هر چند در سالهای گذشته کمبود مربی بهداشت در مدارس بخصوص دعوت به کار نشدن بخش عمدهای از این مربیان قراردادی منجر به شیوع بیشتر این بیماری در مدارس شده، اما امسال گویا آموزش و پرورش طرح مبارزه با شپش سر در مدارس را از مهر در دست اجرا دارد.
محبوبه ابطحی، کارشناس مسوول سلامت و پیشگیری سازمان آموزش و پرورش شهر تهران بتازگی از اجرای طرح ملی پدیکلوز یا مبارزه با شپش خبر داد و گفت: این طرح با همکاری معلمان و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مدارس ابتدایی تهران اجرا میشود.از سوی دیگر، مرکز تربیت بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش نیز شیوهنامه اجرایی طرح مبارزه با آلودگی پدیکلوز (شپش) در مدارس دوره ابتدایی کشور را به ادارات کل تابعه این وزارتخانه ابلاغ کرده است.
هر چند که مدارس پسرانه نیز درگیرمشکل شپش هستند، اما اولویت اجرای این طرح در مدارس ابتدایی دخترانه در نقاط شهری و روستایی است. این اقدامات از جدی بودن خطر ابتلا به شپش سر در مدارس حکایت میکند. در حال حاضر ابتلا به پدیکلوز در دانشآموزان مناطق شهری بیشتر از نقاط روستایی است.
براساس اعلام آموزش و پرورش، در مناطق شهری و مناطق بالایشهر به دلیل استفاده از استخرهای شخصی و رعایت نکردن اصول بهداشتی، ابتلا به شپش در دانشآموزان بیشتر از مناطق روستایی است.
همچنین منابع علمی تایید میکنند 30 درصد دختران در مناطق فقیرنشین همواره مبتلا به شپش هستند که رشد این عارضه با شروع فصل سرما شتاب بیشتری میگیرد.غلامحسین غفارپور، استاد دانشگاه در این باره به فارس میگوید: متاسفانه آمار دقیقی از میزان شیوع شپش در بین دختران دانشآموز وجود ندارد، اما میتوان حدس زد که بهطور میانگین بیش از 30 درصد دانشآموزان دختر به این عارضه مبتلا هستند که این مساله در مناطق حاشیهای و فقیرنشین بمراتب بیشتر است.
جزئیات برنامه مبارزه با شپش مشخص نیست
اما بهرغم تاکید مسوولان وزارت آموزش و پرورش بر ضرورت مقابله با این عارضه پوستی در مدارس، هنوز بجز تهران که از اجرای طرح ویژه خبر داده، برنامه سایر استانها در مبارزه با شپش روشن نیست، این در حالی است که اخبار مربوط به شپش سر در مدارس معمولا در نقاط دورافتاده و شهرستانهای کوچک کمتر رسانهای میشود.
وزیر آموزش و پرورش از استخدام 5000 مربی بهداشت خبر داده، اما هنوز پراکندگی این نیروها در استانهای کشور مشخص نیست، چراکه به گفته نازلی- م. یکی از مربیان بهداشت در استان آذربایجان غربی، برخی مدارس هنوز کمبود مربی بهداشت دارند، از سویی بسیاری از مربیان تازهکار به دلیل نداشتن تخصص بهداشت مدارس و به دلیل سابقه کار در بیمارستانها به عنوان پرستار، نگاه پیشگیرانه ندارند و نوع رویکردشان به مشکلات بهداشتی در مدارس، درمانی است.
بسیج معلمان برای مبارزه با شپش
گویا کمبود مربی بهداشت، آموزش و پرورش را واداشته است تا به بسیج و آموزش معلمان در تشخیص بهموقع شپش بپردازند. براساس دستورالعمل جدید این وزارتخانه، همه آموزگاران باید در کلاس توجیهی یک روزه در منطقه خود شرکت کنند و مدارس دخترانه در این طرح اولویت دارند.
دادن آگاهیهای لازم به دانشآموزان و اولیا با تاکید بر بهداشت فردی و جمعی نقش مهمی در پیشگیری و کنترل پدیکلوزیس دارد. مدارس بخصوص مدارس ابتدایی و مهدکودکها از مکانهایی هستند که بهطور بالقوه میتواند باعث همهگیری (اپیدمی) پدیکلوز شود.آلودگی یک جمعیت مانند دانشآموزان یک مدرسه یا ساکنان یک خوابگاه به میزان 5 درصد و بیشتر از آن به پدیکلوز را اپیدمی (همهگیری) میدانند. به این ترتیب وجود 2 دانشآموز آلوده در یک کلاس 40 ـ 35 نفری نشانه بروز اپیدمی پدیکلوز است.
به هر حال امسال مبارزه با شپش در صدر برنامههای بهداشتی آموزش و پرورش در نقاط مختلف قرار گرفته است. با توجه به کمبود مربی بهداشت و سرانه نامعلوم بهداشت در مدارس که گفته میشود از 600 تومان بیشتر نیست یعنی حدود1800 تومان کمتر از استاندارد جهانی، باید دید آیا این طرح سراسری از نگرانی همهگیری شپش در مدارس میکاهد؟