همزمان با شروع فصل پاییز، برداشت شلتوک از شالیزارهای مناطق مختلف استان فارس از جمله، رامجرد، درودزن و کامفیروز شامل برنج شامل برنج چمپای کامفیروزی و برنج لنجانی آغاز شده است.
استان گیلان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و با کیفیت برنج در کشور به شمار میآید که با ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری، رتبه نخست را از لحاظ سطح زیرکشت و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است. شهرستانهای رشت و صومعهسرا بیشترین سهم را از مساحت اراضی شالیکاری استان در اختیار دارند.
یکی از محصولات مهم و راهبردی گیلان، تولید برنج است؛ در استان گیلان ۲۳۸ هزار هکتار زمین زراعی در اختیار ۳۰۰ هزار بهرهبردار قرار دارد و امسال با مدیریت صحیح منابع آبی و با توجه به محدودیت های موجود در آبیاری، سازمان جهاد کشاورزی گیلان با افزایش ۱۹ درصد بهره وری مواجه بود؛ با توجه به این مهم، برنجکاران گیلانی یکی از سال های خوب زراعی را در حوزه زراعت برنج پشت سر گذاشتند.
کندوجها سازههای سادهای بودند که عمدتاً با چوب و حلب ساخته میشدند.
شالیکاران پس از دروی برنج با دستهبندی شالیهای درو شده آن را برای خشککردن در درون کندوج میآویختند و سپس خرمن میکردند.
کندوج، واژهای در زبان تالشی است که با نامهای دیگر محلی در گویش گیلکی کوندوج، کوندیج، کوروج، کوتی و کوتاه در گیلان و غرب مازندران از آن نامبرده میشود.
کندوج عابدینی در موزه میراث روستایی گیلان، قدیمیترین و بزرگترین کندوج ایران است.
با گرم شدن هوا و به بار نشستن خوشههای برنج، کار برداشت این محصول در مازندران آغاز شد. کشاورزان مازندرانی در برخی مناطق استان، با برداشت برنج برای کشت دوباره آماده میشوند.
بنا بر اعلام سازمان جهاد کشاورزی گیلان، در پی بارش شدید باران ۱۱ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان دچار خوابیدگی خوشه برنج شدند. با تشدید بارش باران در گیلان، ۱۱ هزار و ۹۰۰ هکتار معادل ۱۰ درصد شالیزارهای استان که بیشتر آنها در مرحله برداشت محصول قرار دارند دچار خوابیدگی ساقه یا وَرَس شدهاند که کار برداشت محصول را با دشوارمی کند و هزینه بالاتر را هم بالا میبرد.
شالیزارهای سوادکوه با ۶۸۰ هکتار به تولید برنج اختصاص دارد که از این مقدار ۳۵ درصد به صورت مکانیزه و ۶۵ درصد هم به صورت سنتی نشاء شده اند. طارم هاشمی بیشترین رقم کشت شده در شالیزارهای سوادکوه محسوب میشود. در این منطقه رودخانهها تنها سیستم آبرسانی به شالیزار هستند. در شهرستان سوادکوه آب بندان و چاه برای آبرسانی به شالیزارها موجود نیست. تماشای زمینهای برنج یا همان شالیزارهای پلکانی سوادکوه و البته مراحل شالیکاری، از جاذبههای مهم استان مازندران به شمار میروند.
بارانهای تابستانی در گیلان یاعث شده که خوشههای نارس برنج دچار خوابیدگی یا وَرَس شوند. وَرَس زمانی رخ میدهد که برنج در حال خوشه دهی در معرض بادهای شدید یا بارش باران قرار میگیرد.
تولید محصول برنج به طور کلی از سه مرحله اصلی کاشت، داشت و برداشت تشکیل شده که این مراحل با توجه به زمان بندی مناسب توسط کشاورزان انجام میشود. کاشت برنج در شمال ایران رسم و رسوم خاص خود را داشته و جز جدایی ناپذیری از فرهنگ مردم شده است. استان مازندران با حدود ۲۱۴ هزار هکتار سطح زیر کشت اول، محصول برنج و حدود ۱۱۰ هزار هکتار کشت دوم و با تولید سالیانه حدود یک میلیون و ۴۲۰ هزار تن شلتوک ۴۵ درصد تولید برنج کشور را به خود اختصاص میدهد. در نواحی جلگهای استان مازندران، همچون شالیزارهای شهرستانهای فریدون کنار، آمل، بابلسر، محمودآباد، نور، جویبار بیشتر ارقام سنتی و مرغوب نظیر طارم محلی و بی نام کشت میشود و ارقام پرمحصول همچون، فجر و خزر بیشتر در شالیزارهای شهرستانهای بابل، آمل، ساری، نکا کشت میشود.
بیش از ۶۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان گلستان به کشت شالی اختصاص دارد، تقریبا ۲ درصد از این شالیها به صورت پلکانی و در طول رودخانه خرمارود روستای وطن کشت میشود. روستای وطن که در بخش چشمهساران شهرستان آزادشهر استان گلستان و در مجاورت جاده بین المللی خوش ییلاق قرار دارد با داشتن طبیعت زیبا و شالیزارهای پلکانی یکی از مناطق دیدنی های استان گلستان است.
سطح زیر کشت برنج در این منطقه سرسبز ۱۰۰۰ هکتار و از گونه دمسیاه و اغلب مردم این روستا شالیکار هستند. برنج روستا بهعلت استفاده از آب رودخانه، چشمهها و همچنین هوای گرم در طول روز و شبهای خنک، یکی از بهترین انواع برنج در استان گلستان به شمار می رود که بسیار معطر و با کیفیت است.
کامفیروز قطب تولید برنج در استان فارس است و در ۱۱۰ کیلومتری شمال غرب شیراز و در ۹۰ کیلومتری غرب شهرستان مرودشت واقع شده است؛ که با استفاده از ظرفیت سد درودزن و آبهای جاری رودخانه کر محصول آن آوازه جهانی یافته، بسیاری از ساکنان این بخش در کار کاشت و برداشت برنج و گندم و شلتوک اشتغال دارند گاهی همزمان پس از برداشت گندم به خزانه گیری برنج میپردازند و اکثر خانواده بر روی یک کشتزار کار میکنند. بیش از ۸۰ درصد مزارع برنج، در این منطقه به صورت مکانیزه کشت میگردد.
نیمه دوم خرداد ماه که میشود اگر از زمینهای اطراف گلستان که بگزرید صحنههایی را میبینید که مارا جذب میکند؛ که کشاورزان زحمتکش روستایی مشغول نشا برنج هستند.
تا چشمکار میکند لته نشا و شالی است. در هوای گرم و با آن سختی پیر وجوان زن و مرد مشغول کمک و همکاری برای سرسبز شدن زمینشان هستند. زنان روستایی روزی خود را در این موقع از سال از نشا بدست میآورند.
از کار خسته نمیشود و دو شیفت صبح و عصر نشا میکنند.
در جشن فصل جدید کشاورزی در تایلند، گاوهای نر مقدس زمین کشاورزی را شخم زدند و چشم انداز اقتصادی را تعیین کردند.
مسابقات والی چل (والیبال در گِل) روستاییان ایران در روستای سسمس شهرستان صومعه سرای استان گیلان برگزار شد. این رقابتها توسط فدراسیون ورزشهای روستایی و عشایری و باهدف توسعه ورزش درمیان روستاییان کشور با حضور پنج تیم از استانهای مختلف برگزار شد
اولین دوره مسابقات فوتشال کلات در بخش هزار مسجد این شهرستان برگزار شد. این دوره از مسابقات فوتشال (فوتبال در شالیزار) با حضور ۶ تیم از بخش هزار مسجد و به صورت دورهای در روزهای ۳۰ و ۳۱ فروردین در شالیزارهای شهر لایین بخش هزار مسجد شهرستان کلات برگزار شد. شهرستان کلات نادری با قرار گرفتن در منطقه کوهستانی و کوهپایه هزار مسجد، با ۵ رودخانه جاری و زمینهای حاصلخیز بستر مناسبی برای کشت برنج است کلات نادری با ۱۵۰۰ هکتار شالیزار بزرگترین تولید کننده برنج دم سیاه در استان خراسان رضوی است.
فوتچَل یا فوتبال در گل و لای و شالیزار، همه ساله با شروع فصل کشاورزی در برخی شهرهای گیلان برگزار میشود. چَل درر زبان گیلکی به معنای «گل آمیخته شده با آب» است.
گربههای خوابیده در هفتههای اخیر در شالیزارهای برنج شمال تایلند ظاهر شده اند و مساحتی حدود یک هکتار را پوشش دادند. این سه گربه متعلق به تانیاپونگ کایخام، یک کارگر تمام وقت کارخانه و اکنون کشاورز نیمه وقت است که در شالیزارهای برنج مشغول به کاراست. وی و حدود ۲۰۰ دستیار با استفاده از پهپاد و جی پی اس این نقاشی را کشیدند. از اکتبر، او آخر هفتهها را صرف برنامهریزی و اجرای نقاشی خود در زادگاهش در شمالیترین استان تایلند کرده است.
فصل کاشت شلتوک در منطقه مزرعه اوایل خرداد ماه شروع میشود و برداشت آن در اوایل آبان ماه آغاز میشود که مردم حاصل زحمات خود را با برداشت این محصول بدست میآورند.
اگر در زمان برداشت برنج از شهرهای مازندران عبور کنید، قطعا دود غلیظ به چشمتان میخورد که نفس کشیدن را هم برایتان سخت خواهد کرد و همچنین کشاورزانی را خواهید دید که در کنار زمین نظاره گر آتش گرفتن کاه و کلش زمین خود هستند و یا به شعله ور شدن این آتش کمک میکنند، کشاورزان برای کشت دوم برنج دست به چنین اقدامی میزنند، اگرچه در این چند ساله جهاد کشاورزی در این زمینه اطلاع رسانی کرده و از مضرات این کار در زمینه از بین بردن غنای زمین و اینکه این باقیمانده برداشت دارای مواد آلی است که برای حاصلخیزی زمین اهمیت دارد که با سوزاندن از بین خواهد رفت.
به دلیل ورود فاضلابهای شهری و صنعتی به آببندان روستای «ابوالحسن کلاً» باعث رشد فیتوپلانکتونهای صورتی در این آببند شده. فاضلاب یک شهرک صنعتی، مستقیم وارد آببندان روستای «ابوالحسن کلاً» شده و از این آب، برای آبیاری شالیزارها استفاده میشود. ساکنان این روستا که به دلیل ابتلاء به انواع بیماریها از کم کاریهای سازمان حفاظت محیط زیست ناراحت هستند، از مسئولان درخواست کردند تا با انجام اقدامات مناسب، مانع دفع پساب این شهرک صنعتی شوند. روستای «ابوالحسن کلاً» در جنوب شهرستان بابل قرار دارد و آخرین روستای بخش گتاب است.