فرارو- کسی نتوانست درباره نامه عذرخواهی سعید مرتضوی بی تفاوت باشد. فعالان رسانه‌ای و سیاسی همه درباره آن نوشتند. سعید مرتضوی که روزی به قاضی شهر شهره بود حالا دیگر متهمی نامدار شده است. متهمی که از شاکیان و ملت ایران عذرخواهی میکند.
به گزارش فرارو، عذرخواهی مرتضوی تلخ بود. تلخ از آن جهت که دیرهنگام بود و خاطرات دوران 88 را که گرد فراموشی روی آن نشسته بود را زنده کرد.
واکنش روزنامه‌های اصلاح طلب به نامه مرتضوی انگار برخی از رسانه‌ها و روزنامه نگاران هنگامی که میخواهند درباره فاجعه کهریزک بنویسند احساسات و عاطفه‌شان قلم‌شان را تسخیر میکند و اختیار قلم را از نویسنده می‌گیرد.
روزنامه شرق گزارش خود را با تعبیر «داغ روی داغ یا عذرخواهی دوپهلو برای چه؟ این اولین ابهام ماجراست» آغاز میکند و گزارش نویس
روزنامه اعتماد نخستین سطور گزارش خود را اینگونه کلید می‌زند: «٧ سال بايد مي‌گذشت تا از آن واقعه به «جنايت» تعبير كند. ٧ سال بايد مي‌گذشت تا در كنار نام قربانيان كهريزك، واژه «شهيد» را به زبان بياورد و ٧ سال بايد مي‌گذشت تا انتظار غروبي را بكشد كه پايان‌بخش گناهان او باشد. او در پايان همه اين هفت سال به هفتمين عرفه كه مي‌رسد دست‌هاي خود را به سوي خداوند بالا برده و دعا مي‌كند.»
روزنامه آرمان هم نوشت: «عذرخواهي پس از ۷ سال، آن هم از سوي دادستان سابق! اين تعجب زماني بيشتر شد كه دليلي براي نگارش نامه از سوي سعيد مرتضوي به اذهان خطور نمي‌كرد، چرا كه هيچگاه او از موضع متخلف سخني بر زبان نياورده بود، چه رسد آنكه بخواهد در نامه‌اي ۳ جوان کشته شده در كهريزك را شهيد بخواند و از كرده خود عذرخواهی كند.»
روزنامه مردم سالاری هم این نامه را «نوش‌داروی بعد از مرگ سهراب » توصیف میکند.
روزنامه‌های غیر سیاسی ماجرا را چگونه دیدند؟روزنامه‌های اجتماعی و فرهنگی مانند شهروند ماجرا را ساده و خنثی گزارش کرده‌اند. بدون هیچ احساسی نسبت به ماجرا تنها روایت کرده‌اند تا مخاطبانشان را نسبت به نامه مطلع کنند. جام جم آنلاین هم به سبک و سیاق روزنامه شهروند به ماجرا پرداخته است. روزنامه ایران نیز موضع خود را با روتیتر خود نشان داد و در آن از تعبیر «جنایت کهریزک» استفاده کرده است.
اصولگرایان درباره عذرخواهی مرتضوی چه گفتند؟روزنامه کیهان تنها چند سطر از نامه سعید مرتضوی را مهم دید. کیهان در صفحه سوم خود کادر کوچکی را به این موضوع اختصاص و بخش اندکی از نامه را انعکاس داد.
اما روزنامه جوان با تیتر؛ «مرتضوي بالاخره عذرخواهي کرد سران فتنه همچنان در سکوت» متن کامل نامه را منتشر کرد.
روزنامه وطن امروز در شماره امروز خود اشاره ای به این ماجرا نکرده است. اما نامه مرتضوی برای اولین بار از سوی خبرگزاری اصولگرای تسنیم منتشر شد.
روزنامه جمهوری اسلامی از سهم احمدی نژاد در حوادث 88 سوال کرددر همین باره روزنامه جمهوری اسلامی نوشت: «روزگاری حتی اشاره به حوادث سال 88 و خطاهای جبران ناپذیری که صورت گرفت خط قرمز جدی به حساب می‌آمد. در این واقعیت که دست دشمن در پس پرده این حوادث بود و مقابله ضرورت داشت شکی نیست ولی همواره بعضی شواهد ناگفتنی دلالت میکرد که در این راه چه حق الناس‌های بزرگی که پایمال نشد؟»این روزنامه در ادامه نوشت: «آیا مرجعی هست که بعد از اعترافات دادستان وقت این پرونده بزرگ و پیچیده را مورد بازرسی مجدد و همه جانبه قرار دهد و از نظام جمهوری اسلامی این ننگ داخلی و خارجی که دستمایه شیطنت‌های دشمنان گردید را پاک نماید؟»
جمهوری اسلامی در بخش دیگری از یادداشت خود آورده است: «بعد از 7سال؟ در این سالها چه بر وابستگان این قربانیان گذشته است؟ پاسخگوی لطمات جانکاه جسمی و روحی آنان کیست؟.....و تازه از کجا معلوم این گونه خطاها برای افراد دیگری انجام نشده باشد؟... رئیس جمهوری که در زمان مسئولیت او و بخاطر رفتارهای تحریک‌آمیز و مناظره‌های از قبل طراحی شده او در صدا وسیما به امواج فتنه دامن زده شد در این میان چه نقشی دارد و همچنین حامیان سینه چاک او؟»
اظهار نظر چهره‌ها درباره نامه سعید مرتضویدر میان واکنش‌های منتشر شده از سوی روزنامه نگاران، سیاسیون و فعالان اجتماعی اظهار نظر عباس عبدی و شمس الواعظین دوچندان اهمیت دارد.
عباس عبدی در واکنش به این نامه یادداشت و شمس الواعظین هم نامه نوشت. اما این دو فعال سیاسی و اجتماعی در حقیقت برای قاضی پیشین خود نامه نوشتند. قاضی مرتضوی که امروز در جایگاه متهم قرار گرفته است و به اشتباهات خود اعتراف میکند روزی برای روزنامه نگاران از جمله عباس عبدی و شمس الواعظین حکم صادر کرده است.
حالا این دو برای قاضی سابق و متهم امروز یادداشت و نامه نوشته‌اند.
عباس عبدی؛ فعال سیاسی و اجتماعی:
- این نامه محصول يك توافق براي صدور حكمي سبك و تعليقي است.
- در واقع این رفتارها نشان میدهد آنها از نفس عمل خود ابراز پشيماني نمي‌كنند، بلكه ابراز پشيماني براي آنان ابزاري است در خدمت تخفيف يا فرار از مجازات
- اين نامه نوعي پذيرش مسووليت و اقرار به جرم هست و لذا دست دادگاه را در صدور حكم براساس اقرار و نه شهادت و اماره باز مي‌گذارد.
- متاسفانه نوعي پنهان شدن در پشت ارزش‌هاي مذهبي به عنوان شيوه‌اي ناموجه در اين نامه نيز موج مي‌زند. متوليان اين ارزش‌ها نبايد اجازه دهند كه افراد در چنين مواقعي آنها را دستمايه خود قرار دهند.
- مطابق ادعاي مرتضوي در شكل‌گيري آن رويداد هيچ عمدي در كار نبوده و براي اثبات ادعاي خود، خدا را شاهد گرفته است، پس ديگر اطلاق صفت جنايت به اين واقعه چه معنايي دارد؟
- مهم‌ترين و درست‌ترين فراز نامه بند پاياني آن است كه اظهار اميدواري كرده تا تلخي اين حادثه و هزينه‌هاي عظيم اين خسارت معنوي همچنان در حافظه مسوولان مربوطه باقي بماند تا پس از اين شاهد تكرار اينگونه وقايع تلخ در ايران نباشيم.
شمس الواعظین؛ روزنامه نگار:
شمس الواعظین نامه عذرخواهی مرتضوی را اقدامی خداپسندانه دانست و نوشت: « آیا در کشمکش میان طبایع دنیوی و وجدانتان دومی زبانه کشید وگریبان شمارا گرفت وبه محاکمه کشید ویا این محاکمه جاری تان بود که راهی برای گریز وجدانتان باقی نگذاشت؟»
- آنچه امروز میتوانم به شما توصیه کنم این است که از جریان کهریزک عبرت بگیرید وبه سالهایی بازگردید که بر جایگاه قضاوت نشسته بودید و روزنامه نگاران کشور را به محاکمه میکشیدید.
- اگر درآن ایام وآن سالها فراستی وفطانتی به کار می رفت واگر خود جنابعالی به احکام صادره از سوی نهاد مافوق احترام میگذاشتید و از مسند قضاوت کنار میرفتید چه بسا وقایع بعدی در دوره صدارت قضایی شما به وقوع نمی پیوست وامروزه ناگزیر از عذر خواهی وطلب عفو از خانواده قربانیان فاجعه کهریزک نمی شدید.
صادق زیباکلام؛ استاد دانشگاه:
- من همیشه درنامه هایم از باب احترام سمت و جایگاه مسئولین را می نویسم. اما در مورد جنابعالی دقیقا نمی دانم چه عنوانی را باید بکارببرم؟ من همیشه جنابعالی را بعنوان قاضی مرتضوی معروف می شناختم که باندازه موهای سرش روزنامه،هفته نامه، ماهنامه و فصل نامه تعطیل نموده و نویسندگان آنها را هم روانه زندان نموده.
- فی الواقع بسیاری از حوادث ورویدادهای سال ۸۸ بعد از گذشت ۷ سال همچنان در تاریکی اند. و همچون عذر خواهی شما بالاخره روزی روشن خواهند شد.
بهروز بنیادی؛ نماینده مجلس:- بالأخره مسؤولان ما دریافته اند که در برابر مردم ملزم به رعایت ادب و پاسخگویی هستند.
- جنایاتی که در کهریزک و نیز ستمهایی که در حق بازداشت شدگان وقایع ٨٨ به ناروا رفته است چیزی نیست که با یک عذرخواهی ساده به انجام برسد.
- مبادا این عذرخواهی، قبل از آن که عذرخواهی باشد یک دهن کجی به قانون و مردم تشنه اجرای عدالت باشد. در روزنامه ها بسیار خواندیم که ایشان در ایام محاکمه به همراه محافظ و بعضا مسلح در دادگاه حاضر میشدند. حال مردم حق دارند که پس از شنیدن آن اخبار و دیدن آن رفتارها در این عذرخواهی تردید کنند!
سعید حجاریان؛ فعال سیاسی اصلاح طلب:
- مرتضوی در این نامه از کشته‌شدگان حوادث بازداشتگاه کهریزک به عنوان شهید یاد کرد، نفس استفاده از واژه شهید، از سوی او به منزله اقرارش بر به وقوع پیوستن آن جنایت هولناک است.
- سعید مرتضوی اعتقاد دارد حوادثی که در زمان دادستانی او رخ داده است، غیر عمد بوده؛ پس او حکم قتل غیر عمد را باید قبول داشته باشد.
- اگر از عذرخواهی مرتضوی توبه تعبیر شود، باید از او انتظار اجرای شرایط قبول توبه را مطابق آنچه در اسلام آمده است داشته باشیم. او اول باید قول بدهد که دیگر آن گناهان را تکرار نکند، دوم باید آنها را جبران کند .در گام سوم بر اساس شرایط توبه از گناه، هر آنچیزی که از آن فسادها به دست آورده را باید پس دهد؛ اگر آدم کشته، قصاص شود، اگر معاونت در قتل داشته حکم بگیرد و غرامت بدهد، به هر حال باید بر اساس قواعد فقهی قانونی مجازات شود.
محمدرضا زائری؛ روزنامه نگار اصولگرا:
- بقای جمهوری اسلامی به اعتماد عمومی و اعتقاد مردمی وابسته است و اعتقاد مردم به عوامل گوناگونی همچون رأی دادگاه مرتضوی بستگی دارد. اعتماد مخدوش مردم مخصوصا در وضعیت خطرناک و حساس فعلی تنها با حکم اعدام او قدری ترمیم خواهد شد. جرم او تنها قتل قربانیان مظلوم کهریزک و معمای پیچیده زهرا کاظمی نیست و اتهام او نیز فقط اختلاس ها و دروغ ها و پرونده های مطبوعاتی و ... نیست. بسیار نکته های وحشتناک هست که اگر روزی فضای لازم فراهم شود شاید بر زبان ها بیاید و به گوش ها برسد.
نعمت احمدی؛ وکیل دادگستری
- با عذرخواهی سعید مرتضوی، تخلفات جدیدی در پرونده وی به وجود آمده است و باید راجع به آن تخلفات محاکمه‌اش کنیم.
- وی گفته در ایامی که این افراد را به سوله فرستاده، رساله دکتری را دفاع می کرده و در مرخصی بوده و گزارش خلاف داده است.
- در همان موقع پزشکان را مجبور کرده بود که بنویسند افراد مننژیت گرفته‌اند.
- مکانی که محل نگهداری بوده و به سوله شهرت داشته و بعدا به زندان کهریزک معروف شد، اصولا جزو سازمان زندان‌هاست یا خیر؟
- در سطح جهانی راجع به قضاوت و دادرسی در کشور ما ذهنیت منفی با عملکرد مرتضوی ایجاد شد و نهایتا منجر به تعیین گزارشگر ویژه شد. این اعمال خلاف قانونی که صورت گرفته و باعث ضربه زدن به نظام شده، خواسته نظام نبوده بلکه گروهی که به غلط مشاغل امنیتی و انتظامی و قضایی را تصاحب کرده بودند، باعث ایراد اتهام به نظام و بردن پرونده ایران در سازمان ملل شدند تا به گونه‌ای که برای کشورمان گزارشگر ویژه تعیین کردند.
- روزنامه نگارانی که در خارج در رسانه ها کار می کنند، هیچ کدام به دلخواه به آنجا نرفته‌اند و آنها با کارهای خلافی که مرتضوی انجام داد، مجبور شدند کشور را ترک کنند و خروجی کارهای مرتضوی باعث فرار مغزهای مطبوعاتی و نویسندگان کشورمان به خارج شد؛ لذا وی باید از پیشگاه اهل قلم، پیشگاه مطبوعات و بسیاری دیگر از مجموعه ها عذرخواهی کند.
خانواده شهدای کهریزک- آصفه کامرانی، خواهر محمد کامرانی: «عذرخواهی شما درمان ناله‌های جانسوز مادرم و بغض‌های پدرم نیست؛ آنها برای فرزند عزیزشان آرزوهای بزرگی داشتند اما شما با حکم خود همه آن آرزوها را نابود کردید.»
- راستی ماجرای مننژیت را خاطرتان هست؟ آیا همه این گزارش‌ها غیرعمد و ناخواسته بوده است؟ ای‌کاش شما از جریان کهریزک درس عبرتی بگیرید و تضمینی باشد برای تکرار نشدن چنین فجایعی، نه اینکه بیشتر به‌خاطر طلب بخشش باشد.
چه کسانی 6 ماه قبل از زمان انتخابات شروع کردن به سفر و ملتهب کردن اوضاع روانی جامعه با متهم کردن دولت مستقر به دروغگویی؟