امروز 16 آذر است، نماد نفی استبداد و استکبار از سوی دانشجویان، به این مناسبت مراسمهای متعددی در سراسر کشور برگزار میشود، اما امسال ظاهرا این برنامههای متعدد، متنوع نیز شدهاند؛ انتشار پوسترهایی در فضای مجازی این ذهنیت را ایجاد میکند که برخی تشکل های دانشجویی به دنبال غیر سیاسی کردن این روز هستند.
به گزارش ایسنا، شصت و سه سال پیش جمعی از دانشجویان دانشگاه تهران در اعتراض به حضور ریچارد نیکسون معاون رئیس جمهور وقت آمریکا و از سر گیری مجدد روابط با انگلیس پس از گذشت چهار ماه از کودتای 28 مرداد، با تعطیلی کلاس های درس خود دست به اعتراضات گسترده زدند که با واکنش شدید نیروهای امنیتی وقت روبهرو شد .
نظامیان برای سرکوب این اعتراضات با دانشجویان وارد درگیری شدند که در نهایت با شلیک گلوله سه دانشجوی این دانشگاه بهنام های مهدی شریعترضوی ،احمد قندچی و مصطفی بزرگنیا را به شهادت رساندند. از آن سال تا به امروز همواره در روز شهادت آنها برنامههای متعددی برای زنده نگه داشتن یاد و راه آنها و بزرگداشت مقام دانشجو در دانشگاهها برگزار می شود.
بعد از انقلاب اسلامی و با تاکید امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری بر جایگاه دانشجویان و ضرورت کسب بصیرت سیاسی جوانان در دانشگاه ها، این برنامه ها به صورت منسجمتر و با برنامه ریزیهای مرتبتری برگزار شد؛ از سوی دیگر حضور و سخنرانی روسای جمهور،اعضای هایت دولت، شخصیتهای سیاسی و مذهبی طی این دوران به مراسم 16 آذر وجهه سیاسیتری بخشیده و فضای انتقاد و پیشنهادات را برای دانشجویان فراهم آورد.
مهمانان برنامههای روز دانشجو در هر دانشگاه با توجه به وجود گرایشات متفاوت سیاسی میان طیفهای مختلف تشکلهای دانشجویی را میتوان در دو طیف اصولگرا و اصلاحطلب دسته بندی کرد. سخنرانهای تشکلهایی مانند بسیج دانشجویی وجامعهی اسلامی از جناح اصولگرا و به طور معمول سخنران های انجمنهای اسلامی نیز از طیف اصلاحطلب برگزیده می شدهاند.
بعضا با توجه به نوع نگاه دولت ها به فعالیتهای دانشجویی و انتصابات آنها در دانشگاهها گاهی حضور سخنرانان یک جناح از دیگری پررنگ شده و یا یک جناح حتی مجوز حضور در دانشگاه هم نداشته است. به طور مثال در دولت دهم بسیاری از اصلاح طلبان حق ورود به دانشگاهها را نداشتند و پس از روی کار آمدن دولت یازهم با حل این مشکل از آن به عنوان یکی از گشایشهای فضای دانشگاهی نام میبرند.
با وجود لغو بسیاری از برنامههای دانشجویی یا حاشیه های پیشآمده در روز شانزده آذر، همواره دانشجویان بر این باوراند که این برنامه ها رنگ و بوی سیاسی دارند. در واقع به دلیل ماهیت نامگذاری این روز و خاصیت آزادگی و جنبوجوش جنبش دانشجویی بیشتر برنامههای گرامیداشت مقام دانشجو با برنامه های سیاسی که انتقادات یا حمایت جریان دانشجویی از دولت وقت یا شرایط موجود را در برمیگیرد درآمیخته است.
اما امسال کم تر از یک هفته مانده به روز دانشجو در حالی که دو انتخابات مهم ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا نیز در پیش است پوسترهای از برنامه های دانشجویی روز 16 آذر برخی دانشگاه ها منتشر شد که نشان از غیر سیاسی بودن این برنامه ها میداد.
برنامههایی با حضور ستارگان سینما یا برنامه های کمدی برای گرامی داشت یاد شهدای دانشجو و مقام دانشجویان برای بسیاری از مخاطبان فضای مجازی عجیب به نظر می رسد به نحویکه واکنشهای زیادی نسبت به آن نشان داده شد. در همان فضا بحثی ایجاد شد که با توجه به لغو پیاپی چند سخنرانی در دانشگاه های مختلف کشور و سخت بودن اخذ مجوز برای سخنران های سیاسی این بار تشکلهای دانشجویی دست از کنشگری سیاسی در دانشگاه کشیده اند و برنامه های خود را در سطح برنامه های مفرح برگزار خواهند کرد.
بسیاری از فعالین دانشجویی مخالفتی با برگزاری برنامه های مفرح برای دانشجویان ندارد، اما با توجه به آنکه بسیاری از اردوهای علمی ،کنسرتها و اجراهای تئاتر با استدلال غیر شرعی و عرفی بودن آنها در دانشگاه ها منحل شده است رسمیت بخشیدن به این برنامه ها در روز دانشجو کمی عجیب به نظر میرسد و این ذهنیت را ایجاد میکند که برخی تشکل های دانشجویی با برگزاری چنین برنامههایی در روزی که همواره در دانشگاهها برنامه های سیاسی برگزار میشده است به دنبال غیر سیاسی کردن فضای جنبش دانشجویی هستند.