چند کار همزمان در یک جلسه نه فقط باعث اذیت شدن خود شما میشود بلکه این حس را به بقیه القا میکند که کارهای جانبی شما مهمتر از دیگران است و این اتفاق خوبی نیست.
8) سخنان بیاساس
سخن گفتن در مورد بدبختیهای دیگران لذت بخش است. شاید این کار در ابتدا جالب باشد اما بعد از مدتی خسته کننده و آزاردهنده خواهد شد و احساسات دیگران را جریحه دار میکند و به زندگیها صدمه میزند. در اطراف شما نکات مثبت بسیاری وجود دارد و چیزهای زیادی را میتوانید از دیگران یاد بگیرید، به جای آنکه وقت خود را با حرف زدن در مورد ناتوانیها و بدبختی دیگران تلف کنید، میتوانید به یادگیری تجربیات دیگران بپردازید.
9) اتلاف وقت در شروع کردن کار
بسیاری از نویسندگان ساعتهای بیشماری را برای تحلیل شخصیتهای خود صرف میکنند و صفحات زیادی مینویسند، با اینکه میدانند این صفحات جایی در کتاب ندارند. آنها به این دلیل این کار را انجام میدهند که میدانند ایدهها برای رشد کردن، نیاز به زمان دارند. وقتی ایدههایمان کامل نیست به جای اینکه شروع کنیم و نقاط ضعف را دریابیم ترجیح میدهیم همه چیز را مسکوت نگه داریم. باید یادمان باشد آنچه که ما انجام میدهیم الزاما نمیتواند خوب باشد. با این حال ما چطور میتوانیم کاری را خوب انجام بدهیم، بدون اینکه آنرا شروع کنیم و به ایدهها و افکارمان زمان بدهیم تا رشد کنند و کامل شوند. جودی پیکات نویسنده در این مورد میگوید: «می توانیم یک صفحه بد را ویرایش کنیم، ولی یک صفحه خالی را نمیتوانیم.»
10) تاثیر پذیری از نظرات دیگران
آخرین عادت بدی که باید ترک کنید، تاثیرپذیری از نظرات دیگران است. مقایسه عملکرد خود نسبت به نظرات دیگران شاید بهطور لحظهای برایتان احساس لذت و رضایت به دنبال داشته باشد، اما این احساس موقتی است. زمانی که در مورد کارتان احساس خوبی داشته باشید، عقاید دیگران نمیتواند آن احساس و نتایج بهدست آمده را تغییر دهد، البته واکنش نشان ندادن به آن غیرممکن است. عقاید دیگران همیشه تغییرپذیر است. پس به آن توجه نکنید چون ارزشها درونی هستند و مسلما شما به آن بدی یا خوبی که آنها میگویند، نیستید. برای شکستن این عادات بد، کنترل رفتار را تمرین کنید. با قوی شدن این عضله و کنترل بیشتر روی رفتار خود میتوانید عادات زشت را از بین ببرید و زندگی کاری و حرفهای خود را از نابود شدن نجات دهید.