آرژانتین هم تورم را مهار کرد؛ مچ‌اندازی «میلی» با رانت جویان

۱۲ ژوئن، خارج از مجلس سنای آرژانتین، پلیس ضد‌شورش در‌ حالی‌که معترضان به سمت جلو حرکت می‌کردند، در مقابل ساختمان سنا سنگربندی کرد. در این میان حتی برخی از پلیس‌ها می‌خواستند کلاه خود را بردارند و به معترضان بپیوندند.

به گزارش دنیای اقتصاد، در این میان، پلیس به صورت یکی از نمایندگان مجلس که در بین معترضان بود اسپری فلفل زد و او نیز تلوتلوخوران از محل دور شد. به گزارش اکونومیست، با گذشت زمان معترضان شروع به پرتاب کوکتل‌مولوتف به سمت پلیس کردند. بر اثر کوکتل‌مولوتف‌ها ماشین یک روزنامه‌نگار به آتش کشیده شد.

دولت خاویر میلی، اعتراضات را یک اقدام به «کودتا» نامید. داخل سنا نیز اوضاع تقریبا به همان اندازه متشنج بود. برخی از سناتور‌ها به دلیل خشونت در بیرون جلسه خواستار توقف روند شدند، اما رئیس جلسه بر ادامه یافتن آن اصرار داشت. در میانه تشنج‌ها نمایندگان شروع به فحاشی و توهین به یکدیگر و رئیس‌جمهور کردند.

کریستینا لوپز، سناتور مخالف دولت خاویر میلی، او را «بیمار روانی» نامید. در این شرایط متشنج بسته اصلاحی رئیس‌جمهور آرژانتین پس از بحث‌وجدل‌های مختلف در نهایت با رای تعیین‌کننده معاون اول او که نقش رئیس سنا را بر عهده داشت به تصویب رسید.

اصلاحات میلی چه موضوعاتی را شامل می‌شود؟

این هرج‌و‌مرج با رای دادن به دو لایحه اصلاحی ایجاد شد که با آن آقای میلی امیدوار است اقتصاد در حال فروپاشی آرژانتین را تغییر دهد. این اقتصاددان لیبرتارین و مبارز سرسخت، خود را «یکی از دو رهبر مهم جهان» می‌خواند. با‌ این‌حال، از دیگر رهبر مهم دنیا نامی نبرده است. یکی از اختیارات اضطراری که لایحه اصلاحی میلی به رئیس‌جمهور تفویض می‌کند، این است که به او اجازه می‌دهد چندین شرکت دولتی را خصوصی کند. به نظر می‌رسد این خصوصی‌سازی‌ها انگیزه زیادی برای سرمایه‌گذاران خارجی بالقوه ایجاد می‌کند. هدف دیگر این اصلاحات افزایش درآمد مالیاتی به‌شدت مورد نیاز است.

پس از بیش از ۲۰ ساعت رایزنی که یک‌شبه انجام شد، مجلس سنا هر دو را تصویب کرد. با این‌حال، رای‌گیری در مورد اول آن‌قدر فشرده بود که معاون رئیس‌جمهور مجبور به شکستن تساوی آرا شد. معاون اول رئیس‌جمهور طبق قانون اساسی آرژانتین نقش رئیس مجلس سنا را نیز ایفا می‌کند، با این‌حال او به طور معمول از حق رای خود استفاده نمی‌کند. مرحله دوم، رای‌گیری در رابطه با بازگرداندن مالیات بر درآمد بود که سال گذشته توسط دولت قبلی به عقب افتاد.

دولت تصویب اصلاحات اقتصادی را به‌شدت فرخنده دانست. آقای میلی در توییتر خود عبارت «VIVA LA LIBERTAD CARAJO» را منتشر کرد که ترجمه آن می‌شود «زنده باد آزادی لعنتی». آقای میلی پس از روی کار آمدن در دسامبر، دولتی را به ارث برد که سال‌ها فراتر از توان خود هزینه کرده بود و برای پر کردن این شکاف پول چاپ می‌کرد.

تورم در کشور در حال افزایش بود و ذخایر خارجی نیز خالی بود. آقای میلی با مقصر دانستن طبقه حاکم، تشکیلات سیاسی و اتحادیه‌های کارگری آرژانتین، آن‌ها را عامل مهم‌ترین مشکلات آرژانتین معرفی کرد. او بلافاصله پس از به قدرت رسیدن مخارج بودجه را کاهش داد و باعث شد تورم به تدریج پایین بیاید. کاهش مخارج همچین باعث شد در ماه‌های متمادی آرژانتین مازاد بودجه ماهانه داشته است؛ پدیده‌ای که تقریبا در آرژانتین سابقه نداشته است.

با قطع فعالیت چاپگر پول، تورم ماهانه به ۴.۲ درصد رسید که کمتر از انتظارات بود. بازار‌ها در واکنش به این کاهش، روندی مثبت به خود گرفتند، با این‌حال به نظر می‌رسد هزینه این کاهش تورم، یک رکود عمیق خواهد یود. حامیان آقای میلی نگران بودند که عدم حمایت مجلس آرژانتین تصویب قوانین لازم برای ادامه اصلاحات اقتصادی را دشوار کند. اولین تلاش میلی برای تصویب این لایحه عظیم اصلاحات با ۶۶۴ ماده، در کنگره در ماه فوریه شکست خورد. بااین‌حال پس از یک نبرد سخت و چند ماهه، دومین تلاش او با حدود ۴۰۰ ماده کمتر با موفقیت و در سنا به پایان رسید.

کارنامه تورمی دولت جدید آرژانتین

در ماه مه، نرخ تورم ماهانه آرژانتین به ۴.۲ درصد کاهش یافت که کمترین میزان از ژانویه سال ۲۰۲۲ است. این پنجمین ماه متوالی است که تورم آرژانتین در یک مسیر کاهشی قرار گرفته و حتی به کمتر از میزان پیش‌بینی‌ها، یعنی ۴.۹ درصد، رسیده است. نرخ تورم سالانه این کشور نیز پس از ۱۱ ماه کاهش یافته و به ۲۷۶ درصد رسیده است. در‌ حال‌حاضر آرژانتین همچنان یکی از بالاترین تورم‌های جهان را دارد و رشد هزینه‌های غذا، خدمات و حمل‌و‌نقل فشار زیادی به معیشت مردم این کشور می‌آورد. با این‌حال اقدامات خاویر میلی، رئیس‌جمهور لیبرتارین این کشور، موجب شده تحولاتی در اقتصاد آرژانتین ایجاد شود که یکی از مهم‌ترین این تحولات کاهش نرخ تورم است.

میلی که پیش از پیروزی در انتخابات وعده می‌داد که از راه‌هایی مانند کاهش هزینه‌های دولت و اصلاحات اقتصادی تورم این کشور را مهار خواهد کرد، در اولین روز‌های آغاز کار خود به عنوان رئیس‌جمهور به برخی از این وعده‌ها عمل کرد. برای مثال او نیمی از وزارتخانه‌های این کشور را تعطیل کرد و با حذف تعداد زیادی از یارانه‌ها، سیاست‌های سختگیرانه انقباضی را اعمال کرد. هرچند که شوک وارد‌ شده به اقتصاد این کشور موجب شد در اولین ماه ریاست‌جمهوری او تورم ماهانه در دسامبر یک رکورد تاریخی را ثبت کند و به ۲۵.۵ درصد برسد، اما سیاست‌های انقباضی به‌تدریج موثر واقع شد و در نهایت در ماه گذشته تورم به ۴.۲ درصد رسید. نگاهی به جزئیات تورم ماه مه نشان می‌دهد که در این ماه تورم مسکن و خدمات با کاهش ۳۳ درصدی نسبت به آوریل به ۲.۵ درصد رسیده است.

واکنش‌ها به تصویب لایحه میلی

تصویب لایحه اصلاحات اولین پیروزی واقعی میلی در تغییر دادن قوانین کشور است. بازار‌ها در معاملات اولیه خود در روز پنج‌شنبه واکنش مثبتی به این لایحه نشان دادند. صندوق بین‌المللی پول که وام‌های هنگفتی به آرژانتین داده است، مطمئنا خوشحال است. طبق لایحه اخیر، سرمایه‌گذارانی که بیش از ۲۰۰ میلیون دلار در آرژانتین سرمایه‌گذاری می‌کنند، از مزایای مالیاتی زیادی برخوردار خواهند شد و از کنترل‌های پیچیده ارزی آرژانتین برای ۳۰ سال آینده معاف خواهند بود. این قانون به طور قابل‌توجهی اختیارات بیشتری را در دستان آقای میلی قرار می‌دهد و به مدت یک سال به او قدرت تصمیم‌گیری اضطراری در زمینه امور اداری، اقتصادی، مالی و انرژی می‌دهد. همچنین در این لایحه سرمایه‌گذاران خصوصی مجاز به خرید سهام برخی از شرکت‌های دولتی خواهند بود.

عقب‌نشینی‌های دولت

دولت امتیازات سنگینی برای به تصویب رساندن لایحه به مخالفان خود داد. مهم‌ترین تعدیل مربوط به بخشی از قانون بود که مالیات بر درآمد شخصی را بازمی‌گرداند. سنا به این بخش رای منفی داد، زیرا تصور می‌کرد این باعث می‌شود تعادل بین بخش‌های مختلف اقتصادی پیچیده و دشوار شود. دولت میلی همچنین قصد داشت حدود ۴۰ شرکت را خصوصی کند بااین‌حال توانست تنها دو مورد را در مصوبه بگنجاند.

از جمله شرکت‌هایی که در آخرین لحظه از فهرست خصوصی‌سازی‌ها خارج شدند، شرکت هواپیمایی آرژانتین Aerolíneas Argentinas بود که مدت‌هاست زیانده است. فدریکو استورزنگر، که آقای میلی اخیرا او را به مقام وزارت منصوب کرد، از این لایحه بسیار خرسند است. او می‌گوید که بدترین آسیبی که به لایحه رسید مربوط به ماده‌ای بود که برای پایان دادن به دریافت هزینه بدون رضایت از کارگران توسط اتحادیه‌ها نوشته شده بود. در آرژانتین اتحادیه‌ها بدون رضایت کارگران پولی را تحت عنوان «هزینه همبستگی» از کارگران غیراتحادیه دریافت می‌کنند.

استورزنگر یادآور می‌شود: «برای اینکه آرژانتین به کشوری ثروتمند تبدیل شود، باید در نبرد با طبقه حاکم پیروز شویم، و این بند کمک زیادی به این مورد می‌کرد.»

سرنوشت لایحه بعد از رای سنا

اکنون مجلس آرژانتین باید بار دیگر به نسخه جدید لایحه اصلاحی رای دهد. دولت امیدوار است این روند به او اجازه دهد تا برخی از موادی که در مجلس سنا حذف شده بودند، همچون مالیات بر درآمد، را مجددا وارد لایحه کند. بسیاری از سرمایه‌گذاران تصویب این لایحه را سیگنال مثبتی از توانایی آقای میلی برای حکومت می‌دانند. اما ماجرا پیچیده‌تر از این است. ترس از اینکه آقای میلی، که کنگره را «لانه موش‌ها» می‌خواند، بیش از حد ناسازگار باشد و هیچ انعطافی از خود نشان ندهد دیگر از بین رفته است. اما پس از کسب یک پیروزی و با نزدیک شدن به انتخابات میان‌دوره‌ای در سال آینده، قانون‌گذاران می‌توانند ادعا کنند که به اندازه کافی به او امتیاز داده‌اند.

لوئیس جوئز، سناتوری که از اصلاحات آقای میلی حمایت می‌کند، می‌گوید: «این موضوع پیچیده و پیچیده‌تر شده است. در شرایطی که دولت در حال اجرای اصلاحات است هفته گذشته مجلس نمایندگان یک قانون بازنشستگی را تصویب کرد که تقریبا ۰.۵ درصد از تولید ناخالص داخلی در سال جاری هزینه خواهد داشت.»

آقای میلی خشمگین قول داد که آن را وتو کند، اما اگر هر دو مجلس با اکثریت دو‌سوم آرا از اصلاحات حمایت کنند، به احتمال زیاد، وتوی او لغو خواهد شد. محبوبیت بهترین راه‌حل آقای میلی برای مبارزه با سرسختی کنگره است. میزان محبوبیت او بسیار بالاتر از ۵۰ درصد است. این موضوع با توجه به آسیب‌های عمیق اقتصادی در آرژانتین قابل توجه است.

به نظر می‌رسد عناصر کلیدی محبوبیت او انتقاد دائمش از طبقه حاکم و موفقیت او در کاهش تورم است. میلی در سخنان خود از توهین و تحقیر مخالفان خود نیز هراسی ندارد به طوری که حتی فرماندار بوئنوس‌آیرس، پایتخت، را «کوتوله کمونیست» نامیده است.

محبوبیت میلی کاهش می‌یابد؟

مشخص نیست روش‌های غیرمعمول آقای میلی برای کسب محبوبیت تا چه زمانی موثر خواهند ماند. رای‌دهندگان به طور فزاینده‌ای نگران رکود اقتصادی هستند که در حال بدتر‌شدن است. فعالیت‌های ساختمانی در آوریل ۳۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته است. در این ماه همچنین تولید صنعتی ۱۷ درصد کاهش یافت.

تحلیلگران انتظار دارند افزایش حقوق‌ها و پایان کنترل قیمت انرژی، تورم را در ماه ژوئن دوباره بالا ببرد. آقای میلی دائما می‌گوید که پیروزی نزدیک است. دولت امیدوار است این اصلاحات سرمایه‌گذاران را جذب کرده و رشد را تقویت کند. با این حال بسیاری از آشفتگی‌های کلان اقتصادی همچنان پابرجاست.

توافقی که این هفته با چین برای بازگرداندن حدود ۵ میلیارد دلار بازپرداخت بدهی منعقد شد، فضای تنفسی را برای آرژانتین فراهم می‌کند، اما همچنان کنترل سنگینی بر حساب سرمایه خود اعمال می‌کند که خروج سرمایه از این کشور را برای سرمایه‌گذاران دشوار می‌کند.

پزو اکنون بیش از حد ارزش‌گذاری‌شده به نظر می‌رسد و در حال افزایش است و به صادرکنندگان آسیب می‌زند. این موضوع باعث‌شده چشم‌انداز کاهش ارزش و تورم بیشتر تقویت شود. به جز این‌ها و از همه مهم‌تر، تکلیف دولت در مورد برنامه بلندمدت خود برای سیاست پولی و نرخ ارز نامشخص است. بدون پاسخ‌های مشخص به این پرسش‌ها و اقدامی واضح توسط دولت، پیروزی آقای میلی همچنان در چشم‌اندازی دور دست باقی می‌ماند.