دلایل رشد بازار بورس/ رابطه رکورد شکنی‌های بورس با اقتصاد کشور

دکتر سیدحمید میرمعینی کارشناس بازار بورس و سرمایه در گفتگو با فرارو گفت: «در سال جاری بازارهای موازی مانند بازار ارز، سکه و مسکن رشد قابل توجه ای داشتند؛ در حالی که رشد بازار بورس تا اواخر ماه شهریور حتی از نرخ بهره اوراق مشارکت هم کمتر بود و رکودی در بازار سرمایه حکمفرما بود و فعالان بازار سرمایه از این وضعیت خسته شده بودند.»

وی تصریح کرد: «لذا یکی از عوامل رشد شاخص های بورس، خستگی فعالان بازار سرمایه به دلیل رکود چندماهه در سال 91 بود.»

این کارشناس بازار بورس اظهار کرد: «عامل دیگر بحث افزایش نرخ ارز و تاثیر آن بر روی شرکت های صادراتی و شرکت های فعال در بورس بود.»

وی ادامه داد: «با افزایش نرخ ارز درآمد خیلی از شرکت هایی که تاثیر بالایی در شاخص بورس دارند، (مانند صنعت پتروشیمی که عمدتا صادارتی هستند) بیش از پیش بینی آنها در بودجه خود شد. این امر باعث شد که در گزارشات شش ماهه این شرکت ها و اخبار مربوط به آنها این موضوع نشان داده شود که درآمد آنها نسبت به بودجه پیش بینی شده بسیار افزایش پیدا کرده است.»

وی افزود: «علاوه بر این، پیش بینی می شود که علی رغم آنکه شرکت ها در شش ماه دوم بودجه های خود را با دلار محافظه کارانه اعلام کردند، اما باز هم تعدیل های قابل توجه ای در گزارشات سه ماهه سوم و پایان سال خود در پیش داشته باشند.»

وی خاطرنشان کرد: «البته اگر این شرکت ها در آینده با مشکلات فروش یا تولید مواجه نشوند، آینده خوبی از لحاظ سودآوری به واسطه افزایش نرخ ارز خواهند داشت.»

میرمعینی گفت: «عامل سوم این است که بازار تقریبا در دو ماهه اخیر مقداری به ریسک های سیاسی عادت کرد و اینکه این ریسک های سیاسی اثر خود را در شش ماه قبلی گذاشته بودند که هم موجب کاهش قیمت ها شده بود و هم اینکه اخبار مرتبط با تحریم اثر خود را گذاشته بود و دیگر جا برای پایین آمدن بسیاری از سهم ها وجود نداشت و اصطلاحا سهم ها در کف قیمتی بودند.»

وی ادامه داد: «لذا وقتی بازار مقداری شروع به رشد کرد که دلیل آن هم افزایش درآمدهای شرکت ها نسبت به بودجه بود، پول بیشتری جذب بازار سرمایه شد و پول هایی که در سپرده ها یا اوراق مشارکت سرمایه گذاری شده بود به بازار بورس برگشت.»

این کارشناس بازار بورس گفت: «اما من فکر می کنم علی رغم اینکه در دو ماهه اخیر بازار سرمایه رشد خوبی داشته و رکوردهای خوبی هم زده، امکان اینکه یک دوره استراحت یک یا دو ماهه تا زمانی که اخبار و گزارشات سه ماهه سوم بیرون بیاید و برآوردی نسبت به اوضاع جدید سیاسی شود، وجود دارد.»

وی تصریح کرد: «این فاز استراحتی به احتمال بسیار زیاد باعث اصلاح قیمت منفی خواهد شد که البته ممکن است این اصلاح قیمت منفی خیلی نباشد؛ اما اینکه امکان رشد داشته باشد خیلی کم است، مگر اینکه اخبار خوب سیاسی بیاید.»

وی با بیان اینکه رشد شاخص های بورس نمی تواند نشانه ای از وضعیت مساعد اقتصاد کشور باشد گفت: «شاخص بورس اوراق بهادار نمی تواند نمایانگر خوبی از اوضاع اقتصادی کشور باشد.»

وی ادامه داد: «یک شاخص بورس زمانی نمایانگر یک اقتصاد است که کلیه صنایع حاضر در اقتصاد یک کشور، نماینده ای در بورس اوراق بهادار داشته باشند. یعنی این بورس اوراق بهادار اکثر شرکت های فعال در حوزه اقتصادی را در خود جای داده باشد.»

وی افزود: «در حالی که اکنون مثلا از صنعت هوایی یا صنعت بازرگانی شرکت قوی و خوبی نداریم که در بورس حاضر باشد. در حالی که شاید حدود 30 تا 40 درصد تولید ناخالص داخلی ما از طریق صنعت بازرگانی ایجاد می شود.»

میرمعینی با تاکید بر اینکه شاخص های بورس ما اکنون شاخص معتبری برای نشان دادن اوضاع اقتصادی کشور نمی باشد گفت: «به همین دلیل هم است که شاید زمانی که اوضاع اقتصادی رونق پیدا می کند شاخص بورس افت می کند و زمانی که اوضاع اقتصادی خوب نیست و مشکلات تورمی و تحریم داریم، شاخص بورس افزایش پیدا می کند.»

این کارشناس بازار بورس اظهار کرد: «چند شرکت خیلی خوب و قوی در بورس هستند که در صنعت خود از بهترین شرکت های موجود در ایران می باشند و در شاخص بورس بسیار تاثیرگذار می باشند. صنایعی که اکنون در بورس حضور دارند صنایعی هستند که دارای مزیت رقابتی هستند.»

وی تصریح کرد: «لذا شرکت های تاثیرگذار در شاخص بورس مانند فولاد مبارکه و مس از جمله شرکت های تاثیرگذار در اقتصاد ایران هستند که البته این امر نمایانگر این نیست که اقتصاد ما رو به بهبود است؛ بلکه نمایانگر این است که شاخص ما شاخص درستی است.»

میرمعینی اظهار کرد: «اکنون ارزش بازار سرمایه حدود 135 هزار میلیارد تومان است که در اقتصادی مانند اقتصاد ایران رقم قابل توجه ای نیست. شاید از حدود 100 هزار شرکت فعال و نیمه فعال در اقتصاد کشور تنها 330 شرکت معاملاتی در بورس حضور دارند.»

وی ادامه داد: «همچنین حجم معامله شده در بورس روزانه و در شرایط رونق فعلی حدود 100 میلیارد تومان است که برای اقتصادی مانند اقتصاد ایران حجم بالایی نیست.»

وی خاطرنشان کرد: «بازار بورس یک بازار تبعی است و بیشتر از آنکه تاثیرگذار باشد، تاثیرپذیر است. مثلا افزایش نرخ ارز تاثیر بسیار زیادی در سودآوری شرکت های صادراتی داشت.»

وی در پایان گفت: «متغیرهای تاثیرگذار در قیمت معاملاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس، اکثرا متغیرهای اقتصادی، سیاسی، قانونی و متغیرهای محیطی و جغرافیایی است. ولی اکنون نقش متغیر اقتصادی ای مانند نرخ ارز خیلی بارز گشته و باعث سودآوری شرکت های صادراتی و در نتیجه افزایش شاخص بورس شده است.»