گردشگری به کدام سو؟ شرق یا غرب؟

فرارو- همین دو هفته پیش بود که در یکی از رسانه‌های خارجی، مفصلا شرح داده بودم که بازار گردشگری ما بیش از غرب، باید توجه‌اش به شرق باشد. به ویژه همسایگانی چون عربها. حالا خبر کوتاه را می‌خوانم: روزنامه چهارزبانه گردشگری «کیمیای ایران» به جمع روزنامه‌های کشور افزوده شد. به جز زبان فارسی و انگلیسی، عربی و ترکی، دو زبان دیگر را تشکیل می‌دهند و این برای من، خبر بسیار امیدوارکننده‌ای است.

 سریعا از همکارانم شماره سردبیر را پیدا می‌کنم و قول و قرار برای مصاحبه‌ای که در زیر می‌خوانید:

با درود و خسته نباشید. ممنون و سپاسگزارم از وقتی که در اختیارمان قرار دادید.
عرض سلام، ادب و احترام خدمت شما و خوانندگان محترم‌ شما. بنده هم سپاسگزارم از اینکه این فرصت را فراهم کردید که دقایقی در خدمت شما باشم.

چه شد که به فکر روزنامه گردشگری، آن هم چند زبانه افتادید؟
این سوال را به 2 بخش تبدیل می‌کنم و به شکل مجزا پاسخ می‌دهم. بخش اول اینکه چه شد که به فکر راه‌اندازی یک روزنامه تخصصی افتادیم؟ به نظر من رشد و گسترش رسانه‌های مجازی در دنیای امروز، تا حد زیادی نیاز مردم به اخبار و مسائل عمومی و کلی را پاسخ می‌دهد. به همین دلیل مطبوعات اگر به دنبال پایداری در این دنیای پررقابت رسانه‌ای هستند، ناگزیرند تا حرف تازه‌ای برای گفتن داشته باشند. روی آوردن به انتشار مطالب تخصصی و عمقی، یکی از امتیازاتی است که می‌تواند با محتوای رسانه‌های مجازی رقابت کند و همان حرف تازه‌ای که صحبتش شد را داشته باشد. امروز به مدد ابزارهای پرقدرت اینترنتی، مردم عادی حتی گاهی زودتر از خبرنگاران، از اخبار حوزه‌های عمومی مطلع می‌شوند. اما برای ارضای کنجکاوی خود در مسائل تخصصی، باید به رسانه‌های تخصصی که می‌تواند کتاب یا مطبوعات تخصصی باشد، مراجعه کنند.

بخش دوم سوال مربوط به انتخاب حوزه گردشگری است. به طور خلاصه کشور ایران ظرفیت‌های بسیار زیادی در زمینه توریسم و گردشگری دارد. اگر کمی در این حوزه ریز شویم، خواهیم دید که مولفه‌های اصلی برای توسعه صنعت گردشگری نیز به صورت جزایر جداگانه در این کشور یافت می‌شوند. تنها مساله‌ای که می‌ماند، یک نرم‌افزار برای راه‌اندازی این سیستم است که ما آن را مدیریت می‌نامیم. حالا ما می‌خواهیم در حوزه گردشگری فعال باشیم، نواقص و معایب را بازگو کنیم و نقاط قوت را نشان دهیم تا این حلقه مفقوده را کشف و سروسامانی به این اوضاع نا به سامان کنونی بدهیم. ایران را به بهترین شکل ممکن به گردشگران خارجی معرفی کنیم تا شاهد حضور پر رنگ‌تر آنها و سرمایه‌گذاری مطمئن‌تر آنها باشیم.

چند درصد از کادر روزنامه، گردشگری خوانده‌اند؟ تا چه مقطعی؟
قریب به اتفاق پرسنل روزنامه کیمیای ایران از روزنامه‌نگاران مطرح ایران هستند که علی‌رغم جوانی، سابقه فعالیت در رسانه‌های گوناگون را دارا هستند. اینکه چند نفر از کادر روزنامه گردشگری خوانده‌اند، سوالی است که باید کمی شکافته شود. مساله اینجاست که خبرنگاران یک روزنامه تخصصی حوزه گردشگری، بهتر است متخصص روزنامه‌نگاری باشند یا متخصص گردشگری؟ یا هر دو؟ به نظر من مطبوعات تخصصی به فراخور زمینه و حوزه فعالیت خود، نیازمند خبرنگاران دو وجهی هستند. یعنی خبرنگارانی که علاوه‌بر دارا بودن دانش روزنامه‌نگاری و سواد رسانه‌ای، در حوزه تخصصی روزنامه نیز دانش داشته باشند. در ایران متاسفانه شرایط برای تربیت آکادمیک چنین نیروهایی فعلا فراهم نیست. لذا یا باید خبرنگاران تحصیل کرده روزنامه نگاری جذب شوند و به مرور تجربه گردشگری کسب کنند، یا متخصصان گردشگری بیایند و به مرور روزنامه‌نگاری یاد بگیرند. بنده از چند سال پیش در حوزه تخصصی سلامت و پزشکی نیز مشغول به فعالیت بودم و در این مدت اقدام به جمع‌آوری اصطلاحات و اطلاعاتی کردم که یک خبرنگار این حوزه، باید از آنها مطلع باشد. این کتاب به زودی چاپ می‌شود و اگر بازخورد خوبی داشته باشد، امیدوار هستم که این تجربه را در زمینه گردشگری هم انجام دهم.

درباره خودتان هم مختصری برای‌مان توضیح می‌دهید؟
بنده محسن طاهرمیرزایی، فوق لیسانس روزنامه‌نگاری از دانشگاه علامه طباطبایی هستم. حدود 11 سال سابقه کار در تحریریه مطبوعات و یک سال سابقه کار در توزیع نشریات دارم. سرپرست روزنامه‌های سراسری مختلف در استان مرکزی بوده‌ام و با خبرگزاری‌های مختلف همکاری کرده‌ام.

برگردیم به روزنامه. چرا زبان‌های عربی و ترکی را برگزیدید؟ چرا مثلا فرانسوی نه؟
انتخاب زبان‌های انگلیسی، عربی و ترکی، با توجه به نیازسنجی مخاطبان ما صورت گرفت. غالب گردشگران خارجی حاضر در ایران، از کشورهای عرب زبان و ترکیه هستند. اگر هم غیر از این باشد، قطع به یقین به زبان انگلیسی مسلط هستند. البته این به معنای آن نیست که ما کار خود را به صورت کامل انجام داده‌ایم. شاید در آینده نزدیک، زبان‌های بیشتری را به صفحات اضافه کنیم.

چگونه عربها و ترکها محتویات این روزنامه به دست‌شان می‌رسد یا از آن آگاه می‌شوند؟
شیوه توزیع روزنامه کیمیای ایران به صورت مویرگی انتخاب شده تا روزنامه به بهترین شکل به دست مخاطبان برسد. ما در 120 هتل تهران، بیش از 400 هتل آپارتمان، بیش از 1000 آژانس گردشگری و تفریحی و ... روزنامه را توزیع می‌کنیم. در واقع از این مطمئن هستیم که هر گردشگری خارجی وارد ایران شود، بستری برای او فراهم است تا روزنامه به دست او برسد. در واقع در هر هتلی که اقامت داشته باشد، روزنامه ما را دریافت می‌کند و از صفحات خارجی ما لذت می‌برد. نکته مهم اینکه محتویات صفحات خارجی ما هیچ ارتباطی به صفحه فارسی ندارد و مطالب آن کاملا بر اساس نیازهای گردشگری عرب، ترک یا انگلیسی زبان طراحی و تولید شده است. در واقع ترجمه متن فارسی نیست.

سیاست‌تان بیشتر روی فروش کاغذی متمرکز است و یا بارگذاری روی وب‌سایت؟ قیمت نسخه کاغذی چقدر است؟
برنامه‌ریزی روی فروش روزنامه برای روزنامه‌ای که در ابتدای راه است، از اساس اشتباه است. شما فرض کنید مثلا ما برای تولید و چاپ هر نسخه روزنامه، 2 هزار و پانصد تومان هزینه می‌کنیم. اما هر نسخه از روزنامه 1000 تومان قیمت خورده که البته همین 1000 تومان را هم نمی‌گیریم. پس در بهترین حالت، اگر فرض کنیم که تمام تیراژ روزنامه به فروش برسد، باز هم ضرر کرده‌ایم. کیمیای ایران علاوه‌بر نسخه کاغذی، سایت و کانال تلگرامی به آدرس https://telegram.me/kimiayeiran نیز دارد و مطالب را به زودی به‌صورت آنلاین هم منتشر خواهد کرد. 

به نظرتان با توجه به وضعیت گردشگری ایران، می‌توان روزانه 12 صفحه مطلب تولید کرد؟
قطعا تولید این حجم از مطلب کار سختی است. اما ایران ظرفیت‌های زیادی در این حوزه دارد و با تکیه بر نیروی انسانی توانمند، می‌توان به تولید این حجم از مطالب رسید.

بیشتر مطالب در چه زمینه‌ای است؟ خبری؟ گزارش؟ معرفی؟ تحلیل یا...؟
صفحات روزنامه کیمیای ایران متنوع است. طبق سیاست‌های کلان روزنامه، مطالب چند صفحه اول در ژانر سخت‌خبر و شامل گزارش و مصاحبه تخصصی و عمقی است. اما صفحات میانی و آخر، به مطالب جذاب و در اصطلاح نرم‌خبر اختصاص دارد.

آیا الگویی هم در این زمینه داشته‌اید؟ مثلا یک روزنامه تخصصی در زمینه گردشگری در کشوری دیگر؟
شرایط کشورهای مختلف با هم تفاوت می‌کند. به همین دلیل نمی‌توان وضعیت انتشار یک روزنامه تخصصی در حوزه گردشگری در کشوری دیگر را با ایران مقایسه کرد. اما کادر تحریریه ما قبلا سابقه فعالیت در روزنامه‌های تخصصی دیگری در ایران را داشته و با اتکا به تجربیات آن حوزه، امیدوار است که در حوزه گردشگری به موفقیت برسد.

برنامه‌های پیش روی روزنامه چیست؟ گسترش کیفی (مثلا تعداد زبانها) یا کمی (تعداد صفحات) و...؟
فعلا به فکر توسعه کیفیت روزنامه از طریق ارتباط با بزرگان صنعت گردشگری ایران هستیم. البته به زودی تعداد صفحات ما دو برابر خواهد شد. اما اینکه چه زمانی تعداد زبان‌ها را افزایش دهیم، هنوز معلوم نیست.

از اینکه وقت‎تان را در اختیارمان قرار دادید سپاسگزارم و برای شما و آینده روزنامه، آرزوی پیروزی و کامیابی دارم.
من نیز از شما سپاسگزارم.