یک پرسش از صاحبنظران هفتاد سال پس از سقوط دولت مصدق
اگر هزاران نفر از مردم به خیابانها میریختند و با کودتاچیان مقابله میکردند حتی به بهای کشته و مجروح شدن عدهای، آنهم در شرایط مساعدی که شاه از ایران فرار کرده بود و دربار در ضعیفترین جایگاه خود بهسر میبرد؛ آیا مردم نمیتوانستند کودتاچیان را سرکوب و اراده خود را حاکم کنند؟ چه وقایع و حوادث و عملکردهایی مردم را برای حضور در صحنه بیانگیزه کرد؟ چه شد که مردم عمدتاً به نظارهگران منفعل در آن روز بدل شدند؟ آیا آن انفعال مردمی حاصل نقطهضعفهای تاریخی و جمعی ما ایرانیان در مقاطع تعیینکننده است یا محصول روشنبینی و عقل جمعی مردم ما در حوادث تاریخی است؟
به نظر بنده توجه مصدق به «حقوق ملی» بود و شاید او تامین «منافع ملی» را در استیفای حقوق ملی میپنداشت. حقوق ملی امری مبهم و در تقابل با حقوق ادعایی دیگران است و استیفای آن نیاز به قدرت دارد. اما «منافع ملی» امری سیاسی است که تامین آن نیاز به تعامل و تفاهم و گاهی تسامح در حدود توانمندی و امکانات دارد. پافشاری در استیفای حقوق حتی اگر آن را «حق مسلم» بپندارند، ممکن است در عمل موجب خسارت شود و به زیان منافع ملی باشد.
نکته عجیب این است وقتی این اقدام غیرانسانی را انجام دادند با سروصدای زیاد موضوع مبارزه با مارکسیسم را علم کردند. با این ادعا که مصدق با تودهایها قصد وابستگی ایران به شوروی را داشته است. در حالی که تودهایها در این ماجراها کارنامه منفی از خود نشان دادند. در کودتای ۲۸ مرداد طراحی مکارانهای صورت گرفت که اختلاف مصدق با آیتالله کاشانی زمینهساز انفعال ملت شد.
نرخ دلار در دولت مصدق ۱۱۳ درصد افزایش یافت
وزیر وقت اقتصاد گفته بود که اگر لازم شود نرخ دلار را تا ۵۰ ریال نیز کاهش خواهد داد و به کسانی که به خرید و فروش ارز اشتغال میورزند هشدار داد که طبق مقررات قانون ارز و قانون قاچاق تحت تعقیب جزایی قرار خواهند گرفت و همچنین اعلام کرد موسساتی که به خرید و فروش ارز اشتغال دارند از طرف دولت تعطیل میشوند؛ بنابراین طبق تصویب نامه نرخ دلار از ۱۳۰ دلار به ۱۰۰ ریال و نرخ لیره را از ۲۸۰ ریال به ۲۳۰ ریال رسید و ثابت شد. هدف از این تصویب نامه این بود که تعادل ارزی برقرار شود و از سوءاستفاده دلالان و واسطهها جلوگیری شود.
کاتم هرچند برای ایرانیان بهواسطهی نقشاش در کودتای ۲۸ مرداد، بدنام است؛ لیکن، نمادی است از هوش و نظریهپردازی در عرصهی سیاست و از این حیث چیزی از همتای خود برژینسکی کم نمیآورد. در شصتوپنجمین سالگرد کودتای ۲۸ مرداد رجوع به دریچهی ذهنِ یکی از طرّاحان آن، عبرتآموز است.
تحلیل الواطیگری و اوباشسالاری و نقش آن در کودتای 28 مرداد
"یکدسته عجیب و غریب به طرف قلب تهران در حرکت بود درحالیکه ارتش بهحال آماده باش پایتخت ناآرام را حفظ میکرد. ورزشکاران کبادهکش، هالتریستهای میلهبهدست و کشتیگیرانی که عضله میگرفتند در میان جمعیت بودند. ...این گروه شگفتانگیز همآهنگ شروع به دادن شعار بنفع شاه کردند. جمیعت دنبال آوای آنها را گرفت و در همانجا، پس از لحظهای تردید، توازن و روانشناسی عمومی علیه مصدق چرخید".
کودتای ۲۸ مرداد که توسط سیا و سرویس مخفی انگلیس و با هدف حفظ منافع نفتی غرب در ایران سازماندهی شده بود، سبب سرنگونی دولت منتخب محمد مصدق نخست وزیر ایران شد.
صفحه نخست روزنامههای ورزشی 28 مرداد
بازیکنان سابق استقلال و حتی کسانی که در تیم ملی سابقه کار با امیر قلعهنویی را دارند، یک به یک در حال موضعگیری علیه این مربی هستند. حال نوبت به سیدمهدی رحمتی رسیده که در کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال، صحبتهایی را درباره سرمربی استقلال انجام دهد.
باز هم یک گزارش تازه درباره 28مرداد. پایگاه اینترنتی «آرشیو امنیتملی آمریکا» که زیرمجموعه دانشگاه واشنگتن است، گزارشی از ماجرای 28مرداد منتشر کرده است.
صادق زیبا کلام در گفت و گو با فرارو
یک استاد دانشگاه با اشاره به انتشار اسناد تازه از سوی سازمان سیا که دلالت بر نقش این سازمان در وقوع کودتای ۲۸ مرداد دارد گفت: بعد از ۶۰ سال این نخستین بار نیست که سازمان سیا یا وزارت خارجه آمریکا اسناد و مدارکی منتشر میکنند که که نشان میدهد در وقوع کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، آمریکاییها طراح اصلی بودهاند.