فرایند‌های پیچیده و زمان‌بری که تا پیش از توسعه و گسترش ابزار‌های مبتنی اینترنت امکان‌پذیرتر و ساده‌تر از پیش شده‌اند. خرید کردن حالا بدون نیاز به جابه‌جایی از یک نقطه شهر به نقطه‌ای دیگر و صرف زمان ممکن شده و حتی خرید نان هم دیگر نیازمند در صف ایستادن و انرژی صرف کردن نیست. بخش‌های دیگری از زندگی ما مثل انجام کار‌های بانکی، خرید بلیت هواپیما و اتوبوس برای سفر، رزرو اقامتگاه برای رفتن به شهری دیگر و... هم حالا تا حد زیادی به اینترنت و پلتفرم‌های مبتنی بر آن وابسته شده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از The Mirror، این وابستگی هرچند در بیشتر مواقع به نفع کاربران است و زندگی را آسان‌تر و خوشایندتر می‌کند، اما با وجود تمام مزیت‌ها گاهی هم سختی‌ها و مشکلاتی دارد. مثل هر ابزار دیگری که به اشکال مختلف ممکن است دشواری‌هایی ایجاد کنند، اینترنت و بستر‌های آنلاین هم گاهی با مشکلاتی که برایشان پیش می‌آید امکاناتی را تا پیش از این به‌راحتی برای ما ممکن می‌کردند، مختل می‌کنند.
این اختلالات گاهی تعمدی است و از سوی ارائه‌دهندگان خدماتی و زیرساخت‌ها ایجاد می‌شود. برای مثال، در بعضی شرایط مانند روز‌هایی که یک کشور شاهد اعتراضات اجتماعی-سیاسی است، ممکن است نظام حاکم دست به کار ایجاد اختلال در شبکه شود؛ مثلا پهنای باند اینترنت را کاهش دهد، پلتفرم خاصی را فیلتر کند، دسترسی به اینترنت را به‌کل قطع کند یا به هر طریقی تغییری در شبکه اینترنت به وجود بیاورد.
دسته‌ای دیگر از اختلال‌ها در اثر حمله‌های سایبری، قطعی برق، مشکلات زیرساختی در پلتفرم یا نرم‌افزار رخ می‌دهد. این حملات به هر شکل و با هر تاکتیک فنی که انجام شود می‌تواند باعث ازکارافتادن، مختل شدن یا محدود شدن یک پلتفرم و سرویس‌هایش شود.
محدودیت‌های یک بستر یا پلتفرم گاهی هم ممکن است ناشی از اشکالات فنی یا نتیجه به‌روزرسانی‌ها باشد. با توجه به این که بستر‌های آنلاین و مبتنی بر اینترنت متشکل از ابزار‌های مختلف فنی است هم نیازمند آپدیت شدن هستند و هم هر لحظه ممکن است دچار مشکل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شوند. در نتیجه این تغییرات یا اشکالات ممکن است محدودیت‌هایی برای پلتفرم ایجاد شود و کاربرانش را با مشکل مواجه کند.
در خصوص بعضی از پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها این مشکلات دردسر‌های جدی‌تری ایجاد می‌کند. برای مثال، ابزارها، اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزار‌های بانکی اگر با اختلال مواجه شوند مشکلات مهمی مثل عدم امکان دسترسی به حساب بانکی، انجام تراکنش‌های بانکی، انتقال وجه و... ایجاد می‌کنند.
هرچند در ایران اختلال‌ها، محدودیت‌ها و مسدودیت‌های اینترنت بسیار زیاد است و این تصور وجود دارد که مشکلات پلتفرم‌های ایرانی بیشتر از نمونه‌های خارجی آن‌ها است و محدودیت‌ها با هیچ کشور دیگری قابل مقایسه نیست، اما بررسی وضعیت پلتفرم‌ها، به طور خاص پلتفرم‌ها و ابزار‌های بانکی، نشان می‌دهد قطعی، اختلال و عدم دسترسی به این پلتفرم‌ها مشکل جهانی و سراسری است.
در ۴ سال گذشته، اختلال‌های متعددی در سیستم بسیاری از بانک‌ها رخ داده که منجر به ایجاد محدودیت و قطعی دسترسی به اپلیکیشن یا سایت‌های بانک‌های مختلف در سراسر دنیا شده است. طبیعتا، مرور اختلال در سیستم آنلاین بانک‌ها سراسر دنیا در بازه زمانی مذکور ممکن نیست، اما می‌توانیم به چند مورد از اختلال در بانک‌های بزرگ و هم‌چنین تعدادی از بستر‌های پرداخت و اپلیکیشن‌های بانکی ایرانی اشاره کنیم که کاربران و مشتریان را به دردسر انداخته است.
چهارم می ۲۰۲۴ اپلیکیشن بانکی HSBC از دسترس هزاران مشتری این بانک خارج شد و نزدیک به سه هزار نفر از این مشتریان از اختلال پیش‌آمده در این اپلیکیشن در شبکه اجتماعی ایکس گزارش دادند. این اختلال از حدود ساعت ۹ صبح روز چهارم می‌آغاز شده بود و صفحه رسمی HSBC در توییتر هم بروز این اختلال را تایید کرد. بالاخره حول‌وحوش ساعت ۱۱:۳۰ صبح بود که HSBC در همین صفحه اعلام کرد سرویس‌های بانکی آنلاین و موبایلی این بانک بهبود پیدا کرده و مشتریان می‌توانند بدون اختلال از خدمات مورد نظرشان استفاده کنند. علت بروز این اختلال نیز به‌روزرسانی این اپلیکیشن بانکی اعلام شده بود.
البته ۶ ماه قبل‌تر یعنی در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۳ هم HSBC به مشکل مشابهی برخورده بود. از ساعت ۷ صبح آن روز که اتفاقا مصادف با بلک فرایدی هم بود، بیش از ۱۰ هزار مشتری این بانک امکان استفاده از خدمات آنلاین آن را نداشتند. HSBC یکی از بانک‌های بزرگ بریتانیایی است که آخرین آمار و ارقام از تعداد مشتریان آن نشان می‌دهد که این بانک در سراسر بریتانیا حدود ۱۴ میلیون و ۸۰۰ هزار مشتری دارد.
از این دست اختلالات و از دسترس خارج شدن‌ها در شعبه‌های دیگر HSBC در کشور‌های دیگر هم رخ می‌دهد. البته مثال‌هایی که در ادامه آمده به آن دست از قطعی‌هایی مربوط می‌شود که در نتیجه به‌روزرسانی سرویس‌ها ایجاد می‌شود و نه‌تن‌ها ناگهانی نیست بلکه از قبل قابل پیش‌بینی است.
برای مثال، در وب‌سایت HSBC در کشور مالزی در یک صفحه اطلاعیه‌هایی درباره توقف سرویس‌ها و خدمات آنلاین این بانک منتشر می‌شود. HSBC با انتشار جدولی سرویس‌هایی که تحت تاثیر اختلال‌های مختلف قرار می‌گیرند و هم‌چنین مدت زمان بروز قطعی و از دسترس خارج شدن سرویس را به‌طور کامل ذکر کرده است.
برای مثال در تاریخ ۱۶ ژوئن ۲۰۲۴ سرویس کارت اعتباری HSBC از ساعت ۲ تا ۴ بامداد در کشور مالزی از دسترس خارج بوده است. یا در روز ۲۱ ژوئن سرویس ATM/CRM این بانک از ساعت ۱۱:۵۰ شب تا ۶ صبح روز بعد از دسترس خارج بوده است.
HSBC توضیح داده است که در این زمان‌ها سرویس‌های ذکرشده قادر به پاسخ‌گویی نیستند و البته توضیح داده است که این اختلال‌ها یا قطعی‌های موقت به دلیل به‌روزرسانی یا ارتقای شبکه پیش می‌آیند.
بانک کانادایی TD هم ۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ با اختلال گسترده مواجه شد. اختلال به‌وجودآمده در این بانک نه از جنس از دسترس خارج شدن حساب مشتریان بلکه از نوع عدم نمایش آخرین تغییرات حساب بانکی آن‌ها بود. صبح هجدهم اکتبر صد‌ها نفر از مشتریان TD اعلام کردند که پردازش حساب‌هایشان با مشکل مواجه شده و آن‌ها نمی‌توانند واریز و برداشت‌هایی را که روز گذشته انجام داده‌اند، ببینند. بانک TD در بیانیه‌ای بروز این اختلال را تایید کرد و نوشت:
«امروز صبح، TD در نمایش پردازش و واریز‌های روز گذشته در حساب مشتریان با تاخیر مواجه شده‌اند. اکثر مشتریان می‌توانند از طریق بانکداری آنلاین و موبایلی به حساب‌های TD خود دسترسی داشته باشند، اما موجودی حساب ممکن است به‌روز نشده باشد.» بانک در ادامه بیانیه خود نیز به مشتریان اطمینان داده بود که مشکل را شناسایی کرده و در حال حسابرسی تراکنش‌های مشتریان است و به‌زودی موجودی حساب و آخرین واریز و برداشت‌ها را به‌درستی نمایش خواهد داد.
البته این بانک کانادایی پیش از این هم سابقه بروز اختلال و مشکل در سرویس‌دهی به مشتریان را داشت که به مراتب بزرگتر از اختلالی بود که در اواخر سال ۲۰۲۳ رخ داده بود. این اتفاق ناخوشایند به فوریه ۲۰۲۱ برمی‌گردد. ساعت ۲ بامداد ۲۷ فوریه بود که یک قطعی بزرگ در سیستم‌های فناوری اطلاعات این بانک رخ داد و مانع از دسترسی کاربران و مشتریان به حساب‌های بانکی آنلاین خود، چه از طریق اپلیکیشن و چه از طریق وب‌سایت، شد. البته مشکل به همین یک مورد محدود نشد؛ استفاده از دستگاه‌های خودپرداز هم مختل شد و مشتریان این بانک نمی‌توانستند از طریق تلفن‌بانک موجود حساب خود را دریافت کنند.
قطعی و اختلال پیش‌آمده برای بانک TD بیش از هفت ساعت طول کشید و در نهایت، حدود ساعت ۹ و ۴۵ دقیقه صبح بود که مشکل برطرف شد و مشتریان به حساب‌های خود دسترسی پیدا کردند.
دو سال و نیم پیش بود که بلومبرگ گزارش داد «پلتفرم بانکداری آنلاین بانک آمریکا (Bank of America) در روز جمعه (اول اکتبر ۲۰۲۱) برای چند ساعت از کار افتاد و باعث شد هزاران مشتری قبل از بازیابی و اتصال دوباره خدمات، حساب‌های بانکی خود را مسدود کنند.»
البته این قطعی سیستم باعث به خطر افتادن امنیت صاحبان حساب در این بانک نشد، فقط برای چند ساعت باعث شد آن‌ها نتوانند به حساب‌شان دسترسی داشته باشند. بعضی از مشتری‌ها حتی امکان ورود به اپلیکیشن بانکی خود را نداشتند. این اختلال برای بانکی رخ داده بود که به ارائه خدمات آنلاین باکیفیت مشهور است و اتفاقا درست یک ماه قبل از بروز این اختلال از سوی مجله گلوبال فایننس (Global Finance) به‌عنوان «بهترین بانک دیجیتال ایالات متحده» انتخاب شده بود.
با بروز این اختلال ۱۲ هزار مشتری این بانک بابت بروز این مشکل شکایت و گلایه داشتند. آن‌ها به بانک اعلام کرده بودند که نمی‌توانند انتقال وجه انجام دهند، موجودی حساب خود را مشاهده کنند و از همه مهم‌تر این که، چون این اختلال در روز اول ماه اکتبر رخ داده بود، آن‌ها نگران این بودند که در روز سررسید قبض‌ها و قسط‌های‌شان نتوانند پرداخت داشته باشند.
سخن‌گوی BoA (Bank of America) در واکنش به این اختلال در وب‌سایت این بانک متنی منتشر کرد و اطمینان داد که امنیت اطلاعات مشتریان حفظ می‌شود: «ما می‌دانیم که بعضی مشتریان در تلاش برای دسترسی به حساب، کندی سرعت را تجربه می‌کنند. ما در حال تلاش برای بهبود وضعیت در اسرع وقت هستیم. اطلاعات مشتریان امن خواهد ماند.»
بعدازظهر روز ۲۴ آوریل ۲۰۲۴ خبرگزاری‌ها از کار افتادن سیستم آنلاین بانک چِیس (Chase Bank) را گزارش دادند. این اختلال حدود ساعت ۱۳:۳۰ آغاز و باعث شد تقریبا ۷ هزار مشتری این بانک نتوانند به وب‌سایت و اپلیکیشن بانکی خود دسترسی داشته باشند. اختلال پیش‌آمده تا عصر آن روز ادامه داشت.
آمریکا اعلام کرد در نتیجه این اختلال ۶۳ درصد از کاربران برای ورود به اپلیکیشن دچار مشکل بودند، ۲۵ درصد از آن‌ها نمی‌توانستند به سایت دسترسی داشته باشند و ۱۲ درصد دیگری که وارد حساب بانکی خود شده بودند برای مشاهده اطلاعات حساب یا انجام تراکنش با خطا مواجه شده بودند.
بعد از بروز این اختلال شایعه‌هایی درباره این که سیستم بانک هک شده و در نتیجه همین هک سیستم آنلاین و خدمات اینترنتی بانک چیس از دسترس خارج شده‌اند، مطرح شد؛ اما این گفته‌ها در حد شایعه باقی ماند و تایید نشد.
این بانک حدود ۴ ماه پیش از این اختلال، در روز بلک فرایدی سال ۲۰۲۳ هم دچار اختلال شده بود. در این روز به دلیل حجم بالای تراکنش‌های مالی سرویس‌های آنلاین بانکی معمولا دچار اختلال می‌شوند. مشتریان بانک چیس هم در این روز برای چند ساعت در دسترسی به حساب بانکی خود دچار مشکل شدند و نمی‌توانستند خرید کنند و تراکنش انجام دهند.
برای پلتفرم‌هایی که مبتنی بر اینترنت و تکنولوژی باشند برو اختلال اتفاقی طبیعی و تا حد زیادی گریزناپذیر است. شاید این جمله معروف در دنیای فوتبال که «اشتباهات داوری جزئی از فوتبال است» را بتوانیم درباره سیستم‌های آنلاین هم به کار ببریم و بگوییم «اختلال جزئی از طبیعت سیستم‌های اینترنتی و فناورانه است». البته در این‌جا منظور از اختلال، اختلالات فنی یا ناشی از به‌روزرسانی و توسعه سخت‌افزار‌ها و نرم‌افزار‌ها است که حتی در سیستم معتبرترین بانک‌های دنیا هم رخ می‌دهد؛ نه اختلال‌های عامدانه با نیت هک و به خطر انداختن امنیت اطلاعات یا اختلال‌هایی که برای محدود کردن دسترسی شهروندان اعمال می‌شود.
مثال‌های داخلی از این اختلال‌های رخ‌داده در سیستم‌های بانکی کشور در سه سال اخیر کم نبوده است. البته در ایران به دلیل مشکلات زیرساختی، عدم توسعه تجهیزات و سخت‌افزار‌ها و مشکلات و محدودیت‌هایی که در اینترنت کشور وجود دارد تعداد این اختلالات و مشکلات مشتریان بانک‌ها با سامانه‌ها، اپلیکیشن‌ها و خدمات بانکی بیشتر است.
بانک ایران‌زمین در آخرین روز خرداد ۱۴۰۳ اطلاعیه‌ای منتشر کرده و اعلام کرده بود که در بامداد روز اول تیر ماه خدمات کارت در سامانه‌های این بانک به مدت یک ساعت و سرویس اینترنتی پرتال این بانک از ساعت ۵ تا ۶ صبح همین روز اختلال خواهد داشت. تقویت نرم‌افزار‌های بانکی برای ارائه سرویس‌های مطلوب و باکیفیت دلیل بروز این اختلال اعلام شده بود.
اول اسفند ماه ۱۴۰۲ بود که مشرق‌نیوز از اختلال چند روزه در سامانه نرم‌افزاری بانک صادرات (صاپ) خبر داد. این اختلال در حالی رخ داده بود که بانک صادرات از قبل هیچ هشدار یا اطلاعیه‌ای درباره بروز چنین اختلالی صادر نکرده بود.
در جریان این اختلال اپلیکیشن صاپ به طور کلی قطع و از دسترس خارج شده بود و مشتریان بانک صادرات اعلام کرده بودند که حتی با حذف اپلیکیشن و نصب دوباره آن هم موفق نشده بودند به حساب بانکی خود در این پلتفرم دسترسی داشته باشند.
بروز یک اختلال به مدت یک ساعت در سامانه‌های بانک ملت خبری بود که خبرگزاری تابناک در روز ۲۷ آذر ۱۴۰۲ منتشر کرد. این اختلال موقت منجر به قطع شدن خدمات در سامانه‌های مختلف این بانک شده بود و کاربران و مشتریان بانک ملت حتی امکان دسترسی به سایت این بانک را هم نداشتند و با پیغام خطا در دسترسی به سایت مواجه می‌شدند.
اختلال به‌وجودآمده در بانک شهر مربوط به کل سامانه یا اپلیکیشن نبود بلکه سرویس ساتنا و به‌طور مشخص امکان صدور دستور پرداخت ساتنا در تاریخ ۱۰ آبان ۱۴۰۲ با اختلال مواجه شده و مشتریان این بانک امکان انجام عملیات ساتنا از طریق بانک شهر را نداشتند. خبرگزاری تسنیم علت بروز این اختلال را «به‌روزرسانی زیرساخت‌ها» در این بانک اعلام کرده بود.
برخی از سامانه‌های بانک ملی ایران در روز ۲۲ شهریور ۱۴۰۲ دچار اختلال گسترده شده بودند که باعث شده بود کاربران نتوانند از خدمات آنلاین و بعضی خدمات آفلاین این بانک استفاده کنند.
روابط عمومی بانک ملی یک روز پس از بروز این اختلال در بیانیه‌ی بابت این مشکل از مشتریان عذرخواهی و اعلام کرد: «اختلالی که از روز گذشته رخ داده بود با تلاش همکاران بخش فنی مرتفع شده و در حال حاضر هیچ مشکلی بابت ارائه خدمات بانکی به‌خصوص خدمات غیرحضوری وجود ندارد.» در ادامه این اطلاعیه هم ذکر شده بود که این اختلال از سوی تامین‌کنندگان خدمات پایه بانک بوده است.
۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ کاربران با اختلال در سرویس کارت‌به‌کارت اپلیکیشن آسان‌پرداخت (آپ) مواجه شدند و امکان انتقال وجه از طریق این اپلیکیشن را نداشتند. این اختلال بیشتر برای کاربرانی رخ داده بود که قصد انتقال وجه از مبدأ بانک‌های پاسارگاد، تجارت و آینده را داشتند یا می‌خواستند به حساب‌های این سه بانک کارت‌به‌کارت کنند.
تجارت نیوز درباره بروز این اختلال در اپلیکیشن آپ نوشته بود: «کاربران این اپلیکیشن می‌گویند که اپلیکیشن را حذف و دوباره روی گوشی خود نصب کردند، اما هم‌چنان با مشکل روبه‌رو می‌شوند. دیگر کاربران نیز ادعا می‌کنند حتی دوباره اقدام ساختن حساب کاربری کردند، اما این اپلیکیشن باز هم قابل استفاده نیست.»
مشکل سرویس کارت‌به‌کارت آپ پیش از این هم رخ داده بود؛ اواخر سال ۱۳۹۹ هم این سرویس چند روزی دچار اختلال شده بود و کاربران گزارش داده بودند که هنگام کارت‌به‌کارت در آپ، همه مراحل را پشت سر می‌گذارند، اما در مرحله پایانی پیام خطا دریافت می‌کنند و انتقال وجه انجام نمی‌شود.
البته این اختلال گسترده‌تر از این هم بود. برای بعضی کاربران سرویس کارت‌به‌کارت به کلی از اپلیکیشن آپ حذف شده بود و بعضی دیگر هم اصلا نمی‌توانستند وارد اپلیکیشن شوند.
در آن مقطع در مورد اختلال ایجادشده در مورد آپ شایعه‌های مختلفی مطرح شده بود، اما مهدی شهیدی، قائم‌مقام مدیرعامل شرکت آسان‌پرداخت، علت بروز اختلال را این طور توضیح داده بود:
«اپلیکیشن آپ، متعلق به شرکت آسان پرداخت است. مهدی شهیدی، قائم مقام مدیرعامل این شرکت، در گفتگو با تجارت‌نیوز، دلیل اختلال رخ داده را چنین توضیح داد؛ شرکت آمریکایی ثبت‌کننده دامین «آسان‌پرداخت. نت»، ارائه خدمات خود را به این شرکت، بدون اطلاع قبلی متوقف کرده است. مزمه‌های توقف ارائه خدمات شرکت آمریکایی به مشتریان ایرانی از مدتی پیش شنیده می‌شد، اما هیچ‌گونه هشدار رسمی‌ای، نه از سوی خود این شرکت و نه مجموعه واسطی که آسان پرداخت مشتری آن بوده است، ارائه نشده بود و خدمت‌رسانی به صورت ناگهانی، متوقف شد.»
به جز سرویس‌های بانکی که در سراسر دنیا به دلایل مختلفی ممکن است با قطعی، اختلال و از دسترس خارج شدن مواجه شوند، پلتفرم‌های دیگری که جنبه عمومی‌تری دارند هم کم به اختلال و قطعی دچار نمی‌شوند؛ قطعی‌ها و اختلال‌هایی که این اپلیکیشن‌ها را برای مدتی از دسترس مردم خارج می‌کنند. پلتفرم‌های مختلفی، ازجمله شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها وقتی دچار اختلال می‌شوند میلیون‌ها کاربر در سراسر دنیا را تحت تاثیر آن قرار می‌دهند.
این اتفاق به دفعات برای پلتفرم‌های بزرگ، محبوب و پرکاربر اتفاق افتاده است. اطلاعات منتشرشده در سایت Downdetector که پلتفرمی برای گزارش اختلالات و قطعی‌های اینترنتی در کشور‌های مختلف دنیاست نشان می‌دهد در نیمه اول سال ۲۰۲۳ میلادی، بیشترین اختلال گزارش‌شده مربوط به شبکه اجتماعی اینستاگرام بوده است. در این بازه زمانی ۶ ماهه حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار اختلال و قطعی برای اینستاگرام گزارش شده است.
مبنای اطلاعات و برآورد‌های Downdetector تعداد گزارش‌هایی است که از اختلال‌ها و قطعی‌ها در بازه زمانی مورد نظر منتشر می‌شود. پس از اینستاگرام، شبکه اجتماعی ردیت با ثبت حدود یک میلیون و ۲۵۰ هزار اختلال در رتبه دوم ایستاده است. اسپاتیفای، رابلاکس و دیابلو با حدود ۵۰۰ هزار گزارش اختلال، در رتبه سوم تا پنجمِ پلتفرم‌هایی ایستاده‌اند که از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۳ بیشترین گزارش اختلال برایشان ثبت شده است.
در گزارش دیگری که مربوط به سال ۲۰۲۲ است یافته‌های Downdetector نشان می‌دهد که برای اپلیکیشن اسپاتیفای نزدیک به ۳ میلیون گزارش از اختلال و قطعی در طول یک سال به ثبت رسیده است. پیام‌رسان واتس‌اپ با فاصله اندک از اسپاتیفای بیش از ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار اختلال و قطعی در سال ۲۰۲۲ داشته است.
در نمودار منتشرشده، دیسکورد با بیش از یک میلیون گزارش در رتبه سوم قرار دارد. رابلکس و اینستاگرام هم در طول سال ۲۰۲۲ میلادی بیش از ۵۰۰ هزار گزارش از اختلال و از دسترس خارج شدن‌های‌شان منتشر شده است. در لیست ۱۰ پلتفرم دارای بیشترین اختلال‌های جهانی در سال ۲۰۲۲، نام پلتفرم‌هایی مثل توییتر، کال آف دیوتی، ردیت، اسنپ‌چت و تیک‌تاک در رتبه‌های ششم تا دهم دیده می‌شود.
در ایران هم پیام‌رسان‌های داخلی دچار اشکالاتی در دسترسی یا ارسال پیام می‌شوند، اما شاید دو عامل باعث می‌شود که اخبار کمتری درباره مشکلات این پلتفرم‌ها منتشر شود. عامل اول کم بودن میزان استفاده از این پلتفرم‌ها است، چراکه کاربران استفاده از پیام‌رسان‌های خارجی را به دلیل کیفیت بهتر و امنیت بالاتر به نمونه‌های داخلی ترجیح می‌دهند.
دومین عامل عدم انتشار گزارش‌ها درباره اختلال در پلتفرم‌های پیام‌رسان ایرانی هم عادی شدن اختلال و محدودیت اینترنتی در ایران نسبت به بسیاری از کشور‌های دنیا است. با توجه به شدت زیاد اختلال‌های اینترنتی در ایران و محدودیت‌های متعدد و مختلفی که برای پلتفرم‌ها وجود دارد بسیاری از اختلال‌های موقت عادی به نظر می‌رسند و گزارش نمی‌شوند.
این مساله در مورد اپلیکیشن‌های بانکی هم صدق می‌کند. بعضی از پلتفرم‌های پرداخت یا نرم‌افزار‌ها و اپلیکیشن‌های بانک‌ها، چون به دفعات ایرادات موقت پیدا می‌کنند و برای مدتی برخی یا همه سرویس‌های‌شان از دسترس خارج می‌شود، کمتر خبر و گزارش‌شان رسانه‌ای می‌شود. با این حال، تعداد پلتفرم‌هایی که اختلال و قطعی‌های موقت دست بر گلوی‌شان می‌فشارد و برای کاربران‌شان دردسرساز می‌شود کم نیست. بسیاری از کاربران دست‌کم چند بار در هفته با پیام‌هایی مثل «عملیات پرداخت انجام نشد»، «سرویس در حال حاضر در دسترس نیست»، «پرداخت ناموفق بود» و... مواجه می‌شوند.
این اتفاق هرچند کلافه‌کننده و دردسرساز است، اما بخشی جدایی‌ناپذیر از پلتفرم‌های آنلاین است که البته با بهبود زیرساخت‌ها، تجهیزات و امکانات باید این محدودیت‌ها جبران و رفع شود.
زیباترین گیاهان اپارتمانی برای آویزان کردن از سقف 
چند فضای شهری دلانگیز تهران برای تفریح در روز‌های بارانی 
ایدههایی زیبا برای داشتن باغچهای خانگی برای هر بودجه و اندازهای 
بهترین روش برای معکوس کردن سفیدی موها 
ایدههایی ناب برای زیباسازی رادیاتور در دکوراسیون خانه 
۱۰ فیلم برتر فلورنس پیو / بازیگر جذاب فیلم اوپنهایمر + بیوگرافی و حواشی زندگی 
