بر اساس آخرین آمارهای ارائه شده توسط وزیر نیرو؛ حجم کل مخازن سدهای کشور 34 میلیارد متر مکعب برآورد می شود. به گفته کارشناسان 20 میلیارد متر مکعب از این میزان حجم مفید این سدهاست که در حال حاضرحدود یک پنجم ازحجم مفید،سد های کشورآب ذخیره دارند که در مقایسه با 40 سال گذشته میزان آب این سد ها را در کمترین حجم خود قرارداده است.
این در حالی است که براساس آخرین آمار ارائه شده از سوی وزارت نیرو حجم مفید بسیاری از سدهای بزرگ و مهم کشور بیش از 50 درصد کاهش را نشان می دهد تا جایی که سد لار که مهم ترین منبع تامین کننده آب تهرانی ها محسوب می شود با بیش از 80 درصد کاهش میزان ذخیره آب روبه رو شده است.
با توجه به وضعیت بحرانی آب ذخیره شده پشت سدها و با توجه به مهم ترین تمهید مقام معظم رهبری در پیام سال نو مبنی بر صرفه جویی و تاکید بر اصلاح الگوی مصرف به نظر می رسد یکی از اولویت های بسیار مهم در این باره اصلاح الگوی مصرف آب و انرژی است که در گام اول، این اصلاح باید از بخش آب آغاز شود.
در این باره پرویز فتاح وزیر نیرو برای ارائه گزارشی از وضعیت آب کشور در جلسه علنی سال گذشته مجلس حاضر شد. ضمن هشدار نسبت به کاهش شدید آب ذخیره شده پشت سدها به وضعیت خشکسالی و بارش ها اشاره کرد و با بیان اینکه در سال آبی 87-86 که در آخر شهریور به پایان رسید، بارندگی متوسط سالانه به 138 میلیمتر کاهش پیدا کرد، متذکر شد؛ اثرات این کاهش را در همه جای کشور در عرصه تولید کشاورزی، تامین آب شرب و آب صنعت احساس خواهیم کرد.
وزیر نیرو در ادامه ارائه گزارش از وضعیت آب در بهار 88 گفت: «با هماهنگی ای که با هواشناسی به عمل آمده، در حالت نااطمینانی قرار گرفته ایم وحاکی ازادامه خشکسالی است، به ویژه در حوضه کارون بزرگ که این پیش بینی از طرف هواشناسی صورت گرفته و فکر می کنیم که با آن خشکسالی پیش بینی شده با توجه به تجربه مان، وضعیت بسیار حساسی را برای سال آینده پیش رو خواهیم داشت.»
وضعیت نگران کننده سدها
فتاح به طور نمونه به چند سد اشاره کرد و یادآور شد: سد کارون 3، سد برقابی دو هزار مگاواتی است و و ورودی سد 92 متر مکعب در ثانیه است.
حجم کارون 3 امروز 1/5 میلیارد متر مکعب است و سال قبل 1/85 میلیارد متر مکعب بوده است. ورودی سد شهید عباسپور نیز که برای آب و برق کشور حساس است، 63 متر مکعب است، در حالی که ورودی آن در سال 86، 330 متر مکعب بوده است. به گفته وی حجم مخزن سد شهید عباسپور 820 میلیون متر مکعب است و سال قبل یک میلیارد و 350 میلیون متر مکعب بوده است. ورودی کرخه به عنوان بزرگ ترین مخزن آبی کشور هم امروز 45 متر مکعب و سال قبل 95 متر مکعب بوده که حجم آن به کمتر از حدود 50 درصد نسبت به سال گذشته رسیده است.
حجم کلی کرخه نیز یک میلیارد و 270 میلیون متر مکعب است، اما سال قبل بالای دو میلیارد متر مکعب بوده است. وزیر نیرو تصریح کرد: «سد لار که برای تهران بسیار حساس و تعیین کننده است، شرایط بدتری دارد و ورودی آن امروز پنج متر مکعب و سال قبل نیز حدوداً همین میزان بوده است، در حالی که حجم سد لار امروز 13 میلیون متر مکعب است و سال گذشته 70 میلیون متر مکعب بوده و کاهش بسیاری داشته است. ورودی سد امیرکبیر هم که برای تامین آب تهران مهم است، 3/5 متر مکعب برثانیه است و سال گذشته 7/5 متر مکعب بوده که حجم این سد امروز 100 میلیون متر مکعب و سال قبل 120 میلیون متر مکعب بوده است.»
فتاح به سد درودزن که برای تامین آب شهر شیراز بسیار مهم است، اشاره کرد که ورودی آن امروز پنج متر مکعب است و سال گذشته 17 متر مکعب بوده است. همچنین حجم سد درودزن نیز امروز
330 میلیون متر مکعب است، در حالی که سال گذشته 413 میلیون متر مکعب بوده است.
سد زاینده رود نیز که برای تامین آب شهرهای اصفهان و یزد به عنوان منطقه مرکزی کشور بسیار حائز اهمیت است، ورودی 10 متر مکعب داشته و سال 86 ، 17 متر مکعب بوده و حجم سد زاینده رود سال گذشته، 650 میلیون متر مکعب بوده در حالی که امسال 290 میلیون متر مکعب شده است. وزیر نیرو ورودی سد سفیدرود را 25 متر مکعب اعلام کرد و با بیان اینکه ورودی این سد در سال 86، 55 متر مکعب بوده است، خاطرنشان کرد: «حجم مخزن سد سفیدرود که برای منطقه گیلان بسیار حائز اهمیت است، 160 میلیون متر مکعب است، در حالی که سال گذشته 280 میلیون متر مکعب بوده است.»
وی با بیان اینکه: «این آمارها نمونه ای از آمارها بوده است، اما مابقی سدها نیز با همین شرایط روبه رو هستند»، اظهار کرد: «ما به دولت پیشنهاد کرده ایم که برای حل این مشکلات، ستاد خشکسالی همچنان کار خود را ادامه داده و تشکیل جلسه دهد تا مافات آبی که متاسفانه نمی توانیم به کشاورزی پاییزه، زمستانه و بهار88 در برخی مناطق اختصاص دهیم، جبران شود و حتماً باید پیشنهاد جبرانی به مجلس شورای اسلامی همچون سال 87 ارائه شود.»
وزیر نیرو در خصوص کل مخازن آب سدهای کشور گفت: «مخازنی که تاکنون توانسته ایم ایجاد کنیم به 34 میلیارد متر مکعب رسیده است و در حال حاضر در حال ساخت 93 سد همزمان هستیم که در لایحه بودجه نیز ردیف اعتباری دارند، بنابراین با ساخت این سدها 24 میلیارد متر مکعب به ذخایر مخازن آب کشور اضافه کرده ایم.
همچنین در حال مطالعه 178 سد به طور همزمان هستیم که برخی از آنها در مطالعه فاز اول، برخی در فاز دوم و برخی ها نیز در ردیف اخذ ماده 32 هستند که احداث آنها برای کشور لازم است و فکر می کنیم در افق 10 تا 15 ساله باید این منابع آبی و روان آب ها مهار شوند
وزیر نیرو گفت: «مجموع سدهایی که در کشور تاکنون به بهره برداری رسیده سال86 ، 17 میلیارد متر مکعب آب داشته اند و که به 13 میلیارد متر مکعب کاهش پیدا کرده است.
