
مطالعهای جدید نشان میدهد یک رژیم ممکن است سطح کورتیزول را نیز کاهش دهد.
فرارو- دیابت نوع ۲ به یکی از نگرانیهای جدی در سراسر جهان تبدیل شده است، بهطوری که پیشبینی میشود تا سال ۲۰۴۵، بیش از ۷۸۳ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شوند.
به گزارش فرارو به نقل از ایتینگ ول، دیابت فقط به کنترل قند خون و سلامت قلب محدود نمیشود؛ بسیاری از مبتلایان با مشکلاتی مانند بیخوابی نیز دستوپنجه نرم میکنند. مطالعات اخیر نشان دادهاند که افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ چهار برابر بیشتر از سایرین در معرض بیخوابی قرار دارند. این کمبود خواب میتواند مدیریت دیابت را دشوارتر کند و یک چرخهی معیوب از خواب ضعیف و استرس ایجاد کند. آنچه میخوریم نقش مهمی در بهبود کیفیت خواب و سلامت روان دارد. رژیمهایی مانند مدیترانهای و دَش ثابت کردهاند که به رفع مشکلات خواب و کاهش احساس افسردگی و اضطراب کمک میکنند.
این الگوهای غذایی بر مصرف مواد مغذی طبیعی و کامل مانند سبزیجات، میوهها، غلات کامل، پروتئینهای بدون چربی و چربیهای سالم مانند روغن زیتون تأکید دارند. رژیم غذایی مایند، ترکیبی از رژیمهای مدیترانهای و دَش است و به طور خاص بر تقویت سلامت مغز تمرکز دارد. این رژیم شامل مواد غذایی مفیدی مانند انواع توتها و سبزیجات برگدار است. تحقیقات نشان میدهند که پیروی از رژیم مایند ممکن است به بهبود کیفیت خواب و ارتقای سلامت روان در مبتلایان به دیابت نوع ۲ کمک کند، اما بیشتر این تحقیقات مبتنی بر مشاهدات بودهاند. برای پر کردن شکاف تحقیقاتی در این زمینه، گروهی از پژوهشگران مطالعهای را انجام دادند تا تأثیر رژیم مایند بر اندازهگیریهای بدنی، کیفیت خواب، سلامت روان (افسردگی و اضطراب) و سطح برخی مواد شیمیایی در بدن را در زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ و بیخوابی بررسی کنند.
این تحقیق که در شهر سنندج، ایران انجام شد، شامل ۴۴ زن بین ۳۰ تا ۶۵ سال بود که همگی به دیابت نوع ۲ و بیخوابی متوسط تا شدید مبتلا بودند. معیارهای انتخاب شامل داشتن اضافهوزن (نه چاقی) و عدم مصرف برخی داروها، سیگار و مشروبات الکلی بود. شرکتکنندگان به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: گروه اول: پیروی از رژیم کمکالری استاندارد. گروه دوم: پیروی از نسخهی تعدیلشدهی رژیم مایند. هر دو رژیم غذایی با هدف کاهش وزن و بهبود تغذیه طراحی شده بودند، اما رژیم مایند به طور ویژه شامل غذاهایی برای حمایت از سلامت مغز بود. در طول ۱۲ هفته، شرکتکنندگان جزئیات مصرف غذایی خود را ثبت کردند و تحت نظارت هفتگی و جلسات ماهانه با متخصص تغذیه قرار گرفتند. عوامل بررسیشده شامل: کیفیت خواب (با استفاده از پرسشنامههای استاندارد)، شاخصهای فیزیکی مانند وزن، شاخص توده بدنی و دور کمر، وضعیت سلامت روان، میزان افسردگی و اضطراب.
پس از ۱۲ هفته، هر دو گروه بهبود قابلتوجهی در کیفیت خواب داشتند، اما افراد گروه مایند خواب بهتری را تجربه کردند. این افراد: سریعتر به خواب رفتند، مدت خواب طولانیتری داشتند و اختلالات کمتری در خواب شبانه گزارش کردند. مدت زمان به خواب رفتن حدود ۲۰٪ کاهش یافت و میزان اختلالات خواب نیز به میزان قابلتوجهی کمتر شد. هر دو گروه شاهد کاهش در سطح افسردگی و اضطراب بودند، اما این کاهش در گروه مایند چشمگیرتر بود. نمره افسردگی در این گروه تقریباً ۲۵٪ کاهش یافت و تنها در گروه مایند، سطح استرس نیز بهطور قابلتوجهی کاهش پیدا کرد. وزن و شاخص توده بدنی در هر دو گروه کاهش یافت، اما افراد گروه مایند کاهش بیشتری در اندازهی دور کمر، نسبت دور کمر به باسن و نسبت دور کمر به قد داشتند. در واقع، اندازهی دور کمر این افراد بهطور متوسط ۵٪ کاهش یافت.
علاوه بر این، سطح فاکتور نوروتروفیک مشتقشده از مغز در گروه مایند افزایش قابلتوجهی داشت. این پروتئین نقش مهمی در رشد و بقای سلولهای عصبی مغز دارد. از سوی دیگر، سطح کورتیزول (یا همان هورمون استرس) در این گروه کاهش یافت. نکته مثبت رژیم تغذیهای مایند این است که نیازی به تغییرات ناگهانی و محدودیتهای سخت ندارد. حتی تغییرات کوچک در الگوی غذایی روزمره میتواند تأثیرات بزرگی داشته باشد. به جای حذف مواد غذایی، میتوان غذاهای مفید برای مغز را به رژیم روزانه اضافه کرد. بهعنوان مثال، مصرف یک مشت گردو بهعنوان میانوعده یا جایگزینی غذاهای فرآوریشده با سالادهای رنگارنگ و غنی از سبزیجات میتواند گام مهمی در این مسیر باشد. همچنین توجه به اندازهی وعدهها و استفاده از ادویههای مفیدی مانند زردچوبه و دارچین میتواند همزمان سلامت تغذیه را ارتقا داده و طعم لذتبخشی به غذاها بدهد. نکاتی برای پیروی از رژیم غذایی مایند:
سبزیجات برگدار مانند اسفناج، کلم کیل یا چارد سوئیسی را به وعدههای غذایی خود اضافه کنید. حداقل دو وعده در روز مصرف کنید.
توتهایی مانند زغالاخته، توتفرنگی یا شاهتوت را بهعنوان میانوعده یا دسر میل کنید.
از آجیل و دانهها بهعنوان تاپینگ برای سالاد و بلغور جو دوسر استفاده کنید یا یک مشت کوچک از آنها را در طول روز مصرف کنید.
غلات کامل مانند کینوا، جو و نان گندم کامل را در رژیم غذایی خود جای دهید.
بهجای کره یا چربیهای ناسالم، از روغن زیتون برای پختوپز استفاده کنید.
حداقل دو بار در هفته از ماهیهای چرب مانند سالمون یا ساردین که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند، مصرف کنید.
همچنین، در کنار تغییرات غذایی، همچنان مصرف داروهای تجویزشده و توصیههای پزشک خود را دنبال کنید تا از مدیریت مؤثرتر بیماری دیابت اطمینان حاصل کنید. ادغام اصول رژیم مایند با سایر استراتژیهای مدیریت دیابت، همراه با مشورت مستمر با پزشک، میتواند به بهبود کلی کیفیت زندگی افراد مبتلا به دیابت کمک کند. این رژیم غذایی نهتنها به کنترل بهتر بیماری کمک میکند، بلکه میتواند به افزایش احساس سلامت، کاهش استرس و بهبود عملکرد مغزی نیز منجر شود.