اولین هشدار کیهان به جشنواره فجر

آیا هنر و تولیدات هنری با «شعار» محقق می شود؟ آیا می توان با شعار یک اثر هنری مطلوب تولید کرد؟ آیا اصولا هنر بخشنامه پذیر است؟

روزنامه کیهان در صفحه تصویر روز شنبه سوم دی نوشت: این سوال از این جهت ذهن نگارنده را مشغول خود کرده که جشنواره فیلم فجر نزدیک است و دست بر قضا به عکس دوره های قبل که با کج سلیقگی کامل شعار سال را روی پوستر و تیزرهای تبلیغاتی جشنواره حک می کردند بدون آنکه ارتباط ماهوی بین شعارسال و جشنواره فیلم فجر برقرار کنند، امسال یک شعار کاملا هوشمندانه و دقیق برای جشنواره انتخاب شده است اما آیا این شعار در آثار سینمایی قابل تحقق است؟

«اخلاق، آگاهی، امید» این شعار و استراتژی بزرگ ترین رویداد سینمایی کشور است که امسال سی امین دوره خود را تجربه می کند و از پس 30سال تجربه قرار است، ویترین قابل قبولی از 30 سال سینمای انقلاب باشد. شعار جشنواره اگر چه با هوشمندی انتخاب شده و گویی درجهت منویات عالی ترین مقام فکری و راهبردی کشور نیز هست اما دغدغه اجرا و تحقق آن در وضعیتی که سینمای کشور حال و روز زیاد خوبی ندارد، کمی ناامید کننده است. به عبارت بهتر، این شعار باید پیش از آغاز ماراتون تولید سینمایی درکشور در فضای سینمایی ایران دمیده می شد. با این حال بررسی این شعار زیبا برای سینمایی که اتفاقا همین عناصر به ضعیف ترین شکل ممکن درآن حضور دارد، خالی از لطف نیست چه آنکه رهبر فرزانه انقلاب در دیدار سال 85 خود با اهالی سینما، بر این نکته تاکید داشتند که نسل جوان کشور که بسیاری از دریچه سینما تکلیف آینده خود را روشن می کنند، باید آینه ای امیدوارکننده را از ایران عزیز ونظام مقدس اسلامی تماشا کنند و برای این آینه هم مواد خام بسیاری وجود دارد؛ از پیشرفت های علمی گرفته تا توانمندی های نظامی -اقتصادی و... درخشش های هنری، ورزشی و پژوهشی... به عبارتی سینمای ایران می تواند نماینده بی نظیری درمحافل مختلف جهانی برای نمایش اقتدار جمهوری اسلامی باشد و سینما به عنوان زبانی بین المللی و مدیومی کاملا جذاب و پرمخاطب می تواند چنین رسالتی را برعهده بگیرد.

از سویی همواره دغدغه دلسوزان نظام، توجه به همین سه ضلع حیاتی درهنر برآمده از خانواده نظام جمهوری اسلامی بوده است، اخلاق که هنر انقلاب را رودرروی با هنر برای هنر زاییده تفکر لیبرالیستی و اومانیستی می داند. هنر برای هنری که مدیوم سینما را پنجره ای دیگر با جذابیت بسیار بالا برای تکرار آندلس درتمام سرزمین های اسلامی قلمداد می کند و از این رهگذر به دنبال بازگشت به دوران استعماری با پوسته جدید «شیبخون فرهنگی» است. غرب سینما را هنر- صنعتی برای سرگرمی و سکس می داند و از هر سوژه ای حتی تاریخ و تمدن بشری نیز برای به تصویر کشیدن این عناصر بهره می جوید. و این سهم سینمای انقلاب است که وارونگی هنر برای هنر را با هنر خود به دنیا به اثبات برساند و سینما را پنجره ای برای به تصویر کشیدن اخلاق و آداب انسانی و اسلامی بداند و دراین مسیر گام بردارد.

وظیفه ذاتی سینما همراهی با فطرت مخاطب است و از آنجا که زبان سینما هم یک زبان بین المللی است؛ چطور ما در فضای انقلاب، عنصر امید را از سینمای خود حذف می کنیم و با افه های شبه روشنفکری، امید آفرینی را نوعی سفارشی سازی می دانیم؟

از سوی دیگر باید مراقب باشیم که شعار زدگی، آفت کار ما در تولیدات سینمایی نشود و یک عده با اطلاع از این استراتژی و شعار، به تولیدات شعاری و کاملاً کلیشه ای و سطحی دست نزنند و از سوی دیگر عده ای دیگر بدون دغدغه نسبت به این شعار، به قطب مخالف تبدیل نشوند. عده ای از بیت المال برای تولید علیه این شعار استفاده نکنند و عده ای دیگر از بیت المال به ضعیف ترین شکل دست به تولیدات شعاری نزنند. و دراین مسیر، فضاسازی رسانه ای درکنار روح مدیریتی حاکم بر سینمای کشور درجهت تحقق این شعار حیاتی برای نظام و آینده کشور لازم و ضروری به نظر می رسد.

جشنواره فیلم فجر به عنوان تحویل سال سینمای ایران، اگر بتواند در امتداد اضلاع این مثلث هوشمندانه، گام بردارد مطمئنا مسیر تازه ای در برابر سینما این پدیده هنری قرن و رسانه پرمخاطب قرار داده است. جشنواره سی ام اگر چه با امید به برداشت محصولی سی ساله قدم در آغازین راه های خود تا مرحله اجرا گذاشته، اما می توان امیدوار بود با همت سینماگران و دغدغه مندان انقلاب، به تحقق این شعارخوب و قابل تامل، نزدیک شود.

اگر چه دست اندرکاران جشنواره فجر به تنهایی نمی توانند برای تحقق این شعار اهتمام ورزند و بدنه سینمای کشور باید به کمک این شعار بیاید و با نگاهی مثبت آن را به عمل نزدیک کند؛ شعاری که بدون تردید، در صورت تحقق، جایی برای عرض اندام شبه روشنفکرهای فرم زده و غرق شدگان در زرق و برق سینمای هالیوود و عاشقان سینه چاک بالیوود نخواهد گذاشت. باید منتظر ماند و دید آیا جشنواره سی ام فیلم فجر باز هم گرفتار روزمرگی و مصلحت می شود و یا تا انتها از این شعار حساب شده و راهبردی، دفاع می کند.