bato-adv
bato-adv
ممکن است یک بمب اتمی پرتاب شود!

ده اتفاق بزرگ که فکر می‌کنیم در ده سال آینده رخ می‌دهند

ده اتفاق بزرگ که فکر می‌کنیم در ده سال آینده رخ می‌دهند
تاکنون سازمان غذا و داروی امریکا تراشه‌های مغزی را برای افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند فلج نشان داده است که به آن‌ها اجازه می‌دهد فقط با افکار خود تایپ کنند یا پیامک ارسال کنند. با این وجود، بر کسی پوشیده نیست که برخی از سازندگان این تراشه‌ها مانند نورالینک تحت مالکیت "ایلان ماسک" می‌خواهند بیش‌تر از این پیش بروند.
تاریخ انتشار: ۱۵:۱۳ - ۱۶ خرداد ۱۴۰۳

فرارو- هر سال کارکنان بخش Future Perfect Vox نشریه "وُکس" پیش‌بینی‌هایی را برای رویداد‌هایی انجام می‌دهند که فکر می‌کنیم احتمال وقوع یا عدم وقوع در سال آینده وجود دارد. امسال رویه‌ای متفاوت در پیش گرفته شد و کارکنان وُکس از این فرصت استفاده کرده و سعی کردند فعالانه پیش بینی کنند که چه چیزی ممکن است برخی از نقاط عطف معنادار دهه آینده باشد.

به گزارش وُکس، در ادامه به این ده پیش بینی درباره یک دهه آینده خواهیم پرداخت:

۱- کم‌تر از ۷ درصد جهان زیر خط فقر بین المللی بانک جهانی خواهند بود که اکنون ۲.۱۵ دلار در روز است (۷۰ درصد احتمال وقوع)

پیشرفت در عرصه کاهش فقر جهانی در دهه‌های اخیر بسیار سریع بوده است. از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۹ میلادی نرخ فقر شدید همان طور که توسط بانک جهانی تخمین زده شده از ۳۸ درصد به ۸.۹ درصد در سطح جهانی کاهش یافته است. این کاهش به ویژه در شرق آسیا (به طور خاص چین) و جنوب آسیا (به ویژه هند) سریع بوده است. در شرق آسیا این نرخ از ۶۵.۴ درصد در سال ۱۹۹۰ میلادی که بالاترین میزان در بین مناطق جهان بود به ۱.۲ درصد در سال ۲۰۱۹ میلادی کاهش یافت.

اختلالات اقتصادی ناشی از پاندمی کووید به مثابه یک شکست بزرگ در سراسر جهان بود، اما به نظر می‌رسد کاهش فقر در نهایت در حال انجام است و دست کم در جنوب آسیا به مسیر خود بازگشته است.

خبر بد آن است که امروزه اکثر مردم فقیر در جنوب صحرای آفریقا زندگی می‌کنند و در حالی که فقر در دهه‌های اخیر در آنجا کاهش یافته این کاهش کم‌تر از آسیا بوده است. دولت‌های ضعیف و مستعد کودتا، بار بیماری‌های عفونی مداوم، و جنگ و خشونت مکرر ایجاد صنایع بزرگ مبتنی بر صادرات مانند چین یا بخش‌های خدماتی قوی مانند هند را برای کشور‌های آفریقایی دشوارتر ساخته است.

جدیدترین پیش بینی‌ها توسط محققان بانک جهانی حاکی از آن است که نرخ فقر شدید جهان تا سال ۲۰۳۰ به ۶.۸ درصد کاهش خواهد یافت. با این سرعت پیشرفت این نرخ باید تا سال ۲۰۳۴ به ۶ درصد برسد. گام‌های نهایی برای از بین بردن فقر شدید سخت‌ترین مراحل خواهند بود و پیشرفت احتمالا کندتر از چند دهه گذشته خواهد بود. هم چنین مهم است که به یاد داشته باشید نرخ فقر ۲.۱۵ دلاری در روز مورد استفاده بانک جهانی بسیار پایین است. نرخ فقر در ایالات متحده نزدیک به ۳۰ دلار در روز است. با این معیار اکثریت قریب به اتفاق جمعیت جهان هنوز در سال ۲۰۳۴ در فقر زندگی خواهند کرد. با این وجود، ما در این زمینه کماکان پیشرفت خواهیم کرد.

۲- خودروی خودران سطح ۴ در ایالات متحده به مشتریان عادی فروخته می‌شود (۸۰ درصد احتمال وقوع)

سیستم خودران سطح ۴ بدان معناست که خودرو به صورت خودکار حرکت کرده و می‌تواند بدون نیاز به دخالت راننده به شرایط جاده‌ای واکنش نشان دهد. بدین ترتیب دخالت انسانی در اکثر شرایط مورد نیاز نبوده هرچند راننده باید روی شرایط نظارت داشته و در صورت ضرورت کنترل خودرو را به دست گیرد. از طریق این خودرو می‌توان با فشار دادن دکمه‌ای جای پارک خودرو پیدا کرد یا حین تایپ کردن با لپ تاپ و حتی نگاه نکردن به شیشه جلو به محل کار رفت.

از سال ۲۰۲۳ میلادی Waymo بخش خودران آلفابت (گوگل سابق) تاکسی‌های خودران سطح ۴ را در سانفرانسیسکو راه اندازی کرده است. امسال این خط به لس آنجلس گسترش یافته و به زودی در آستین در تگزاس نیز افتتاح می‌شود.

تا همین اواخر Waymo وسایل نقلیه اش را نه برای فروش بلکه برای اجاره ارائه می‌کرد. Waymo و سایر شرکت‌ها در حال جمع‌آوری حجم عظیمی از ویدئو، رادار و سایر داده‌ها هستند که می‌توانند از آن‌ها برای آموزش خودرو‌ها برای کار در محیط‌های مختلف استفاده کنند. در همین حال، مزایای اقتصادی وسایل نقلیه خودران از نظر هزینه‌های نیروی کار، هزینه‌های پارکینگ، بیکاری و موارد دیگر بسیار زیاد است. این واقعیت که Waymo می‌تواند وسایل نقلیه را به طور قابل اعتماد در چندین شهر راه اندازی کند البته شهر‌هایی که تجربه زیادی با برف و آب و هوای نامساعد مشابه ندارند یک نشانه بسیار دلگرم کننده هستند.

۳- امید به زندگی در جهان از ۷۵ سالگی فراتر خواهد رفت (۶۰ درصد احتمال وقوع)

گزارش چشم انداز جمعیت جهان سازمان ملل متحد تخمین می‌زند که در سال ۲۰۳۴ امید به زندگی در سطح جهانی در بدو تولد به ۷۵.۲ سال خواهد رسید. این رقم نابرابری قابل توجهی را پنهان می‌کند. این عدد برای آمریکای شمالی ۸۱.۷ سال و برای آفریقا ۶۵.۶ سال است. با این وجود، مانند فقر شدید جهانی این پیش‌بینی نیز به پیشرفت‌های دهه‌های گذشته متکی است.

زمانی که جمع آوری اطلاعات جمعیت سازمان ملل متحد در سال ۱۹۵۰ آغاز شد امید به زندگی در جهان ۴۶.۵ سال بود. در طول سی سال بعد این میزان به بیش از ۶۰ رسید. در سال ۲۰۲۱ در بحبوحه یک بیماری همه گیر جهانی که این تعداد را کاهش داد به ۷۱ سالگی رسیده بود. از آنجایی که جهان در غلبه بر بیماری‌های عفونی مانند سل، ایدز و مالاریا بهتر می‌شود و هر چه کشور‌ها ثروتمندتر می‌شوند و ساکنان آن توانایی پرداخت هزینه‌های درمان پزشکی و شرایط زندگی سالم‌تر را دارند طول عمر در حال افزایش است.

۴- نرخ چاقی بزرگسالان ایالات متحده ۵ درصد کاهش خواهد یافت (۶۵ درصد احتمال وقوع)

در نظرسنجی معتبر ملی سلامت و تغذیه مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ میلادی مشخص شد که نرخ چاقی بزرگسالان در ایالات متحده ۴۲.۴ درصد است. علیرغم آن که آن نهاد نتوانست نظرسنجی برنامه ریزی شده خود را برای فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ میلادی به دلیل کووید – ۱۹ به پایان برساند، اما این کار را با توجه به داده‌های جمع آوری شده تا مارس ۲۰۲۰ و ترکیب آن با چرخه‌های قبلی انجام داد. نتایج نشان داد که نرخ چاقی در بهار آن سال در میان بزرگسالان بالای ۲۹ ساله امریکا به میزان ۴۱.۹ درصد کاهش یافت زمانی که دارو‌های ضد چاقی مانند اوزمپیک ارائه شدند.

هنوز ابهامات زیادی در مورد اثرات بلند مدت این دارو‌ها بر روی سلامتی وجود دارد. آینده چیز‌های ناشناخته زیادی دارد. دارو‌های جدید نیز در دست ساخت هستند. اوزمپیک بسیار موفقیت آمیز بوده، زیرا صرفا نیاز به یک تزریق هفتگی دارد. انواع قرص‌های سماگلوتید اکنون برای کاهش وزن آزمایش می‌شوند. حتی اگر برخی از افراد مصرف داروی خود را متوقف کنند یک مطالعه جدید بزرگ (هنوز بررسی نشده) نشان می‌دهد که بسیاری از آن‌ها ممکن است بتوانند وزن خود را حفظ کنند.

۵- آمریکا سالانه ۱۱.۵ میلیارد یا بیشتر حیوان خشکی زی را ذبح خواهد کرد (۷۰ درصد احتمال وقوع)

در سال ۲۰۲۲ میلادی ایالات متحده به نقطه عطف بدی دست یافت: این اولین سالی بود که آن کشور بیش از ۱۰ میلیارد حیوان خشکی زی را برای مصارف غذایی ذبح کرد و پیش بینی می‌شود که در سال ۲۰۳۳ میلادی ۱۱.۵ میلیارد یا میزانی بیش‌تر حیوان خشکی زی ذبح خواهد شد. با توجه به تاثیرات اکولوژیکی و آب و هوایی عظیم تولید گوشت و لبنیات همه این موارد در جهت مخالف آن چیزی است که دانشمندان آب و هوا می‌گویند ما باید انجام دهیم: کاهش شدید تعداد دام و گذار به یک سیستم غذایی غنی از گیاهان.

با توجه به قدرت لابی گوشت انتظار نمی‌رود تا سال ۲۰۳۴ چنین اتفاقی بیفتد. هم چنین، پیش بینی می‌شود که مصرف سرانه گوشت قرمز و سفید در ایالات متحده از ۱۰۲ کیلوگرم در سال ۲۰۲۲ به ۱۰۶ کیلوگرم در سال ۲۰۳۳ افزایش یابد افزایشی نزدیک به ۴ درصد.

۶- رابط‌های کاشتنی مغز و رایانه برای تقویت انسان مورد استفاده قرار خواهند گرفت؛  نه صرفا برای نیاز‌های پزشکی (۶۵ درصد احتمال وقوع)

در طول یک دهه آینده فناوری پیشرفته دریچه‌هایی را برای تقویت انسان باز خواهد کرد که می‌تواند اساسا معنای انسان بودن را تغییر دهد. از کریسپر گرفته تا هک زیستی روش‌های رو به رشدی وجود دارد که افراد ممکن است بخواهند از آن‌ها برای ارتقای خود استفاده کنند.

در مورد رابط‌های مغز و رایانه پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۴ میلادی کسی که یک رابط مغز و رایانه قابل کاشت خواهد داشت نه برای کمک به فلج یا بیماری بلکه صرفا بدان خاطر که می‌خواهد نسخه هوشمندتر یا سریع تری از خود داشته باشد این کار را انجام می‌دهد.

تاکنون سازمان غذا و داروی امریکا تراشه‌های مغزی را برای افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند فلج نشان داده است که به آن‌ها اجازه می‌دهد فقط با افکار خود تایپ کنند یا پیامک ارسال کنند. با این وجود، بر کسی پوشیده نیست که برخی از سازندگان این تراشه‌ها مانند نورالینک تحت مالکیت "ایلان ماسک" می‌خواهند بیش‌تر از این پیش بروند.

ماسک گفته که هدف نهایی "دستیابی به همزیستی با هوش مصنوعی" است. رابط‌های مغز و رایانه در طیف‌های متنوعی وجود دارن از رابط نورالینک گرفته که شدیدترین آن است و به طور مستقیم در مغز کاشته می‌شود تا نوع پوشیدنی آن که از سنسور‌های ثبت امواج مغزی (EEG) و سایر فناوری‌هایی استفاده می‌کنند که روی پوست قرار می‌گیرند بنابراین، هیچ گونه نیازی به جراحی برای استفاده از آن وجود ندارد. در بین آن دو انتهای طیف رابط‌های مغز و رایانه‌ای وجود دارند که نسبت به نورالینک کمتر تهاجمی هستند، اما با این وجود قابل کاشت هستند و ممکن است در جمجمه و در مغز قرار داده شوند.

۷- از سلاح هسته‌ای استفاده خواهد شد (۲۰ درصد احتمال وقوع)

خوشبختانه احتمال استفاده از سلاح هسته‌ای در جنگ پایین است. از زمانی که ایالات متحده اولین بمب اتمی را در سایت ترینیتی در نیومکزیکو در ۱۶ ژوئیه ۱۹۴۵ با موفقیت آزمایش کرد سلاح‌های هسته‌ای حداقل برای یک کشور در دسترس بوده است. در تمام مدت پس از آن زمان‌ی سلاح اتمی دو بار در جنگ استفاده شده است: در سال ۱۹۴۵ توسط ایالات متحده در هیروشیما و ناکازاکی.

جنگ بین دولت‌ها که اساسا در چند دهه گذشته متوقف شده بود یک بار دیگر بازگشته است. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی تسلیحات هسته‌ای را دوباره به موضوعی زنده تبدیل کرده تا حدی به این دلیل که "ولادیمیر پوتین" از طرح تهدیدات هسته‌ای ابایی ندارد. محدودیتی برای این که ناتو تا چه اندازه می‌تواند از اوکراین دفاع کند وجود دارد دقیقاً به این دلیل که پوتین بزرگترین زرادخانه هسته‌ای جهان را کنترل می‌کند.

همزمان با آن که جنگ در اوکراین گرمای تهدیدات هسته‌ای را افزایش می‌دهد معاهدات کنترل تسلیحات که از زمان پایان جنگ سرد با موفقیت تهدید هسته‌ای را کاهش داده اند یکی پس از دیگری از بین می‌روند. پیمان استارت جدید که هدف آن محدود کردن زرادخانه‌های هسته‌ای تاکتیکی و استراتژیک آمریکا و روسیه بود در حال حاضر در سال ۲۰۲۶ منقضی می‌شود. هم آمریکا و هم روسیه از معاهده منع موشک‌های هسته‌ای میان برد خارج شده اند. با توجه به خصومت آشکار بین روسیه و غرب به علاوه زرادخانه رو به رشد چین خطرات هسته‌ای افزایش یافته است.

کره شمالی که در برابر هر تلاشی برای محدود کردن زرادخانه خود مقاومت کرده اکنون ده‌ها سلاح هسته‌ای در اختیار دارد که بسیاری از آن‌ها قادر به حمله به ایالات متحده هستند. اگر دونالد ترامپ به کاخ سفید بازگردد و به وعده‌های خود مبنی بر بستن چتر هسته‌ای آمریکا عمل کند این خطر افزایش می‌یابد که کشور‌های اروپا، خاورمیانه و آسیا به دنبال تسلیحات هسته‌ای خود باشند. همان طور که  "جان اف کندی" در سال ۱۹۶۱ گفت این آینده‌ای خواهد بود که همه ما در زیر "شمشیر هسته‌ای داموکلس" زندگی می‌کنیم.

۸- تعداد افرادی که به اجبار در سراسر جهان آواره شده اند تا سال ۲۰۳۴ میلادی از ۲۰۰ میلیون نفر خواهد گذشت (۷۰ درصد احتمال وقوع)

در ماه مه ۲۰۲۲ آژانس پناهندگان سازمان ملل گزارش داد که تعداد افرادی که به اجبار از خانه‌های خود آواره شده اند برای اولین بار در تاریخ از ۱۰۰ میلیون نفر گذشته است. از آن زمان این تعداد فقط افزایش یافته و تا اوایل سال ۲۰۲۴ به ۱۱۴ میلیون نفر رسیده است از جمله آنانی که در داخل کشور خود آواره شده و آنانی که مجبور به فرار از مرز‌های بین المللی شده اند.

دلایل متعدد هستند و جنگ به عنوان یک محرک اصلی عمل می‌کند. بیش از هفت نفر از هر ده پناهجوی بین المللی فقط از پنج کشور سوریه، اوکراین، ونزوئلا، افغانستان و سودان جنوبی آمده اند که بیش‌تر آنان درگیر نوعی درگیری جدی هستند. برای کشور‌هایی مانند کوبا اختلال شدید اقتصادی می‌تواند مردم را مجبور به فرار در جستجوی زندگی بهتر یا صرفا برای بقا کند.

عوامل محیطی از جمله خشکسالی‌های ناشی از آب و هوا، قحطی، و آتش سوزی‌های جنگلی دیگران را وادار به ترک خانه‌های خود در مکان‌هایی مانند جنوب آفریقا می‌کند. نقض حقوق بشر مانند مواردی که علیه اقلیت روهینگیا در میانمار انجام می‌شود عامل تاثیرگذار دیگری می‌باشد*.

پیش‌بینی این که تعداد آوارگان از هم اکنون تا سال ۲۰۳۴ به ۲۰۰ میلیون نفر برسد افزایشی ۷۵ درصدی را نشان می‌دهد. علیرغم آن که رشد جمعیت جهان کند شده هنوز هم اندکی کمتر از یک درصد در سال افزایش می‌یابد که بدان معناست که جهان احتمالا تا سال ۲۰۳۴ صد‌ها میلیون نفر دیگر جمعیت خواهد داشت. مهم‌تر آن که بخش عمده این رشد در مناطقی مانند جنوب صحرای آفریقا منطقه‌ای که در حال حاضر به شدت در برابر بلایای آب و هوایی و اختلالات سیاسی آسیب پذیر است خواهد بود. این بدان معناست که افراد بیش تری احتمالا در معرض آسیب خواهند بود.

در نهایت یکی دیگر از عوامل محرک در واقع نشانه موفقیت جهانی است. متناقض به نظر می‌رسد، اما واقعیت آن است که رشد اقتصادی در کشور‌های فقیر می‌تواند مهاجرت به بیرون را افزایش دهد. از آنجایی که حتی فقیرترین مردم جهان نسبت به گذشته ثروتمندتر می‌شوند افراد بیش تری ابزاری برای فرار از کشور‌های خود خواهند داشت.

۹- انتشار جهانی انرژی به اوج خود خواهد رسید (۸۵ درصد احتمال وقوع)

به استثنای سال ۲۰۲۰ میلادی زمانی که قرنطینه‌های ناشی از پاندمی کووید فعالیت‌های اقتصادی را متوقف کرد انتشار گاز‌های گلخانه‌ای مرتبط با انرژی عمدتا رو به افزایش گذاشته است. سال گذشته انتشار جهانی انرژی به رکورد ۳۷.۴ میلیارد تن دی اکسید کربن رسید. با این وجود، نقطه اوج در چشم انداز قرار دارد و ممکن است زودتر از آن چه فکرش را بکنید فرا برسد.

آژانس بین المللی انرژی (IEA) پیش‌بینی کرده که انتشار انرژی در سال ۲۰۲۵ به بالاترین حد خود برسد. در پشت این تخمین‌ها پیش بینی‌هایی وجود دارد مبنی بر آن که مصرف جهانی زغال سنگ که به دلیل تقاضای کشور‌های در حال توسعه در سطح بی سابقه بوده در چند سال آینده و هم چنین تقاضا برای نفت به اوج خود خواهد رسید این دو سوخت همراه با یکدیگر بیش از ۵۰ درصد از انتشار انرژی جهانی را تشکیل می‌دهند. علیرغم آن که تقاضا برای گاز طبیعی هم چنان به رشد خود ادامه می‌دهد، زیرا گاز کم کربن جایگزین زغال سنگ می‌شود، اما هم چنان یک موفقیت در مورد انتشار گاز‌های گلخانه‌ای محسوب می‌شود.

این مورد را به افزایش سریع انرژی خورشیدی و بادی همراه با رشد مجدد انرژی هسته‌ای بیافزایید و یک مورد بیش از حد معقول وجود دارد که پایان یک دوره چند دهه‌ای افزایش انتشار انرژی می‌تواند سرانجام به پایان برسد. البته هیچ چیزی تضمین شده نیست. با افزایش هوش مصنوعی تقاضا برای الکتریسیته به منظور تامین انرژی تمام جستجو‌ها و مراکز داده مولد ممکن است به شدت افزایش یابد.

پیش‌بینی می‌شود که پس از سال‌ها رشد نسبتا ثابت تقاضای برق ایالات متحده افزایش پیدا کند که تا حد زیادی به دلیل تقاضای هوش مصنوعی است؛ و موانع احتمالی دیگری نیز وجود دارد. اگر انقلاب خودرو‌های برقی متزلزل شود تقاضای بنزین و نفت ممکن است برای سال‌های اینده افزایش یابد. با این وجود، به احتمال زیاد انتشار انرژی به زودی به اوج خود خواهد رسید. انتشار گاز‌های گلخانه‌ای باید به زودی به اوج خود برسد و سپس به سرعت کاهش یابد تا از برخی از سناریو‌های خطرناک‌تر در مورد تغییرات آب و هوایی جلوگیری شود.

۱۰-ناوگان خودرو‌های امریکا ۱۰ درصد خودرو‌های برقی خواهد بود (۶۵ درصد احتمال وقوع)

بازار جهانی خودرو در آستانه بزرگترین انقلاب خود قرار دارد. برای کربن زدایی بخش حمل و نقل دومین تولید کننده گاز‌های گلخانه‌ای در جهان دولت‌ها تلاش می‌کنند تا دسترسی و پذیرش انبوه خودرو‌های الکتریکی را تسریع کنند.

سال گذشته طبق داده‌های اولیه حدود ۱۸ درصد از خودرو‌های جدید فروخته شده در سراسر جهان برقی بودند که این رقم در سال ۲۰۲۲ میلادی ۱۴ درصد و در سال ۲۰۲۰ کم‌تر از ۵ درصد بود. بالاترین نرخ پذیرش خودرو‌های برقی در جهان مربوط به چین است جایی که حدود یک سوم آن خودرو‌ها را شامل می‌شود. خودرو‌های برقی در ایالات متحده نیز به شدت در حال افزایش بوده و به ۱۰ درصد از خودرو‌های جدید در سال ۲۰۲۳ رسیده یعنی بیش از چهار برابر سهم تنها در دو سال گذشته.

سهم سال به سال خودرو‌های برقی از فروش خودرو‌های جدید به ما این حس را می‌دهد که چه اندازه سریع در حال تبدیل شدن به جریان اصلی هستند. در پایان سال ۲۰۲۲ میلادی خودرو‌های برقی ۱.۲ درصد از ناوگان خودرو‌های ملی امریکا را تشکیل می‌دادند. با اجرایی شدن قوانین جدید اقتصاد سوخت فدرال و ایالتی با هدف کاهش شدید آلایندگی خودرو این تعداد افزایش خواهد یافت.

در تخمینی صورت گرفته پیش بینی شده که تا سال ۲۰۳۰ میلادی ۱۰ درصد از خودرو‌های موجود در جاده‌های آمریکا برقی خواهند شد. برای رسیدن به آن هدف باید بیش از ۲۰ میلیون خودروی برقی جدید تا شش سال آینده وارد ناوگان حمل و نقل آمریکا شوند. اشتیاق آمریکایی‌ها به خودرو‌های برقی در حال افزایش است. البته فروش خودرو‌های برقی در ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ انتظارات برخی از پیش‌بینی کنندگان را برآورده نساخت، زیرا مصرف کنندگان گزارش می‌دهند که نسبت به قیمت بالای خودرو نبود ایستگاه‌های شارژ مناسب و مشکلات مرتبط قابلیت اطمینان به ویژه در هوای سرد باعث می‌شود درباره خرید خودرو‌های برقی محتاطانه عمل کنند.


* پ.ن: نشریه وُکس به جنایت‌هایی که در سرزمین‌های اشغالی فلسطین در حال رخ دادن است، اشاره‌ای نکرده است.

مجله خواندنی ها
مجله فرارو
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین