bato-adv
کد خبر: ۱۳۲۵۰۹

تاریخچه مناظره‌های جنجالی در صداوسیما

از اردیبهشت 88 که عزت الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما از شش «مناظره جذاب تلویزیونی» خبر داد و شش مناظره جنجالی و کم نظیر از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد تا امروز که انگشت شمار چند مناظره داغ از سیمای جمهوری اسلامی پخش شده است، مناظره های تلویزیونی بیشتر در منطقه خنثی سیر کرده است اما سه مناظره اخیر سیما، در کنار وعده ضرغامی برای انتخابات 92 ظاهرا امیدی را به بازگشتن مناظره های داغ به این رسانه زنده کرده است.

تاریخ انتشار: ۱۲:۴۸ - ۲۷ آبان ۱۳۹۱
از اردیبهشت 88 که عزت الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما از شش «مناظره جذاب تلویزیونی» خبر داد و شش مناظره جنجالی و کم نظیر از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد تا امروز که انگشت شمار چند مناظره داغ از سیمای جمهوری اسلامی پخش شده است، مناظره های تلویزیونی بیشتر در منطقه خنثی سیر کرده است اما سه مناظره اخیر سیما، در کنار وعده ضرغامی برای انتخابات 92 ظاهرا امیدی را به بازگشتن مناظره های داغ به این رسانه زنده کرده است.

به گزارش مهر، سال 1360 چندماهی قبل از شهادت آیت الله بهشتی، مناظراتی با عنوان «آزادی، هرج و مرج، زورمداری» از سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد، مناظراتی ایدئولوژیک که یک طرف آن نورالدین کیانوری و احسان طبری بود و طرف دیگرش آیت الله شهید بهشتی و آیت الله مصباح یزدی.

در جریان یکی از این مناظرات مجری برنامه می‌پرسد « فرض کنیم انقلاب ایران یک انقلاب مارکسیستی بود، در آن صورت آیا اجازه می‌دادند گروه‌های اسلامی در تلویزیون بحث کنند»؟ کیانوری در پاسخ می گوید که «ما مارکسیست‌ها معتقد هستیم که آزادترین جوامعی که ممکن است به وجود بیاید، جامعه سوسیالیستی است!» اما شهید بهشتی قانون اساسی شوروی را قرائت می کند که در آن ادعای کیانوری نقض می‌شد.


از آن مناظرات نزدیک به 32 سال می گذرد؛ مناظراتی از آن دست دیگر در سیمای جمهوری اسلامی دیده نشد تا اینکه در سال 88 مناظرات انتخاباتی بین 4 نامزد انتخابات ریاست جمهوری دهم، اگر چه از جنس مناظرات ایدئولوژیک نبود اما خاطره مناظراتی که مخاطب را در هر جایی که بود پای رسانه می کشاند، زنده کرد.

بعد از آن مناظرات جنجالی 88 سیمای جمهوری اسلامی اما دست به عصاتر حرکت کرد، رویکرد تساهل و تسامح گرفت، در انتخاب طرفین مناظره، به سمت چهره هایی هم عقیده تر رفت و فضای چندصدایی در سیما تحت الشعاع این رویکرد قرار گرفت.

مناظراتی که در برنامه «رو به فردا» ترتیب داده شده بود می توانست در احیای آن فضای چند صدایی گامی کوچک یا بزرگ باشد اما این برنامه جوانمرگ شد و فضا به سمتی رفت که «رو به فردا»  را تبدیل به گپ دوستانه کرد؛ سعید ابوطالب نماینده مجلس هفتم در نقد این برنامه گفت که برنامه «رو به فردا » تا تبدیل شدن به یک مناظره خوب فاصله زیادی دارد؛ مهمانان دعوت شده به جای مناظره بیشتر درد دل می کنند و حرف های نزده جریانی که رسانه نداشته را بلندبلند می گویند.

بعدها برنامه‌های دیگری هم از سیمای جمهوری اسلامی دیده شد که به نحوی باب فضای نقد و انتقاد را در جامعه می توانست باز کند اگر عوامل برون سازمانی اجازه باز شدن این فضا را می دادند. حضور عماد افروغ در برنامه «پارک ملت»، سخنانی که در این برنامه ایراد کرد و اعتراض هایی که فردای آن روز دیده شد از آن نمونه بود.

رفته رفته شبکه های مختلف سیما برنامه هایی را با نام مناظره روی آنتن فرستادند، برنامه «زاویه» در شبکه چهار سیما بیشتر با هدف رصد مهم ترین اتفاقات و عناوین خبری هفته در حوزه علوم انسانی، برنامه «راز» با اجرای نادر طالب زاده باز از شبکه چهار سیما و برنامه هایی از این دست بیشتر به میزگرد تنه می زد تا مناظرات.

تا اینکه برنامه «دیروز، امروز،فردا» به ویژه سه برنامه اخیرش که به موضوع سوال از رئیس جمهور بین علی مطهری و علی اصغر زارعی، تسخیر لانه جاسوسی بین حسین شریعتمداری و ابراهیم اصغر زاده، و رابطه با آمریکا بین مصطفی کواکبیان و منوچهر متکی، اختصاص داشت امیدی را به سیمای جمهوری اسلامی داد که بتواند مخاطبان را باز پای این رسانه بنشاند و امیدی به مخاطبان که از سیما مناظره هایی جنجالی ببینید.

از بین سه مناظره اخیری که نام برده شد مناظره تسخیر لانه جاسوسی چنان داغ بود که اصغر زاده ای را که خود معتقد بود در گوشه ای از این شهر قرار داشت دوباره به صدر رسانه ها بازگرداند، هفته نامه اصلاح طلب آسمان تیتر یک خود را به عنوان «پشت پرده مناظره» اختصاص داد و خود اصغرزاده اعتراف کرد که فکر می کرد این مناظره برگزار نمی شود و ادامه داد که «بعد از مناظره هایی که در اوایل انقلاب مرحوم شهید بهشتی با کیانوری داشت تا انتخابات 88 که مناظره ها به یک تکنیک تبلیغاتی برای اثر گذاری در روان جمعی جامعه تبدیل شد» مناظره ای از جنس و داغی مناظره خودش و شریعتمدای سراغ نداشته است.


از اردیبهشت 88 که عزت الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما از شش «مناظره جذاب تلویزیونی» خبر داد و شش مناظره جنجالی و کم نظیر از سیمای جمهوری اسلامی پخش شد تا امروز که انگشت شمار چند مناظره مخاطب پسند از سیمای جمهوری اسلامی پخش شده است، مناظره های تلویزیونی بیشتر در منطقه خنثی سیر کرده، طرفینش از طیف‌های متمایل به یکدیگر بوده اند تا منتقدان افکار و ایده های همدیگر و مخاطبانش اندک عزت الله ضرغامی گفته که سیمای جمهوری اسلامی برای انتخابات 92  برنامه دارد.  

بنا به گفته او  «مجموعه‌های جالب، پربیننده و عادلانه» برای همه نامزدهای انتخاباتی در نظر گرفته‌ شده و  مناظرات سال  88 هم آسیب شناسی شده و سیمای جمهوری اسلامی به دنبال طرح مناسب تری برای مناظرات انتخاباتی است.

مناظرات انتخاباتی سال 88 بخشی پرحرف و حدیث از انتخابات ریاست جمهوری دهم و تمام اتفاقاتی بود که بعد از آن انتخابات رخ داد.

هر چه بود اما در آن مقطع فضایی باز به نمایش گذاشت، اعتمادی عمومی را به سیمای جمهوری اسلامی برگرداند و در مشارکت عمومی کم تاثیر نداشت. مبادا آن آسیب شناسی که عزت الله ضرغامی از آن سخن به میان آورده است مناظرات را به سمت گپ ببرد.
مجله خواندنی ها
پر بحث ترین