استقبال از اجلاس عدم تعهد نشانه چیست؟

فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: «غرب تلاش‌های فراوانی کرده که ایران را به بهانه‌هایی مانند تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای و یا نقض حقوق بین الملل در انزوا نگاه دارد. با این شرایط حضور این تعداد کشور در هر سطحی در ایران نشاندهنده این است که ایران همانطور که خود اذعان می‌کند، در بین اکثریت کشورها در انزوا نیست. چرا که این کشورها دعوت ایران برای حضور در این اجلاس را پذیرفته اند و ایران را به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای و بین المللی به رسمیت شناخته اند و میزبانی این کشور برای چنین کنفرانسی را قبول کنند.»

علی اصغر زرگر در گفتگو با فرارو در خصوص برگزاری اجلاس سران عدم تعهد در تهران گفت: «حضور این تعداد کشور در هر سطحی در ایران نشاندهنده این است که ایران همانطور که خود اذعان می‌کند، در بین اکثریت کشورها در انزوا نیست.»

این کارشناس مسائل بین الملل گفت: «در این موضوع شکی نیست که وقتی بیش از 100 کشور دنیا در یک کشور جمع شوند خواه ناخواه وزنه ای پدید می‌آید. این کشورها در مجامع بین المللی عضو هستند و چه در شورای امنیت و یا در مجمع عمومی سازمان ملل حضور دارند و خواه ناخواه حق رای دارند و وقتی خود را وابسته به نهضتی می‌دانند دارای یک وزنی می شوند.»

وی ادامه داد: «غرب تلاش‌های فراوانی کرده که ایران را به بهانه‌هایی مانند تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای و یا نقض حقوق بین الملل از سوی این کشور در انزوا نگاه دارد. با این شرایط حضور این تعداد کشور در هر سطحی در ایران نشاندهنده این است که ایران همانطور که خود اذعان می‌کند، در بین اکثریت کشورها در انزوا نیست. چرا که این کشورها دعوت ایران برای حضور در این اجلاس را پذیرفته اند و ایران را به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای و بین المللی به رسمیت شناخته اند و میزبانی این کشور برای چنین کنفرانسی را قبول کنند.»

زرگر تصریح کرد: «لذا این موضوع از نظر ایران مهم است که علی رغم در انزوا قرار گرفتن از نظر اقتصادی، مالی، سیاسی و ... می‌تواند چنین اجلاسی را میزبانی کند. وی درباره صحبت آمریکایی ها مبنی بر اینکه ایران صلاحیت میزبانی این نشست را ندارد گفت: «در کامنت‌هایی که ذیل این صحبت‌های مقامات آمریکایی از سوی اتفاقا خود آمریکایی ها نوشته شده بود، اذعان شده بود که در این صورت آمریکا نیز صلاحیت میزبانی خیلی از سازمان ها را ندارد.»

وی ادامه داد: «لذا این صحبت‌ها پیرو همان سیاست‌هایی است که آمریکا و غرب در جهت انزوای ایران اتخاذ کرده‌اند و همانطور که امریکایی‌ها به شدت مخالف این بودند که ایران به عنوان یکی از بازیگران در کنفرانس‌های مربوط به سوریه حضور پیدا بکند.»

این کارشناس مسائل بین الملل ادامه داد: «آقای بان کی مون هم در این نشست حضور پیدا می‌کنند و این بدان معنی است که میزبانی ایران در حد بالایی پذیرفته شده است و این نشان دهنده این است که تلاش آمریکا به ثمر نخواهد رسید.»

وی تصریح کرد: «حالا باید دید که از این نشست چه نتیجه‌ای حاصل خواهد شد. می‌دانیم که ایران در آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای بر روی کشورهای نام، سرمایه‌گذاری کرده است و وقتی این گروه بیانیه می‌دهد، ایران از این بیانیه‌ها به عنوان فاکتوری استفاده می کند تا نشان دهد این تنها چند کشور قدرتمند نیستند که تصمیم‌گیری می‌کنند، بلکه این گروه جور دیگری فکر می‌کند و این‌که نشان می‌دهند که منافع همگون با منافع ایران دارند.»

زرگر ادامه داد: «کشورهای جهان سوم که عضو سازمان عدم تعهد هستند خواه و ناخواه منافع مشترک دارند که در مجموع با منافع کشور های جهان اول متفاوت است. اگر این کشورها بتوانند روی این منافع صحبت کنند و به نتیجه نهایی برسند، این یکی از نتایج مهم این نشست خواهد بود.»

این تحلیلگر سیاسی با بیان اینکه همان طور که رهبر انقلاب هم فرمودند جهان در حال گذار است در این شکی نیست، گفت: «با توجه به مسائل اقتصادی که در دنیا مطرح است و با توجه به قدرت های دیگری که در دنیا دارند و معادلات بین الملی ظهور می‌کنند، به نظر می‌آید نهضت عدم تعهد که پنجاه سال و اندی از آن می‌گذارد، آینده روشن‌تری خواهد یافت.»

زرگر ادامه داد: «پیش از این مدتی دنیا درگیر و تحت الشعاع دو قدرت بزرگ بود و پیشرفت یک سویه اروپایی آمریکایی دیکته می‌شد اما الان به نظر می‌رسد که توسعه به سبک جهان سومی مطرح شده است که می‌کوشد از منابع داخلی و انسانی کشورها استفاده بکند و در واقع مشارکت تجربه و منابع جنوب به جنوب به جای شما به جنوب را برقرار نماید، احتمالا در آینده و در همین زمینه، این سازمان بتواند نقش پررنگ‌تری داشته باشد.»

وی در پاسخ به این پرسش که آیا نشست تهران نتایجی را در قبال دخالت کشورهایی مانند عربستان و ترکیه در مسائل داخلی سوریه خواهد داشت، گفت: «البته آنچه که تحت عنوان دخالت ترکیه، قطر و عربستان در سوریه مطرح است، محصول پیمان های نوشته و نانوشته‌ای است که این کشورها با آمریکا دارند. بنابراین این کشورها هم نقش نیابتی دارند و از طرف دیگر یک رقابت بین ایران و عربستان و همچنین ایران و ترکیه برای تفوق‌طلبی و نقش هژمونی در منطقه وجود دارد. اما ممکن است این مساله از دید دیگر مطرح شود.»

این تحلیل‌گر مسائل بین الملل افزود: «هر چند ترکیه خودش آتشی را در سوریه برافروخته اما اکنون دامن خودش را گرفته است. کشورهایی مثل پاکستان و ایران، بیشتر قربانی تروریسم بوده‌اند و امکان طرح این مساله وجود دارد. البته بستگی به این دارد که کشور میزبان چقدر در دالان‌های همفکری این موضوعات را بیشتر به بحث گذاشته و به یک توافق وسیعی برسد.»

وی در پاسخ به این پرسش که آیا اجلاس تهران نتایج درخوری خواهد داشت و اگر خواهد داشت این نتایج در چه مواردی خواهد بود، گفت: «البته ما یک دورانی از رکود داشته‌ایم، یعنی کشورهایی که سیاست عدم تعهد داشته‌اند نتوانسته‌اند در سازمان ملل متحد و سازمان‌های دیگر کاری از پیش ببرند. اما با توجه به جریان گذاری که وجود دارد و خصوصا کشورهایی که در حال توسعه بوده و حرفی در توسعه دارندوضعیت فرق کرده است.»

زرگر ادامه داد: «البته ایران مدعی است که کشورهای عدم تعهد باید در مدیریت جهانی حرفی برای گفتن داشته باشند و اهرم‌های مدیرت مسائل جهانی را از دست غرب و آمریکا بیرون بکشند. این ممکن است طول بکشد اما مطرح کردن این مسائل یعنی چیزی که رییس جهور کشور ما در سازمان ملل و دیگر مجالس مطرح کرده است، می‌تواند توسط کشور ما در کنفرانس مطرح شود.»

وی با بیان اینکه امروزه قدرت بیشتر بر اساس قدرت اقتصادی، نظامی و نرم‌افزاری است، گفت: «خیلی از کشورهای غیر متعهد هم می‌توانند این اهرم‌ها را به دست آورند و بستگی دارد، چقدر بتوانند با هم به توافق برسند.»

این تحلیل‌گر مسائل بین الملل تصریح کرد: «من خیلی ناامید نیستم و امیدوارم دیر یا زود این رویکرد شروع شود و منابع اقتصادی از دست آمریکا خارج شده و کشورهای غیر متعهد هم بتوانند این اهرم‌ها را به دست بیاورند.»

زرگر در پایان گفت: «درست است که ایران از نظر سیاسی اقتصادی و نظامی تحت محاصره است اما این محاصره کامل نیست و می‌توان این محاصره را شکست و این بستگی دارد که ایران تا چه اندازه‌ای بتواند از ابزارهایی که دارد، استفاده بکند.»