تعداد قابل توجهي از فيلم‌هاي متقاضي حضور در بيست و نهمين دوره جشنواره فيلم فجر و نيز فيلم‌هاي آماده نمايش سينماي ايران، از تكليف روشني براي نمايش عمومي برخوردار نيستند.
«تسويه حساب»، «به رنگ ارغوان»، «شاعر زباله‌ها»، «پنجمين سوار سرنوشت» و «آتشكار» از آثاري هستند كه در سال‌هاي اخير از توقيف درآمدند و با تلاش معاونت سينمايي به نمايش عمومي رسيدند.
در شرايطي كه يكي از سياست‌هاي روشن معاونت سينمايي طي دو سال اخير، رفع توقيف فيلم‌هايي بود كه در دوران گذشته مديريت سينمايي، بنا به دلايل مختلف و گاه مشابه نتوانسته بودند رنگ پرده را ببينند، متأسفانه طي سال اخير خود نيز گرفتار فيلم‌هايي شده كه گفته مي‌شود به دليل مشكلات محتوايي نتوانسته‌اند مجوز نمايش در جشنواره اخير فيلم فجر را به دست بياورند.
البته نبايد از نظر دور داشت كه مديران جشنواره فيلم فجر عدم انتخاب بسياري از اين فيلم‌ها براي نمايش در جشنواره را «تعداد بالاي فيلم‌ها» و «سليقه هيئت انتخاب» قلمداد كرده‌اند و اين نظر محترم مديران جشنواره و هيئت انتخاب است اما از گوشه و كنار شنيده مي‌شود كه بسياري از اين فيلم‌ها مشكل محتوايي داشته‌اند.
البته اين مسئله هم شنيده شده كه به دليل حساسيت‌هاي احتمالي كه از سوي افكار عمومي و رسانه‌ها ممكن بوده به وجود بيايد و كل جشنواره را به حاشيه ببرد، مسئولان جشنواره و مديران سينمايي ترجيح داده‌اند كه خود را وارد اين بازي نكنند تا در طول سال از سوي صاحبان فيلم‌ها نسبت به «حل مشكل نمايش فيلم‌ها» اقدام شود. صدور مجوز نمايش برخي فيلم‌هاي بخش «نوعي نگاه» در ماه‌هاي اخير نشانه همين قضيه است كه اصولا اين دست فيلم‌ها مشكلي نداشته‌اند و نگراني اصلي در ايجاد حاشيه بوده است («يكي از ما دو نفر» اكران شد و فيلم «مرهم» نيز در آستانه اكران عمومي است).
مقصر كيست؟ فيلمساز يا اداره ارزشيابي و نظارت؟ برخي‌ها معتقدند كه فيلمسازان ايراني، آنچه را مي‌سازند بسيار با آنچه به عنوان طرح يا فيلمنامه اوليه ارائه داده‌اند و موفق به كسب پروانه ساخت شده‌اند متفاوت است و در حقيقت، فيلمساز به ميل خود صحنه‌ها، ديالوگ‌ها و شخصيت‌هايي به فيلمنامه اوليه اضافه كرده و موجب شده نتيجه نهايي مورد پسند مدير سينمايي قرار نگيرد.
بسياري از كارشناسان نيز، دليل اين دست اتفاقات را سهل‌انگاري در صدور پروانه ساخت اداره ارزشيابي و نظارت مي‌دانند و معتقدند كه برخي از فيلم‌هاي توقيف شده سينماي ايران (كه مديران سينمايي گذشته و حال همواره در به كار بردن اين واژه محتاط عمل كرده‌اند) در «خلاصه داستان» مشكل داشته‌اند و مشخص نيست كه چرا مديران اداره نظارت و ارزشيابي در زمان برخورد با فيلم، از ياد مي‌برند كه به چه فيلمي مجوز داده‌اند و البته در برخي موارد، مشكل پيش آمده براي يك فيلم نظارتي نبوده و فيلم از سوي ارگان ديگري دچار مشكل شده است (مثل فيلم‌هاي «سفر سرخ» و «به رنگ ارغوان» در گذشته يا «اسب حيوان نجيبي است» پيش از جشنواره بيست و نهم كه گويا نيروي انتظامي با نمايش فيلم اخير مشكل پيدا كرده بود).
دو فيلم اخير فريدون جيراني در جشنواره فيلم فجر به نمايش درنيامدند. گرچه يكي از اين فيلم‌ها قرار بود در بخش «نوعي نگاه» به نمايش درآيد اما اين اتفاق هم نيفتاد. گفته شد كه فيلم «قصه پريا» به دليل نمايش صحنه‌هاي اعتياد نتوانست اكران شود كه مشكل اين فيلم قابل حل است و سرانجام پروانه نمايش فيلم نيز صادر شد. اما «من مادر هستم» به دليل برخي روابط موجود در فيلم، نتوانسته مجوز اكران بگيرد و مشخص نيست اين روابط چگونه بايد اصلاح شوند تا فيلم قابل نمايش شود.
فيلم درخشان «عليرضا اميني» كه مورد توجه كارشناسان، اهالي سينما و منتقداني كه آن را ديده بودند قرار گرفته بود و حتي در ايام جشنواره فيلم فجر تلاش‌هايي براي كسب مجوز نمايش اين فيلم صورت گرفت، هنوز موفق به دريافت پروانه نمايش نشده است. در ايام جشنواره گفته شد دليل اصلي توقيف اين فيلم به روايت اميني از «ديه» و چگونگي تأمين آن - ماجرايي كه قصه فيلم را تشكيل مي‌دهد- برمي‌گردد و يك نما از سكانس‌هاي پاياني فيلم و چند نماي ديگر. معلوم نيست اين فيلمساز تن به اين تغييرات خواهد داد يا اين فيلم، مثل ساير فيلم‌ها و در فضايي آرام خواهد توانست مجوز اكران به دست آورد.
ماجراي فيلم «كيانوش عياري» را كه ديگر همه مي‌دانند. قصه‌اي كه تصويب شده، پروانه ساخت گرفته و ساخته شده در هنگام بازبيني مورد پذيرش قرار نمي‌گيرد. ماجرايي تكراري كه مي‌توانست اتقاق نيفتد و فيلمساز براي ساخت فيلمش متحمل هزينه نشود. شايد به همين دليل هم باشد كه «عياري» كه فيلم خود را با مجوز ساخته نمي‌تواند زير بار حذف يك فصل از فيلمش (حدود نيم ساعت) برود گرچه شنيده شده كه او قرار است رضايت دهد تا «بيدارشو آرزو»يش اكران عمومي شود. شايد «خانه پدري» هم با گذشت زمان با رضايت كارگردانش اكران شود.
فيلم جديد «بهرام بهراميان» كه شنيده شد مي‌توانست يكي از فيلم‌هاي برتر جشنواره باشد به دليل كاراكتر اصلي زن فيلم و برخي روابط و صحنه‌هاي فيلم نتوانست مجوز نمايش بگيرد و حتي به بخش «نوعي نگاه» جشنواره هم نرسيد. اين فيلم سرنوشت مشخصي ندارد.
فيلم «زندگي با چشمان بسته» نيز از جمله فيلم‌هايي بود كه در جشنواره بيست و نهم پذيرفته نشد. گفته شد روابط موجود بين كاراكترهاي فيلم دليل ندادن پروانه نمايش به اين فيلم است. مشخص نيست اداره نظارت و ارزشيابي با خواندن كدام قصه به اين فيلم پروانه ساخت داده كه حالا رأي به مطلوب نبودن محتواي آن مي‌دهد. در جشنواره فيلم فجر صدرعاملي قرار بود فيلم «شب و قسم به دلتنگي» را هم داشته باشد كه شنيده شد به دليل روي خوش نشان ندادن مسئولان جشنواره به «زندگي با چشمان بسته»، او از ارائه «شب و قسم به دلتنگي» به جشنواره خودداري كرد.
شنيده شده كه فيلم جديد «سامان مقدم» (كه فيلم قبلي‌اش «صدسال به اين سال‌ها» هنوز رنگ پرده را نديده) موفق به كسب مجوز نمايش نشده است. درباره مشكل اين فيلم با توجه به اين كه ديده نشده، حرفي به ميان نيامده است گرچه يك مجله به دليل چاپ عكس بازيگر نقش اول زن اين فيلم توقيف شده است! اين روزها كارگردان اين فيلم ترجيح‌داده رستو‌ران‌داري كند!
«كمال تبريزي» كه در كارنامه خود فيلم نمايش داده نشده «در مسلخ عشق» (از دهه 70) را دارد، چند سالي است كه موفق به كسب مجور نمايش «پاداش» نشده و مشخص نيست اين فيلم نمايش داده مي‌شود يا نه گرچه فيلم براي گروهي از كارشناسان به نمايش درآمده است. «خيابان‌هاي آرام» او نيز گرچه در جشنواره به عنوان يك فيلم «سياسي» نمايش داده شد و كانديداي سيمرغ بلورين هم شد، اما در همان روز اكران شايعاتي مبني بر توقيف آن به گوش رسيد.
«زم‌هرير» نيز كه به عنوان يكي از اولين پروژه‌هاي معاونت سينمايي جديد و با حضور «جواد شمقدري» در پشت صحنه روز اول فيلمبرداري كليد خورد، به ماجراهايي ختم شد كه همه از آن باخبريد. اين فيلم نيز هنوز نتوانسته مجوز نمايش به دست بياورد. گويا كارگردان اين فيلم (علي روئين‌تن) نيز تصميم گرفته ديگر فيلم نسازد.
فيلم‌هايي كه شايد مشكل داشته باشند، فيلم‌هايي كه اصلاح شدند:
«پيتزا مخلوط» (حسين قاسمي‌جامي) از جمله فيلم‌هايي است كه گفته شد با اصلاحاتي رفع توقيف شده است.
«شبانه‌روز» نيز كه گفته شد مشكل نمايش عمومي ندارد، از جمله اين فيلم‌ها است. اين فيلم گويا قرار است شهريورماه اكران شود.
«مصائب چارلي» نيز قرار بود در جشنواره و در بخش مسابقه اكران شود كه جز چند اكران مردمي گفته شد به بخش مسابقه نرسيده و شنيده شد كه فيلم براي نمايش مشكل دارد.
«اسب حيوان نجيبي است» كه در جشنواره بيست و نهم فيلم فجر اكران شد، هنوز مجوز نمايش عمومي دريافت نكرده است.
«سفر به هيدالو» ساخته مجتبي راعي به دليل بازيگر زن فيلم هنوز رنگ پرده را نديده است.
فيلم «نيلوفر» نيز مجوز نمايش ندارد و حتي اخيرا جلوي نمايش اين فيلم در جشنواره فيلم كيش گرفته شده است.
وعده نمايش «كپي برابر اصل» ساخته عباس كيارستمي را «جواد شمقدري» مطرح كرد اما رئيس اداره كل نظارت و ارزشيابي اين نظر را وتو كرد و گفت به دليل پوشش نامناسب بازيگر اصلي فيلم نمي‌تواند نمايش گسترده عمومي داشته باشد. گرچه دي‌وي‌دي‌هاي اين فيلم در كنار فيلم‌هاي زيرزميني فيلمسازان ايراني گوشه خيابا‌ن‌ها و دور از چشم اعضاي ستاد مبارزه با عرضه غيرمجاز فيلم‌ها پخش مي‌شوند.
در بين فيلم‌هاي شبكه نمايش خانگي هم نمونه‌هايي از اين دست وجود دارد. فيلم «قيصر چهل سال بعد» ساخته مسعود نجفي نيز به ماجرايي مشابه «سنتوري» دچار شده و در شرايطي كه پروانه نمايش در شبكه ويدئويي داشته، از نمايش آن ممانعت شده است.
دو سال پيش مديران سينماي گفتند: «11 فيلم از 13 فيلم توقيفي، رفع توقيف شده‌اند و بعد از نمايش در جشنواره فيلم فجر، به اكران درخواهند آمد.» برخي از اين فيلم‌ها نيز اكران شدند اما مشخص نيست اداره ارزشيابي و نظارت با فيلم‌هاي تازه توقيفي چه مي‌كند.
به ليست بالا البته مي‌توان فيلم‌هاي بيشتري را اضافه كرد.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
