تلفن همراه در‌مدرسه، ممنوع یا آزاد؟

این روزها آوردن یا نیاوردن موبایل به مدرسه سوال برانگیز شده است، وسیله‌ای که همیشه نوایش از جیب و کیف دانش‌آموزان به گوش می‌رسد و بتازگی آموزش و پرورش به طور قاطع اعلام کرده آوردن گوشی به مدرسه ممنوع است.

سیدعلی یزدیخواه، رئیس آموزش و پرورش شهر تهران‌ دراین‌باره می‌گوید: با توجه به این‌که دانش‌آموزان استفاده نامناسبی از این وسیله دارند، باید از آوردن آن به مدرسه خودداری کنند. او می‌گوید: در جلسات متعدد این مورد به خانواده‌ها اطلاع‌رسانی شده است.

رئیس سازمان آموزش و پرورش شهر تهران اضافه می‌کند: چنانچه دانش‌آموزان از این وسیله استفاده درستی نداشته باشند قطعا به یادگیری دانش‌آموزان لطمه خواهد زد، بنابراین خانواده‌ها نیز باید به این مساله توجه کامل داشته باشند.
 
از موضع مسوولان وزارت آموزش و پرورش، مشکل اصلی مدارس ایران روشن بودن و صحبت کردن با موبایل نیست بلکه محتویات آن، اس‌ام‌اس، بولوتوث و تقلب است و صحبت آهسته با تلفن همراه. بازی، تبادل اس‌ام‌اس و بلوتوث جایگزین بسیاری از پچ پچ‌های دانش‌آموزان در کلاس‌های درس شده است.

برخی از کارشناسان ممنوعیت استفاده از تلفن همراه را غیرممکن می‌دانند و بعضی دیگر نیز به تاسی از مقررات نظام آموزش در سایر کشورها استفاده از این وسیله ارتباطی را مخل روند آموزش تلقی می‌کنند.

در حال حاضر اهمیت استفاده یا سوءاستفاده از موبایل در مراکز آموزشی به حدی است که در خیلی از کشورهای توسعه‌یافته به درخواست مدیران و معلمان استفاده از موبایل در مدرسه ممنوع شده و تلاش برای غلبه بر این مشکل، مختص کشورمان نیست. 

شیوه‌های تقلب پیشرفته در مدارس خارجی توسط موبایل و اخلال در امر ارزشیابی، مدیران را به فکر چاره انداخته است و برخی هم در داخل و خارج کشور ادعا می‌کنند سیستم مختل کردن ارتباطات موبایل را طراحی کرده و در مدارس، جلسات، محیط‌های حساس، نظامی و غیره تا شعاع 25 متر کارایی دارد.

استفاده غیرضروری از تلفن همراه و بخصوص تبادل اس‌ام‌اس در محیط آموزشی در حالی به مرز هشدار در جهان رسیده است که بر اساس نتایج بررسی‌های انجام گرفته توسط انجمن فیزیوتراپ‌های انگلیس، تلفن‌های همراه از لحاظ ارگانومیکی برای نوشتن بیش از حد پیام کوتاه طراحی نشده‌اند، ممکن است نوشتن بیش از حد اس‌ام‌اس به درد و تورم تاندون‌های انگشت شست و مچ دست منتهی شود.

تجربه سایر کشورها
مشکل نظام‌های آموزش در رویارویی با وسایل کوچک ارتباطی مانند گوشی‌های همراه فقط اختصاص به ایران ندارد، چندگانگی سیاست این نظام‌ها در سهل‌گیری یا سختگیری استفاده از این وسیله، تقریبا در تمام کشورها دیده می‌شود. بر اساس یک جستجوی اینترنتی، آوردن موبایل به مدارس در همه 192 کشوری که عضو سازمان ملل هستند، ممنوع است. 

ولی‌الله رمضانی، محقق آموزش و پرورش در یک پژوهش نشان داد که در کشورهای مختلف مجازات‌های متنوعی در برخورد با استفاده از تلفن همراه در مدارس در نظر گرفته شده است. در هند و قبرس ثبت در پرونده انضباطی، در قطر یک سال زندان، در کانادا و اسپانیا اخراج از کلاس برای تلفن روشن، در سوئد اخراج در صورت عکاسی یا فیلمبرداری و در استرالیا ضبط گوشی توسط معلم در صورت زنگ خوردن و... .

بتازگی مقامات وزارت آموزش و پرورش کشور تاجیکستان که در آسیای مرکزی واقع شده، استفاده از تلفن همراه در مدارس و دانشگاه‌ها را به منظور ارتقای سطح علمی دانش‌‌آموزان و دانشجویان این کشور، ممنوع اعلام کردند. همچنین استفاده و همراه داشتن تلفن همراه در مدارس مالزی و هند ممنوع اعلام شده و جریمه دارد.

همچنین به گفته مقامات تایوانی به دنبال هشدار اخیر سازمان بهداشت جهانی مبنی بر سرطان‌زا بودن استفاده از تلفن همراه، بزودی استفاده از آن در مدارس این کشور ممنوع می‌شود.در برخی کشورهای اروپایی نیز شنیده می‌شود که استفاده از آن در کلاس‌های درس، جریمه و اخراج به دنبال دارد و در محیط کلاس همه گوشی‌ها باید خاموش باشد. 

مدیر یک دبیرستان در انگلستان یکی از مشکلات اصلی استفاده از موبایل در مدارس را تقلب و ارسال عکس برگه‌های امتحانی برای بیرون از جلسه و دریافت پاسخ توسط عکس جوابیه اعلام کرد!

سیاست دوگانه
گفته می‌شود ‌ با وجود صدور بخشنامه‌های متعدد در آموزش و پرورش همچنان استفاده از تلفن همراه در مدارس مشاهده می‌شود، علت را باید در عدم قاطعیت مدیران مدارس در اجرای این بخشنامه دانست. به گفته امیرحسین کیان، مدیر یک دبیرستان پسرانه براحتی نمی‌توان تشخیص داد کدام یک از بچه‌ها با خود موبایل حمل می‌کنند؟

به عقیده این مدیر مدرسه، نمی‌توان هر روز کیف دانش‌آموزان را برای موبایل جستجو کرد. این امر اثرات بدی بر دانش‌آموز دارد، ضمن این که برخی والدین مصر هستند فرزندشان را با تلفن همراه کنترل کنند و همراه نداشتن آن باعث ایجاد نگرانی در بین خانواده‌ها می‌شود.

منوچهر فضلی خانی، مدیرکل دفتر آموزش راهنمایی وزارت آموزش و پرورش نیز پیش از این با تاکید بر این‌که نباید استفاده از تلفن همراه را در مدارس ممنوع کرد، گفته بود: اگر این وسیله ارتباطی به درستی هدایت شود می‌تواند به عنوان فناوری جدیدی مورد استفاده نظام آموزشی قرار گیرد.

به گفته وی، اگر بخواهیم آن را ممنوع کنیم و مانع استفاده از آن در مدارس شویم وقتی که این فناوری در سال‌های آینده به یک غول تبدیل شود، دوباره مجبور می‌شویم که در قوانین خود تجدید نظر کنیم. پس بهتر است که اصل تکنولوژی تلفن همراه را زیر سوال نبریم و با در نظر گرفتن نکات مثبت و منفی آن، تصمیم مناسبی درباره آن اتخاذ کنیم.

علی کریمی فیروزجایی، رئیس کمیته آموزش و پرورش مجلس، درخصوص آسیب‌ها و مضرات ورود تلفن همراه توسط دانش‌آموزان به محیط‌های درسی معتقد است: تمام تکنولوژی‌های جدید از جمله تلفن همراه برای رفع نیازهای افراد، طراحی و تولید شده است، اما در حال حاضر باید شرایط را بررسی و سبک و سنگین کنیم که آیا ضرورتی وجود دارد که یک دانش‌آموز در زندگی شخصی و برای رفع نیازهایش از تلفن همراه استفاده کند یا خیر؟