از جدال بر سر مقصر تا آژیر خطر پلاسکو

فرارو- آوار پلاسکو وارد روز پنجم شد.  شب گذشته 4 جنازه از زیر آوار بیرون کشیده شد که هیچکدام آتش نشان نبودند و هر چهار نفر از کارگران پاساژ بودند. صبح امروز روزنامه های کشور همچنان به بررسی ابعاد این فاجعه تلخ پرداختند. گزارش های میدانی از محل حادثه و  گزارش ها و گفت و گوهای تحلیلی صفحات روزنامه ها را پر کرده است. امروز برخی روزنامه ها وارد کارزار سیاسی ماجرا شده اند.

در جست و جوی مقصر
به گزارش فرارو،  روزنامه کیهان گزارش اصلی خود را به ماجرای پلاسکو اختصاص داده است. این روزنامه با  تیتر "پیام پلاسکو اقدام و عمل به جای مجادله سیاسی" از  جنگ و اختلاف شهرداری و دولت انتقاد کرد.

این روزنامه نوشت: «از همان ساعات اولیه این موج به راه افتاد که همه به وظایفشان عمل کرده‌اند! شهرداری سند اخطار منتشر کرد، دولت و رسانه‌های حامی او با حمله به شهرداری دامن خود را مبرا کردند و توپ را در زمین شهردار انداختند، شورای شهری‌ها ابراز ناراحتی کردند و .... خلاصه معلوم شد همه به وظایفشان عمل کرده‌اند و هیچ کس مقصر نیست جز کسبه‌ای که بیمه نبوده‌اند! و کسی نپرسید مگر بیمه برای جبران خسارت حادثه نیست!؟ برای جلوگیری از وقوع حادثه چه کرده‌اید!؟»

کیهان در ادامه گزارش خود سعی کرد به نوعی مقصر این حادثه تلخ را کشف کند، گزارش کیهان حاوی حمله به دولت  در برابر شهرداری است.  این روزنامه معقتد است که از دولت اصلاحات به بعد پس از آن که محمود احمدی نژاد شهردار وقت تهران به جلسات دولت راه داده نشد مشکلات شهرداری و دولت آغاز شد. کیهان می گوید: "بودجه شهر تهران قریب بیست هزار میلیارد تومان است. سالهاست که دولت بخش مهمی از سهم خودش را به شهرداری نمی‌دهد و از این حیث بحران تمامی ندارد."

کیهان در ادامه انتقادی آرامی به عملکرد شهرداری در مخارج لوکس می کند. این روزنامه می نویسد: «سال‌هاست شهرداری به امور لوکس و بی‌اهمیتی پرداخته که دغدغه و مطالبه هیچ‌کس نیست و اگر هم باشد، اولویت دهم هم حساب نمی‌شود! سالهاست نهضت سنگ‌فرش خیابان‌های مرکز شهر و پیاده‌راه‌سازی داریم! آن‌هم درست در منطقه‌ای که ایمنی و زیرساخت ایمنی صفر است و هر آن باید منتظر حادثه‌ای موحش‌تر و مهلک‌تر از پلاسکو باشیم.»

کیهان در گزارش خود به شورای شهر هم می تازد، اما بیش از همه دولت را مسئول این حادثه می داند. این روزنامه وزارت کار را مقصر در وضعیت ایمنی پلاسکو معرفی می کند.

کیهان همچنین از حضور مسئولین در محل حادثه نیز انتقاد می کند و می نویسد "«تور گردشگری راهیان پلاسکو» با حضور انواع و اقسام مسئولین به راه افتاده و هرکس با ربط و بی‌ربط عکس یادگاری با سرمایه دود شده مردم می‌اندازد و به روی خود نمی‌آورد که چه وظایفی را فراموش کرده است!؟"

این روزنامه اصولگرا پس از انتقاد شدید از دولت  در پایان تاکید می کند: «مهمترین درس این فاجعه باید کنار گذاشتن جنگ‌های پوچ سیاسی و کمر همت بستن برای ایجاد کشوری امن باشد. تهران پایتخت ایران است و با یک حادثه بزرگ مثل زلزله‌، فلج شده و در نتیجه ایران را با بحران سیاسی و امنیتی مواجه می‌کند.»

روزنامه وطن امروز نیز در گزارش خود با تیتر "دست بسته شهرداری" به دفاع از عملکرد شهرداری تهران پرداخته است. این روزنامه به نقل از مرتضی طلای می نویسد: "شهرداری می‌تواند به ارائه اخطار اقدام کند و طبق قانون نمی‌تواند برای پلمب اقدامی داشته باشد."

اما روزنامه ایران در گزارش هایی مفصل از نگاه خود به موضوع پرداخته است. این روزنامه به بیان اقدامات دولت برای جبران خسارات وارده پرداخته و از عملکرد شهرداری پیش از حادثه انتقاد کرده است.

ارگان رسمی دولت نوشته است: «اگر شهرداری از 7 تذکری که می‌گوید به ساختمان پلاسکو داده است یکی از آنها را به گوش بنیاد مستضعفان رسانده بود شاید امروز کشور با چنین رخدادی روبه‌رو نمی‌شد.»

ایران به نقل از یک منبع اگاه می نویسد: «به بنیاد مستضعفان هیچ اخطاری داده نشده بود چرا که این ساختمان به صورت هیأت مدیره اداره می‌شد و بنیاد در این مجموعه نفوذی نداشت. قطعا اگر مکاتبه‌ای با بنیاد صورت گرفته بود شرایط به نحو دیگری رقم خورده بود.»

در کنار این دیدگاه نادر کریمی جونی در روزنامه جهان صنعت نظر دیگری را مطرح می کند. او می نویسد: «برابر قوانین مدنی ایران، مالک ساختمان در قبال ایمنی و ایمن‌سازی ساختمان و هزینه‌هایی که در این‌باره می‌شود، مسوولیت دارد. بر همین پایه، بهره‌بردار که مستاجر خوانده می‌شود حتی اگر در موارد غیرمصرفی هزینه کند، مالک موظف است برابر قرارداد هزینه‌های انجام‌شده را بپردازد. این امر در کلیه کشورها که از قوانین مدنی مختلف استفاده می‌کنند، کمابیش یکسان است. به همین دلیل در ساختمان پلاسکو که همه ساکنان بهره‌بردار بوده‌اند برخی از ایشان تنها حق بهره‌برداری (سرقفلی) را تملک کرده بودند، مسوولیت ذاتی در قبال ایمن‌سازی ساختمان یا بیمه کردن سازه ساختمان نداشته‌اند. از همین منظر تنها شخصی که در قبال ایمن‌سازی کلیت ساختمان مسوولیت داشته، بنیاد مستضعفان و جانبازان به‌عنوان شخص حقوقی بوده است.»
اخطار به دیگر ساختمان ها و غایب پرنده
روزنامه قانون در گزارشی با اشاره به حادثه پلاسکو درباره احتمال وقوع حادثه تلخ تر در برج هرمزان هشدار داده است. قانون می نویسد: «هم‌اکنون در شهرک غرب تهران، برج بزرگی در حال احداث است که عالی‌ترین مقام قانونی کشور در زمینه‌ ساخت‌وساز، آن را خلاف و غیرقانونی می‌داند و به‌صراحت دستور به توقف آن داده‌ است اما عملیات اجرایی آن کماکان و بی‌هیچ مانعی، چه‌بسا با سرعت و شدت بیشتری نسبت به قبل، درحال انجام است.»

روزنامه قانون با اشاره به لغو مجوز "برج زرین" هرمزان می نویسد: «سوال اما اینجاست که اكنون كه با بررسی‌های طولانی اسناد و مدارک و مجوزها، توسط عالی‌ترین مقام قانونی در حوزه ساخت‌وساز، تمام شک‌ها و شبهات برطرف شده و بر همگان مسلم شده‌ است که این پروژه اصولا و اساسا خلاف است و هیچ سندی دال برقانونی‌ بودن آن وجود نداردو مصوبه‌ شورای عالی معماری و شهرسازی به عالی‌ترین نهاد مدیریت شهر (شهرداری) و عالی‌ترین نهاد امنیتی شهر (استانداری) برای اجرا ابلاغ شده‌است؛ چرا عملیات اجرایی این برج متوقف نمی‌شود؟ چه دستوری بالاتر از این لازم است؟ همه می‌پرسند: اینجا چه کسی مسئول اجرای قانون است؟»

روزنامه جهان صنعت نیز در گزارشی با عنوان "پلاسکو آژیر خطر را کشید" به این موضوع اشاره کرده است که 80 درصد شهرک های صنعتی فاقد ایمنی هستند.

روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی به وضعیت آتش نشانی و امکانات آن پرداخته است. این روزنامه همچنین تکالیف مدیریت حریق را هم بررسی کرده است.

دنیای اقتصاد نوشته است: «بررسی درباره «نوع» و «سطح» تجهیزات پیشگیری و اطفای حریق در شهرهای جهان، از غایب پرنده در عملیات نجات «پلاسکو» حکایت دارد. مدیریت حریق و آتش‌سوزی در حداقل 5 کشور، با در اختیار داشتن هلی‌کوپتر مخصوص مهار آتش در داخل شهرها، قادر به پشتیبانی از ماموران آتش‌نشانی و سرعت‌بخشی به عملیات هستند.»
گزارش های میدانی از عمق فاجعه
روزنامه شهروند در گزارش های مختلفی ابعاد فاجعه پلاسکو را بررسی کرده است. این روزنامه در گزارشی با عنوان "گمشدگان گمنام" به ماجرای حبس شدن تعدادی از کارگران پلاسکو زیر آوار پرداخته است. این روزنامه در گفت و گویی با خانواده یکی از گمشدگان ماجرا ارسال پیامک از سوی آن ها را تائید کرده است.

شهروند به نقل از یکی از نزدیکان محبوسین نوشت: «خبر دادند کسی پیامک فرستاده و گفته که همراه سه‌نفر دیگر در موتورخانه محبوس شده‌اند. آن شخص در پیامکش، اسم برادرم قاسم را هم آورده بود. انگار دنیا را به ما دادند. امیدوار شدیم که برادرم زنده است و هنوز هم امید داریم. اگر آن پیامک ارسال نمی‌شد و ما از سلامتی قاسم باخبر نمی‌شدیم، شاید تا الان امیدی به زنده‌ماندنش نداشتیم، اما بعد از آن پیامک احساس می‌کنیم که قاسم جایی آن پایین زنده است و خودش را نجات داده تا کسی او را پیدا کند.»

گزارش شهروند از این حکایت می کند که تعداد شهروندان غیر آتشنشانی که در زیر آوار مانده اند حدود 10 نفر هستند.

این روزنامه در گزارش میدانی دیگری به وضعیت مالباختگان پرداخته است. در گزارش "خانه خراب شدیم" به نقل از یکی از کارگران پلاسکو امده است: «کارفرمای ما هم خودش ورشکسته شده. از او هم نمی‌توانیم توقعی داشته باشیم، خیلی از کارفرماها خودشان آمده‌اند برای بیمه بیکاری.»

این روزنامه با بیان اینکه که وضعیت کارفرمایان پلاسکو نیز بهتر از کارگران نیست، به نقل از یکی از کارفرمایان می نویسد "از دو سه ماه دیگر سر‌و‌کله طلبکاران پیدا می‌شود، آنها هم پولشان را می‌خواهند. الان همه با ما احساس همدردی می‌کنند، سازمان‌ها می‌آیند و حرف زیاد می‌زنند، اما وقتی همه چیز تمام می‌شود، تازه مشکلات شروع می‌شود، بدهی‌ها خیلی زیاد است، ٣٠٠، ٤٠٠‌میلیون تومان بیشتر است."

شهروند در گزارشی دیگر از اوضاع و احوال آتشنشانان نوشته است. یکی از آتشنشانان می گوید: «اصلا من یک چیزی به شما بگویم، فدراسیون جهانی چیه. ما یک سندیکا نداریم که وقتی درحقمان اجحاف شد، کسی از طرف ما صحبت کند تا قانون را اصلاح کنند. درکشور ما چنین چیزی تعریف نشده.»

او درباره حادثه پلاسکو و اتفاقی که آن جا رخ داد می گوید: «بچه‌ها فهمیده بودن که ساختمون سسته و می‌ریزه. بیشترشون معطل شدن که صاحبان مغازه رو تخلیه کنن. مردم از ساعت ٩ و ١٠ آمده بودن سراغ گاوصندوق‌ها. بچه‌ها که می‌خواستن از طبقه یازدهم بیان بیرون، پله‌ها کلا تخریب شد، آنها که گیرافتادن جلوی پنجره‌ها با نردبان و خودروی بالابر تونستن بیان و بقیه گیرافتادن.»