دولت بازار سرمایه را رها کرده است

فرارو- یک کارشناس بازار سرمایه با اشاره به وضعیت وخیم بازار بورس در کشور گفت: «در حالی که بازار سرمایه اثرات روانی بسیار زیادی بر رفتار اقتصادی آحاد جامعه دارد اما به نظر می رسد دولت آن را رها کرده است و نقش موثر بازار سرمایه در رفتار اقتصادی جامعه به صورت مناسب دیده نمی شود و این نقش کاملا مغفول مانده است.»

در حالی که یکی از نگرانی ها و ترس‌های بورس تهران در ماه های گذشته پرونده هسته‌ای ایران بود و سهامداران در روزهای اخیر و با برگزاری نشست شورای حکام خبرهای این بخش را دنبال می کردند و منتظر شنیدن خبرهای خوش در این حوزه بودند، روز چهارشنبه با مشخص شدن نتیجه جلسه شورای حکام و بسته شدن پرونده PMD واکنش سردی به این خبر نشان دادند.

بر این اساس علی رغم انتشار این خبر مهم درحوزه سیاسی، بورس تهران همانند گذشته با افت قیمت ها و کاهش تقاضا مواجه شد، به طوری که در بازار روز چهارشنبه روند نزولی قیمت‌ها ادامه پیدا کرد و شاخص بورس با افت 86 واحدی به کانال 61 هزار واحد نزدیک تر شد.

علت وضعیت قرمز در بازار بورس چیست؟ آیا با اجرای برجام شاخص بورس روند صعودی پیدا خواهد کرد؟

دکتر سیدحمید میرمعینی کارشناس بازار بورس و سرمایه در گفتگو با فرارو گفت: «با توجه به توافق برجام و اجرای آن تا چند هفته دیگر، این انتظار وجود دارد که آثار ناشی از این توافق را کم کم ببینیم. منتهی باید گفت بازار سرمایه نسبت به اخبار سیاسی و به خصوص هسته ای تا حدودی واکسینه شده و منتظر نتایج واقعی و عملی ناشی از توافق است.»

وی با بیان اینکه آثار ناشی از توافق هسته ای را می توان در چهار بُعد دید گفت: «اولین اثر توافق هسته ای رفع محدودیت های نقل و انتقال مالی و بانکی و برقراری مجدد سوئیفت است که هزینه نقل و انتقال پول را کاهش و شفافیت نقل و انتقال را افزایش خواهد داد که این امر باعث کاهش نرخ گذاری ناشی از نقل و انتقال ارز شده که می تواند سودآوری شرکتها را تحت تاثیر قرار دهد.»

وی ادامه داد: «منتهی این اثرات مربوط به زمانی است که رونق اقتصادی وجود داشته باشد که با توجه به رکود اقتصادی موجود خیلی نمی توان به تاثیرات آن امید داشت و تصور تحول در وضعیت اقتصادی را داشت و لذا اثر آن در آینده ایجاد خواهد شد.»

این کارشناس بازار سرمایه درباره دومین تاثیر ناشی از اجرای برجام گفت: «دوم آنکه محدودیت مربوط به اقلام صادراتی از جمله نفت برداشته خواهد شد که اگرچه محدودیت های مقداری برداشته می شود اما کاهش قیمت جهانی کالاها از جمله نفت احتمالا باعث خواهد شد میزان درآمد دولت و شرکت های خصوصی بعد از اجرای برجام به مقدار قبل از توافق هم نرسد. لذا این مورد هم نمی تواند در اقتصاد کشور تاثیرگذار باشد.»

وی ادامه داد: «سوم آزاد شدن پول های بلوکه شده دولت است که چون درباره میزان آن ابهام وجود دارد هنوز اثرات آن مشخص نیست. همچنین هنوز مشخص نیست دولت چه برنامه ای برای این پول ها دارد و لذا آثار آن خیلی مشخص نیست؛ اگرچه به نظر می رسد مقدار آن خیلی هم قابل توجه نیست که بتواند اثرگذار باشد و به همین دلیل دولت با آن محافظه کارانه برخورد می کند.»

وی افزود: «لذا ممکن است دولت بخواهد با این پول ها بدهی های خود به پیمانکاران را بپردازد یا در پروژه های عمرانی نیمه تمام هزینه کند و شاید مقداری هم صرف هزینه های جاری نماید. اما آنچه مشخص است خیلی نمی توان اثرات این مورد بر اقتصاد کشور را ارزیابی کرد.»

میرمعینی گفت: «اما چهارمین تاثیر ناشی از اجرای برجام که مهم ترین آن هم است ورود سرمایه گذار خارجی به کشور است که چه به لحاظ تامین مالی (فاینانس) و چه به صورت سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم می تواند اثرات زیادی در اقتصاد ایران داشته باشد و علی رغم ورود پول به کشور نه تنها تورم زا نیست؛ بلکه اشتغال زا هم خواهد بود.»

وی ادامه داد: «اتفاقا وزیر اقتصاد اخیرا به این موضوع اشاره کردند و گفتند بهترین راه برای خروج از رکود ورود سرمایه گذار خارجی است که البته نحوه ورود آنها مهم است.»

این کارشناس بازار بورس اظهار کرد: «لذا اجرای برجام می تواند این چهار اثر را بر روی اقتصاد کشور به همراه داشته باشد اما از آنجا که هنوز اتفاقی روی نداده تاثیری هم بر روی سودآوری شرکت های بورسی نمی گذارد.»

وی ادامه داد: «از یکسو فعالین بازار به این نتیجه رسیده اند که حرکت صعودی بازار بدون پشتوانه اقتصادی محلی از اِعراب ندارد و از سوی دیگر دولت هم هیچ برنامه ای برای دوران پس از تحریم اعلام نکرده که این موضوع هم برای فعالین بازار ایجاد ابهام می کند.»

میرمعینی در پاسخ به این سوال که چرا شاخص بازار سرمایه علی رغم خبرهای خوب سیاسی کاهش پیدا می کند؟، گفت: «مهم ترین دلیل آن این است که دولت هیچ نگاه مناسبی به بازار سرمایه ندارد. یعنی علی رغم آنکه دولت مهم ترین فعال بازار سرمایه است اما نگاهی هماهنگ به بازار سرمایه ندارد.»

وی ادامه داد: «در حالی که بازار سرمایه اثرات روانی بسیار زیادی بر رفتار اقتصادی آحاد جامعه دارد اما به نظر می رسد دولت آن را رها کرده است و نقش موثر بازار سرمایه در رفتار اقتصادی جامعه به صورت مناسب دیده نمی شود و این نقش کاملا مغفول مانده است.»

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه به طورکلی دو رویکرد نسبت به بازار سرمایه وجود دارد گفت: «رویکرد اول معتقد است بازار سرمایه باید تابعی از اقتصاد باشد. یعنی نقش تبعی اقتصاد را بازی کند و به عنوان شاخصی که دنباله رو اقتصاد است ایفای نقش کند و لذا تا زمانی که اقتصاد به حرکت درنیاید و برنامه عملی مناسبی طراحی نشود وضعیت رکود بازار سرمایه عمیق تر خواهد شد.»

وی ادامه داد: «اما رویکرد دوم معتقد است بازار سرمایه باید نقش پیشران اقتصاد را داشته باشد و خود بتواند در صورتی که امنیت سرمایه گذاری را ایجاد کند پول های سرمایه گذاری شده و پول هایی که ناکارآمد است را از طریق بازار سرمایه به فعالیت های تولیدی هدایت و مسیر سرمایه گذاری برای فعالیت های مولد را تامین کند که همانطور که عرض شد این کار مستلزم برنامه جامع و منسجمی است که بتواند امنیت سرمایه گذاری را برای سرمایه گذاران فراهم کند.»