در حقیقت هلاگو و یا همان هلاکو بر اساس گفته اطرافیان بر این عقیده مانده بود که ریختن خون خلیفه که یک مقام دینی است، برای حکومت او میمون نبوده و مشکلاتی را در پی خواهد داشت و حتی ممکن است آن را ساقط کند.
وحید محمود قره باغ؛ " آنچه بر سر تو خواهد آمد نیز به تقدیر خداست" این جمله تاریخی هلاکو به خلیفه بود، خلیفه‌ای که با مرگش، طومار حکومت عباسیان نیز در هم می‌پیچید. در واقع زمانی که هلاکو بغداد را فتح کرد مستعصم مجبور شد با دستان خود کلید خزائن اجدادی را به او تقدیم کند. به دنبال این موضوع بود که هلاکو طبقی از طلا مقابل خلیفه گذاشت و از او خواست تا آنها را بخورد و در جواب خلیفه طلا را خوردنی ندانست و اینجا بود که هلاکو گفت: پس چرا این‌ها را نگه داشتی و به لشکریانت ندادی و چرا از این‌ها برای مقابله با من بهره نگرفتی؟ خلیفه در جواب این‌ها را تقدیر خدا می‌دانست. هلاکو نیز در پاسخ گفت: پس آنچه بر سر تو خواهد آمد نیز به تقدیر خداست..
مستعصم، آخرین خلیفه عباسی
در واقع خلافت عباسی پس از چندین قرن به پایان کار خود نزدیک می‌شد، اما در این بین عاقبتی متفاوت در برگ‌های تاریخ برای آخرین خلیفه رقم خورد. زمانی که هفت روز از تصرف بغداد و قتل عام بسیاری از مردم آن گذشته بود ولی خلیفه عباسی همچنان زنده بود. در حقیقت هلاگو و یا همان هلاکو بر اساس گفته اطرافیان بر این عقیده مانده بود که ریختن خون خلیفه که یک مقام دینی است، برای حکومت او میمون نبوده و مشکلاتی را در پی خواهد داشت و حتی ممکن است آن را ساقط کند.
چند روز از این گفته‌ها می‌گذشت و هلاکو همچنان به دنبال راه حل بود چرا که زنده بودن خلیفه به هیچ وجه به صلاح قدرت او نبود و هر لحظه ممکن بود اتفاقی رخ دهد که شاید جبران ناپذیر باشد. در نهایت تصمیم بر آن شد که خلیفه را نمد مال کنند و به تدریج با ضرب چوب و لگد بکشند تا در صورت ظهور حادثه‌ای احتمالی، دست از کار بکشند. ضمن اینکه در این حالت خونی از خلیفه ریخته نخواهد شد. گفتنی است مطابق اسنادی در تاریخ این پیشنهاد وزیر ایرانی هلاکو بود.
ناگفته نماند برخی محققان تاریخی خیانت عمدی وزیر را عامل اصلی شکست خلیفه می‌دانند. کسی که کوشید تا نیروی نظامی را از درون مضمحل و متلاشی کند و حتی بسیاری از آنها را اخراج کرد؛ سربازانی هم که باقی مانده بودند شرایط بسیار سخت و ذلت باری را تحمل می‌کردند تا بدانجا که رو به گدایی در خیابان‌ها و در‌های مساجد آورده بودند.
در نهایت وزیر خلیفه با تشویق تاتار آنها را برای حمله به کشور یاری کرده و حتی نقاط ضعف خلافت را نیز برای آنها نشان داد. جالب‌تر این که وقتی هلاکو به دروازه‌های شهر بغداد رسیده بود، خلیفه همچنان در کاخ خود با کنیزکان و زن‌های آوازه خوان غرق خوش گذرانی بود. بله، این بود عاقبت خلیفه‌ای که راه به بیراهه برد و در نهایت بهتر از این سرنوشت نیز برایش متصور نبود.
