بودجه 99

سازمان برنامه و بودجه، مجموع اعتبار یارانه بلیط مترو را تاکنون ۸۰ میلیارد تومان اعلام کرده است که با سهم متروی تهران از این مبلغ، می‌توان هزینه‌های یک هفته از سال را در شرکت بهره برداری مترو تأمین کرد. اعتباری که نه با تعهدات دولت نسبتی دارد و نه با هزینه‌های مترو.

به اعتقاد سبحانیان وقتی همه بانک‌ها از جمله بانک‌هایی که وضعیت مطلوبی ندارند، ملزم شوند به اینکه اوراق دولت را بخرند، باید این پول را از یک جایی بیاورند، بانک‌های به‌اصطلاح بد که پول ندارند؛ بنابراین مجبور می‌شوند از بانک مرکزی پول قرض کنند تا اوراق را بخرند، درحالی‌که هدف این بود که چه دولت و چه بانک‌ها از بانک مرکزی استقراض نکنند.

با تقدیم لایحه بودجه ۹۹ به مجلس در آذر ماه امسال، حملات تندی علیه بودجه به ویژه از سوی اصولگرایان صورت گرفت. توهمی و غیرواقعی بودن بودجه تا نامخشص بودن منابع درآمدی و حتی امکان رد لایحه بودجه در کمیسیون از سوی منتقدین بودجه مطرح شد. با این همه، کلیات لایحه بودجه تصویب شد تا امکان اصلاح جزئیات با طرح موارد پیشنهادی نمایندگان محل بحث اعضای کمیسیون تلفیق قرار بگیرد. جمع‌بندی آرای موافقان و مخالفان در اصلاح بودجه، نیاز اساسی لایحه به تغییرات محوری چون منابع درآمدی را نشان می‌دهد. در این رابطه، یوسف‌نژاد عضو کمیسیون تلفیق در گفتگو با فرارو، گفت: «در کمیسیون تلفیق، مخالف مشروط و موافق مشروط داشتیم. چون کلیات لایحه مورد بحث بود اعضای کمیسیون نظر خود را با ارائه پیشنهاد در جزئیات، طرح می‌کردند. البته منتقدان و مخالفان باید مدعی باشند بودجه نقطه قوت هم دارد و کاملاَ منفی نیست. همان‌طور که مدافعان معتقدند که بودجه صد در صد هم مثبت نیست.»

کم و کسری بودجه ۹۹ چقدر است؟ این سوال در روز‌های اخیر، پاسخ‌های متعددی بین ۵۵ تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان داشته است. دولت مدعی است که بودجه تراز بسته شده و متوجه هیچ کسری قابل‌توجهی نخواهد شد. از آن سو منتقدان برآورد دولت از میزان فروش نفت و فروش اموال و دارایی‌ها را دو پاشنه آشیل بودجه می‌دانند. در تازه‌ترین تخمین، مرکز پژوهش‌ها میزان کسری را ۱۳۱ هزار میلیارد تومان اعلام کرد. اما به نظر این تخمین‌ها، اسیر بیش‌برآوردی شده است.

نوبخت: هم اینک نه تنها وزارت نفت بلکه سایر نهاد‌ها با همکاری یکدیگر تلاش می‌کنند تا تسلیم اراده نادرست و ناپاک رژیم آمریکا مبنی بر توقف صادرات نفت ایران نشوند و از راه‌های مختلف با دور زدن تحریم‌ها در تلاش برای صادرات نفت هستند و حتی قرارداد‌های نفتی متعددی با بخش‌های مختلف به امضا رسانیده‌اند.

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در پایان گفت: ما پیشنهاد کردیم یکی از محور‌هایی که در بودجه سال ۹۹ آورده شود محدودسازی پرداخت‌ها با هر عنوان در شرکت‌های دولتی است و چه شرکت‌هایی که تمام سهام آن‌ها از آن دولت است و چه شرکت‌هایی که بخشی از سهام آن‌ها متعلق به دولت است مشمول این موضوع می‌شوند.

شورای عالی کار اسفند ماه سال گذشته با افزایش ۳۶.۵ درصدی حداقل دستمزد، پایه حقوق کارگران در سال ۹۸ را به یک میلیون و ۵۱۷ هزار تومان افزایش داد.

معادل ۸۰ هزار میلیارد تومان از مجموع ۱۲۴ هزار میلیارد تومان منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی، مربوط به انتشار اوراق مالی در سال ۹۹ و معاف از مالیات است. فروش این میزان اوراق مالی از سوی دولت در یک سال مالی، در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است.

بررسی‌ روند فروش اموال عمومی در بودجه‌های دهه ۹۰ نشان می‌دهد که در سال ۹۹ قرار است این برنامه به نقطه جوش خود برسد. دولت در بودجه ۹۳ (اولین لایحه تقدیمی دولت حسن روحانی به مجلس)، فروش اموال منقول و غیرمنقول به ارزش هزار‌و ۸۰ میلیارد تومان را در دستور کار خود قرار داد و اکنون بعد از گذشت هفت سال این سیاست با یک جهش ۵۰ برابری قرار است (طبق نمودار یک)، سهم ۱۹ درصدی (تقریبا دو درصد بیشتر از درآمد نفتی) در تأمین درآمد‌های دولت برای پرداخت هزینه‌های جاری داشته باشد.

چه خوب است مجموعه‌های ضد انقلاب نیز به مخاطبانشان بگویند بودجه‌شان چقدر است و از کجا تأمین می‌شود! البته این اطلاع رسانی مانند توئیت این خبرنگار نباشد.

بررسی‌ها حاکی از آن است که براساس دلار ۵۵۴۰ تومانی، میزان درآمدهای دلاری نفت ایران در ۸ ماه نخست سال‌جاری حدود ۱۰ میلیارد دلار بوده است. بنابراین اگر این نرخ مدنظر قرار گیرد، میزان صادرات روزانه نفت ایران به میزان ۴۳۶ هزار بشکه در روز محاسبه می‌شود.

علی دینی ترکمانی با تاکید بر اینکه اشکال بزرگ بودجه نویسی سال ۹۹ این است که اگر قرار است بودجه عمرانی تنها از طریق درآمد‌های نفتی تامین شود و این منابع صرف بودجه جاری نشود، باید از قبل اقداماتی در این زمینه انجام می‌شد، افزود: باید از قبل این درآمد‌های نفتی به حساب صندوق توسعه ملی واریز می‌شد تا این پول صرف پروژه‌های عمرانی شود، ظرفیت‌های مولد تولیدی به جریان بیفتد و صادرات کالا‌های نفتی با افزایش روبرو شود تا در نهایت تولید ملی رونق بگیرد، اما هیچ‌کدام از این اتفاقات روی نداد ودر مقابل دولت برای جبران کسری بودجه خود، اقدام به برداشت از ذخایر صندوق توسعه ملی کرد

در سال‌هاي فوق، عامل «نااطميناني» ناشي از تصويب تحريم‌ها و قطعيت‌نداشتن‌ها و بي‌اعتمادي به سياست‌هاي دولت وقت و بي‌ثباتي‌هاي اقتصاد كلان، وضعيتي بحراني براي كشور ايجاد كرد؛ اما اين اوضاع تيره‌و‌تار با روي‌كارآمدن دولت يازدهم و حركت به سمت انجام «مذاكرات» در چارچوبي متفاوت با كشورهاي تحريم‌كننده، وضعيتي متفاوت يافت؛ اما آنچه در عرصه اقتصادي وضعيت را بهبود بخشيد و اميد و اطمينان را به فضاي كسب‌وكار بازگرداند، ايجاد ساختاري براي تحليل و بررسي و بهبود وضعيت اقتصادي كشور بود؛ مركب از كارشناسان برجسته كه زبان اقتصاد را به‌خوبي مي‌فهميدند و مديران مجربي كه به تجربه مي‌دانستند كه از چه زاويه‌اي با مشكلات برخورد كنند.

به گفته سبحانیان دولت به تکلیف قانون ۹۸ عمل کرده، اما ناقص؛ یعنی فقط میزان سهام را آورده و اطلاعات عملکردی و سود را نداده است. او می‌افزاید: در قانون بودجه ۹۸ مقرر شد که این اتفاق بیفتد و دولت این اقدام مثبت را انجام داد و در لایحه بودجه ۹۹ این را لحاظ کرده و اطلاعات شرکت‌هایی را هم که سهام دولت در آن‌ها زیر ۵۰ درصد است، ارائه داده است؛ اما این اطلاعات هم ناقص هستند.

نوبخت گفت: همچنین ۴۹.۵ درصد از منابع فروش نفت معادل ۱۱ میلیارد دلار سهم دولت است که در بودجه لحاظ می‌شود و بقیه به سایر بخش‌ها مانند صندوق توسعه ملی اختصاص دارد.

عوارض خروج از کشور در لایحه بودجه ۹۹ افزایش ۲۰ درصدی دارد. طوری که اگر بخواهید برای اولین بار از کشور خارج شوید، عوارض خروج به جای ۲۲۰ هزار تومان در بودجه سال ۹۸، معادل ۲۶۴ هزار تومان در لایحه بودجه سال ۹۹ محاسبه خواهد شد

بررسی بخش دفاعی لایحه بودجه ۹۹، نشان می‌دهد که بودجه سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی از ۱۵ هزار میلیارد تومان مصوب سال ۱۳۹۸ به ۱۸ هزار و ۳۱۵ میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.

یکی از تفاوت‌های مهم بودجه سال ۹۹ با سنوات گذشته، ایجاد بندی برای نصب کارتخوان صنف پزشکان است. طبق بند «ی» تبصره «هـ» کلیه صاحبان مشاغل پزشکی و زیر مجموعه‌های آن مکلفند در چارچوب آیین‌نامه تبصره «۲» ماده «۱۶۹» قانون مالیات‌های مستقیم از پایانه فروشگاهی استفاده کنند. بدیهی است پس از تصویب بودجه ۹۹، تمام فعالان صنف پزشکی باید نسبت به نصب کارتخوان اقدام کنند. اما سختگیری در مالیات‌ستانی از پزشکان تنها منوط به نصب کارتخوان نیست بلکه مراکز پزشکی، بیمارستانی و درمانی باید ۱۰ درصد از حق‌الزحمه‌های پزشکان را برای پرداخت مالیات به دولت کسر کنند.

درآمد‌های دلاری نفتی هم که در اختیار دولت قرار می‌گیرد برابر با ۵/ ۱۴ میلیارد دلار و نرخ ارز میانگین بودجه در حدود ۵۳۰۰ تا ۵۴۰۰ تومان است. با این اوصاف، اگر در سال آینده روزی ۱۰۰ هزار بشکه نفت در روز کمتر فروش برود، در کل سال ۸/ ۱ میلیارد دلار کسری برای کشور و ۲/ ۱ میلیارد دلار از منابع عمومی دولت با کسری مواجه می‌شود که حداقل معادل ۳/ ۶ هزار میلیارد تومان است.

سرانه منابع عمومی بودجه در سال ۹۹ به میزان ۵/۸ میلیون تومان خواهد بود. این رقم در سال جاری با توجه به رقم ۴۰۷ هزار میلیارد تومانی منابع عمومی بودجه حدود ۴/۷ میلیون تومان بوده است.