
فرارو- با پررنگ شدن حضور اجتماعی زنان در سال های اخیر، بحث هایی درخصوص تغییر برخی قوانین در خصوص زنان مطرح شده است و صحبت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام مبنی براینکه«14 قرن است حق زنان در ارث شوهرانشان پایمال میشود و موارد بسیار زیاد دیگری هم از این قبیل وجود دارد» شاهدی بر این مدعاست.
در حال حاضر بیش از 60 درصد دانشجویان را دختران تشکیل می دهند و زنان سهم زیادی در بازار کار اجتماعی دارند و دیگر اینگونه نیست که زنان خانه نشین باشند و حضور کم رنگی درجامعه داشته باشند. بنابراین تغییر شرایط اجتماعی در این خصوص ایجاب می کند پاره ای از قوانین مدنی و کیفری که محدودیت هایی برای زنان ایجاد می کنند تغییر کنند.
در این خصوص رئیس مجلس خبرگان در همایش "اجتهاد در دوره معاصر" اظهار داشت: « 14 قرن است حق زنان در ارث شوهرانشان پایمال میشود. موارد بسیار زیاد دیگری هم از این قبیل وجود دارد؛خاصیت فقه مقارن، پیداكردن همین حقیقتهاست، اینطور جلسات و سمینارها هم بسیار مفید است و دانشگاه فقه مقارن هم میتواند در این زمینه بسیار مفید باشد. موضوع مهم این است كه فقه مقارن را در حوزهها جزو درس علما قرار دهیم.»
آیت الله هاشمی رفسنجانی به لزوم تغییر برخی احكام در دوره جدید تاكید كرد و اظهار داشت: «من یك بار به خاطر مساله ارث در خانواده خودمان فكر كردم كه چرا حكمی وجود دارد كه میگوید همسران نمیتوانند از زمین ارث ببرند؟ این مساله برای من قابل توجیه نبود؛ چرا كه قرآن این را نمیگوید و تنها بحث یك چهارم از اموال همسر مطرح است. پس از بررسی این مساله متوجه شدم به خاطر موضوعی كه در زمان فوت پیامبر درباره مالكیت زمین از سوی یكی از همسران ایشان وجود داشته، بحثی بر سر این امر بین شیعه و سنی پدید آمده است.»
بحث سهم ارث زنان در کنار مسائلی چون دیه، شهادت زنان در دادگاه و... از جمله مواردی است که پیرامون آنها اختلاف نظر وجود دارد و می توان با توجه به تغییرات اجتماعی که در جامعه رخ داده است آنها را تغییر داد.
در این راستا در بهار امسال سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرده بود از این پس پرداخت دیه زن و مرد و مسلمان و غیرمسلمان در تصادفات رانندگی یکسان خواهد بود.
وی که در جمع خبرنگاران سخن میگفت برابر بودن دیه را بر اساس لایحه «بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث» دانست.
وی در خصوص این لایحه گفت: «این لایحه با همکاری بیمه مرکزی، ستاد دیه، وزارت دادگستری و راهنمایی و رانندگی تصویب شده و امیدواریم با تصویب نهایی آن در شورای نگهبان قانون اساسی شاهد مزایای این لایحه باشیم.»
وی پرداخت دیه برابر را بر خلاف شرع ندانست و آن را قراردادی که میان بیمهگذار و بیمهشونده منعقد میشود، ذکر کرد.
در زمینه برابری دیه زنان و مردان آیت الله صانعی اولین مرجع تقلیدی است که اضهار نظر کرده و آنرا جایز دانسته است.
وی چندی پیش در مصاحبه با روزنامه اعتماد ملی در این زمینه گفت: «تفاوت میان دیه زن و مرد بر خلاف اصول و قواعد اسلامی است. بنابراین ما باید آنقدر این مسأله را تكرار و در باب آن بحث كنیم كه دیه زن برابر دیه مرد است تا انشاءالله به صورت قانون تصویب شود.»
برابری دیه پیشتر در قبال اقلیت های دینی در کشور تحقق پذیرفته است و مجمع تشخیص مصلحت نظام در این پرونده که مورد اختلاف میان مجلس و شورای نگهبان بود به نفع مجلس رای داد و دیه اقلیت های دینی را برابر با مسلمانان اعلام کرد. پیش از تصویب این قانون آیت الله خامنه ای فتوا داده بود که اقلیت های مذهبی نیز می توانند خونبهای برابر با مسلمانان دریافت کنند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تغیییر قوانین متناسب با تغییرات جامعه گفته است: «نمیتوان جامعهای را كه تحت عنوان اسلام اداره میشود، با برخی روایاتی مدیریت كرد كه هزار و چند سال پیش در آن شرایط بدون اجتهاد، بدون توجه به عقل و بیتوجه به مصالح و مفاسد، نقل شده است.»
آیت الله هاشمی رفسنجانی ادامه داد: «در آن دوران موضوع هوا و فضا، اعماق چند هزار متری زمین و مسائل پیچیده امروزی وجود نداشت؛ مسائل متحدثه مسائلی هستند كه هر لحظه اتفاق میافتند و در دوران كنونی، ما باید با عقل و منابعی كه در اختیار داریم، آنها را حل كنیم.»
به نظر می رسد اظهارات آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان رهبری و یکی از شخصیت های با نفوذ نظام در خصوص تغییر برخی قوانین درباره زنان گام موثری برای رفع برخی تبعیض ها میان زنان و مردان که دلیل شرعی محکمی نیز ندارند باشد.