ترامپ برگردد پشت اوکراین را خالی می‌کند؟

متحده با توسل به روسیه، گسلی سیاسی ایجاد کرده که می‌تواند پیامدهایِ جهانیِ سهمگینی داشته باشد. امتناعِ جمهوری‌خواهانِ حامیِ "دونالد ترامپ" در کنگره از تمدیدِ "خطِ نجاتِ نظامی" برای اوکراین و حملۀ رئیس‌جمهورِ پیشین به "متحدانِ ناتو" به شیوه‌هایی که با اهدافِ پوتین همسو است، حاکی از این است که ترامپ ماه‌ها قبل از بازگشتِ احتمالیِ خود به کاخ سفید در حالِ تغییر شکلِ واقعیت‌های ژئوپلیتیکی است.

به گزارش عصرایران، فشار شدیدی بر "مایک جانسون" -رئیسِ جوان و بی‌تجربۀ مجلسِ نمایندگان آمریکا- وارد شده، مبنی بر این‌که از جناحِ قدرتمندِ ترامپ در حزبِ جمهوری‌خواه صرف‌نظر کند و آرای دموکرات‌ها را برای تصویبِ میلیارد‌ها دلار کمک به اوکراین [که قبلاً به تأییدِ سنا رسیده]، پیش ببرد.

چنین حرکتی می‌تواند به قیمتِ از دست‌دادنِ کار جانسون و کشمکش با اکثریتِ خُرد و پراکندۀ جمهوری‌خواه تمام شود.

تغییر سیاستِ خارجیِ جمهوری‌خواهان که در موضوعِ "اوکراین" منعکس شده است، زنگ خطر را در مورد نیاتِ بلندمدتِ ترامپ در دورۀ دومِ ریاستِ او به صدا درآورده است.

این خطر، شاملِ احتمال خروج از ناتو و برچیدنِ ترتیباتِ امنیتیِ فراآتلانتیکیِ پس از "جنگ‌جهانی‌دوم" است که پس از پیروزی در "جنگِ سرد"، به "صلحی هشتاد‌ساله" در اروپا منجر شد.

تمایلِ برخی قانون‌گذارانِ جمهوری‌خواه برای کناره‌گیری از مسألۀ اوکراین و انتقاداتِ ترامپ از متحدان، نشان‌دهندۀ تغییرِ نیرو‌های سیاسی در ایالات متحده است که تا حدی از شعارِ ناسیونالیستیِ «اول آمریکا (America First)» رئیس‌جمهورِ سابق برمی‌آید؛ این‌درحالی است‌که احساسات عمومی از دو دهۀ نخستِ قرن بیست‌و‌یکم رنجور و از جنگ‌های خونین در خارج از کشور و بحران‌های مالی در داخل، مجروح است.

رئیس‌جمهور "جو بایدن"، انزجار خود را نسبت به لفاظی‌های اخیرِ ترامپ نشان داده، این سخنان را نقضِ "نقش رهبری تاریخی آمریکا" توصیف کرده و قانون‌گذارانِ جمهوری‌خواه را به وارونگی در میدان نبردِ اوکراین متهم کرده است.

کاخ سفید، روز شنبه پس از تماسِ بایدن با رئیس‌جمهور "ولادیمیر زلنسکی" گفت: «به دلیلِ کاهشِ ذخایر نظامی در نتیجۀ انفعالِ کنگره که به دستاورد‌های قابل‌توجهِ روسیه در چند ماه گذشته انجامیده، ارتشِ اوکراین مجبور شده از "آودیوکا" عقب‌نشینی کند؛ زیرا سربازانِ اوکراینی، مجبور به جیره‌بندیِ مهمات شده‌اند.»

بایدن زلنسکی را از ادامۀ حمایتِ آمریکا مطمئن ساخته است؛ هرچند با تشدیدِ احساساتِ جمهوری‌خواهان برای ممانعت از کمک‌های بیشتر و عزمِ جزمِ جانسون برای عدمِ ارائۀ "بستۀ کمکیِ مصوبِ سنا"، این اطمینان، واهی و متزلزل به نظر می‌رسد.

در مجموع اگر یکی از دو حزبِ حاکمِ آمریکا، به طورکامل با توسعه‌طلبیِ روسیه مخالفت کند و حامیِ ضمانت‌های امنیتیِ ناتو [که چندین دهه دوام داشته]باشد، ایالاتِ متحده، موقعیت خود را به عنوانِ "چترِ امنیتیِ غرب" از دست خواهد داد. این روی‌گردانی، هشدار به متحدان است و فرصت‌های متعددی برای دشمنان ازجمله "کرملین" ایجاد می‌کند.

در مواجهه با خشمِ جهانی که به سوگِ قهرمانِ ملیِ مخالفِ پوتین، "الکسی ناوالنی" نشسته، دگرگونیِ حزبِ جمهوری‌خواه [که روزگاری به شکستِ "اتحاد جماهیر شوروی" مباهات می‌کرد]و انحطاطِ ترامپ نمایان است. ترامپ که پیشتازِ نامزدیِ ریاست‌جمهوریِ جمهوری‌خواهان است، روز دوشنبه در بیانیه‌ای، استبدادِ بی‌رحمانۀ پوتین را به آمریکا شباهت داد و قیاس آشکاری بین مشکلاتِ حقوقیِ خود و آزارِ مخالفِ شجاعِ روس ترسیم کرد.

او همچنین اظهارنظرِ اخیرش [مبنی بر دعوت از روسیه برای حمله به کشور‌های ناتو که از اهدافِ غیرِالزام‌آورِ هزینه‌های دفاعی کوتاهی کوتاهی کرده‌اند]را رد نکرده است. حتی روز دوشنبه، تاییدیۀ "ویکتور اوربانِ" مجارستانی [نزدیک‌ترین متحدِ پوتین در اتحادیۀ اروپا و مرد قدرتمندِ ضدِ دمکراتیک]را در بوق و کرنا کرده است.

احترامِ حیرت‌آورِ ترامپ به پوتین، چیز جدیدی نیست. کرنشِ او در قبالِ پوتین، همیشه بارز بود؛ اما اکنون این نزدیکی با توجه به شمایلِ جدیدِ رهبر روسیه در ردایِ جنایتکار جنگی که تهاجمی غیرقابل توجیه را به همسایۀ دموکراتیکش روا داشته، بسیار قابل توجه است. پس از دو سال حمایت از اوکراین و صرفِ میلیارد‌ها دلار کمک و مهمات، تصمیمِ ایالات متحده برای کناره‌گیری و واگذاریِ سرنوشتِ جنگ به پوتین، تغییری خیره‌کننده در استراتژیِ این کشور است.

سوایِ تسلطِ مرموزی که به نظر می‌رسد، پوتین بر ترامپ دارد، خصومتِ رئیس‌جمهور سابق با اوکراین هم بدیهی است.
این سابقه را باید درنظر داشت که زلنسکی پیش از انتخابات ۲۰۲۰، درخواستِ شروعِ تحقیقاتِ جنایی علیه بایدن را رد کرده و به کارزارِ استیضاحِ ترامپ پیوسته بود.

مخالفت با کمکِ نظامی به اوکراین، هدفی مشخص برای رئیس‌جمهورِ سابق و متحدانش در "انتخاباتِ مقدماتیِ" جمهوری‌خواهان است.

مخالفتِ او با انتقالِ تسلیحات و مهمات و همچنین انتقاد از متحدان ناتو در مورد بودجۀ دفاعی - [که دقیقاً به زمانِ مبارزات انتخاباتیِ او در سال ۲۰۱۶ برمی‌گردد]در سوء‌استفادۀ سایر کشور‌ها از ایالات متحده، نقش دارد.

جانسون در برابرِ درخواست‌هایِ کاخ سفید، مبنی بر اجازۀ رأی‌گیری در مورد لایحه‌ای که بر اساس آراءِ دو حزب به تصویب سنا رسیده، مقاومت می‌کند و استدلالش این است که آمریکا نمی‌تواند مرز‌های کشور دیگری را پیش از اصلاحِ مرز‌های خود، اصلاح کند. این بحث در محافلِ رأی‌دهندگانِ جمهوری‌خواه هم طنین‌انداز است. بسیاری این سؤال را مطرح می‌کنند که چرا باید میلیارد‌ها دلار به اوکراین فرستاده شود، در‌حالی‌که مردم با قیمت‌های بالایِ مواد غذایی و نرخ‌های بهره دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و در عجبند که چرا آمریکا اول از خودش مراقبت نمی‌کند؟

در بحبوحۀ این بحث و جدل‌ها و در گیرودارِ نشانه‌هایی مبنی بر این‌که توپ در میدانِ روسیه است، اوکراین به شدت به سلاح و مهمات نیاز دارد. عدم فعالیتِ "مجلس نمایندگان" در تعطیلاتِ دو‌هفته‌ای، آن‌زمان‌که سربازانِ خط مقدم اوکراین، گلوله‌ها را جیره‌بندی می‌کردند، بر شهرت و اعتبارِ جانسون نیفزود.

حتی اگر رئیس مجلسِ نمایندگان بتواند معمایِ کوتاه‌مدتِ این لایحه را حل کند و این بسته به تصویب برسد، حیاتِ پویا و پرتنشِ آمریکا در سالِ انتخابات و هیاهویِ جمهوری‌خواهانِ ملی‌گرا و انزواطلب، نشان از سرمایه‌گذاریِ بلندمدتِ آمریکا در جدالِ غم‌بارِ اوکراین دارد.

آخر هفته، چندین جمهوری‌خواه به نشانۀ مماشات، پیامِ ناخوشایندشان را به کنفرانسِ امنیتیِ مونیخ" بردند. "جی‌دی‌ونس" [سناتور اوهایو و از طرفدارانِ شاخصِ ترامپ]در این کنفرانس گفته: "پیشنهاد کمکِ ۶۰ میلیارد دلاریِ ایالات متحده به اوکراین، واقعیت را در میدانِ جنگ، تغییر نخواهد داد" و افزوده: "ایالات متحده ظرفیتِ تولیدی برای پمپاژِ مهماتِ اوکراین و تأمینِ نیاز‌های داخلی ندارد". او خواستارِ صلح از محورِ مذاکره با روسیه برای پایان‌دادن به جنگ شده و شکایت کرده که "در این بازی، پایان روشنی برای سیاستِ آمریکا نمی‌توان متصور شد".

سناتور ونس، طرفدارِ خروج از ناتو نیست و می‌گوید: " اروپا باید برای دفاع از خود بیشتر بکوشد، زیرا اکنون ایالات متحده به چین نظر دارد.... فکر نمی‌کنم "ولادیمیر پوتین"، تهدیدِ جدی برای اروپا قلمداد شود و کشور‌های اروپایی باید نقش تهاجمی‌تری در قبالِ امنیتِ خود داشته باشند". استدلال‌های سناتورِ اوهایو به استدلال‌های رؤسای جمهورِ ایالات متحده شباهت دارد که مدت‌هاست بر این باورند اروپا باید کار‌های بیشتری برای دفاع از خود انجام دهد.

هزینه‌های دفاعیِ ناتو رو به افزایش است و انتظار می‌رود فقط ۱۸ عضو از ۳۱ عضوِ این اتحاد به هدفِ " ۲ درصد از تولید ناخالص داخلی" در سال جاری برسند. حتی آن‌هایی که به هدف می‌زنند، با ابهاماتی در بابِ آمادگی و ظرفیتِ تأمین مواجهند. گفتارِ ونس مبنی بر این‌که غرب هرگز نمی‌تواند وجوهِ نامحدودِ مورد نیاز برای حمایت از اوکراین را تامین کند، عجیب نیست. سال ۲۰۱۶ یعنی دو سال پس از الحاقِ کریمه به روسیه، "باراک اوباما" -رئیس‌جمهورِ وقتِ آمریکا" در مصاحبه با "نشریۀ آتلانتیک" گفت: "با همۀ تلاش‌های ما، اوکراین در برابر سلطۀ نظامیِ روسیه آسیب‌پذیر است".

بااین‌حال، ادعایِ ونس مبنی بر این‌که پوتین هیچ تهدیدی برای اروپا نخواهد داشت، قابل بحث است؛ به‌خصوص اگر تجاوزِ رهبر روسیه به خاکِ اوکراین با پاداش مواجه شود. این بازی ممکن است پایانی نداشته باشد، زیرا به نظر می‌رسد پوتین مصمم است کماکان درگیرودارِ جنگ بماند و بعید است اوکراین، تضمین‌های روسیه را در قالبِ "توافقِ صلحِ قابلِ مذاکره" بپذیرد.

علاوه‌بر‌این، وقتی صحبت از چین می‌شود، موضعِ جمهوری‌خواهان مبنی بر این‌که آمریکا باید با روسیه معامله کند تا بتواند بر آسیای شرقی متمرکز شود، ساده‌لوحانه به نظر می‌رسد. همکاریِ پکن، مسکو، ایران و کرۀ شمالی به‌طورفزاینده‌ای رو به افزایش است و به معنایِ "جهانی‌شدنِ بازی نوینِ ژئوپلیتیکی" است. دلیلی وجود ندارد که پوتین به ایجاد ثبات در اروپا مایل باشد تا ایالات متحده بتواند به دشمنِ دیگری روی آورد.

ونس به نسل جدیدِ جمهوری‌خواهانی تعلق دارد که رویکردی ملی‌گرایانه‌تر و معامله‌گرایانه‌تر در قبالِ سیاست خارجی دارند. بعید است این رویکرد حتی زمانی که ترامپ دیگر چهرۀ مسلطِ حزب آن‌ها نباشد، تغییر کند. به عنوان مثال، "نیکی هیلی" [سفیر سابق ایالات متحده در سازمان ملل متحد]خواهانِ بازگشت به سیاستِ خارجیِ جنگ‌طلبانه‌ای است که دهه‌ها بر جمهوری‌خواهان مسلط بود. او روز دوشنبه ترامپ را متهم کرد که در مواجهه با روسیه از روی ترس، «پاهایش شل شده است»؛ اما هیلی در رقابت‌هایِ مقدماتیِ حزبِ جمهوری‌خواه به شدت از ترامپ عقب‌تر است و به نظر می‌رسد برای رهبریِ حزبی که دیگر وجود ندارد، نامزد می‌شود.

گزارشِ جدیدِ "شورای امور جهانی شیکاگو" بر تحولِ احساساتِ رأی‌دهندگانِ جمهوری‌خواه در قبال سیاستِ خارجی متمرکز است. این گزارش نشان می‌دهد اکثریتِ جمهوری‌خواهان گمان می‌کنند برای آیندۀ ایالات متحده بهتر است به جای مشارکتِ فعال در سیاست خارجی، از آن دور بمانند. جمهوری‌خواهانِ حامیِ ترامپ حتی دیدگاهِ منفی‌تری نسبت به نقش جهانیِ ایالات متحده دارند.

این قبیل فشار‌ها بر قانون‌گذارانِ جمهوری‌خواه وجود دارد؛ زیرا آن‌ها دیدگاهِ سخت‌گیرانه‌تری در بابِ کمک به اوکراین دارند.

این معضل از زبانِ "سناتور پیت ریکِتس" [جمهوری‌خواهی که از کمک‌های بیشتر به اوکراین حمایت می‌کند]نیز شنیده شده است. او هفتۀ گذشته به "بستۀ کمکی" رأیِ منفی داد؛ با این استدلال که ایالات متحده باید برای متوقف‌کردنِ جریانِ مهاجرانِ غیرقانونی، اقدامات بیشتری انجام دهد. ریکتس نیز، آخر هفته مونیخ بود و سعی کرد به اروپایی‌هایِ بدبین اطمینان دهد که کنگره بلأخره برای کمک به اوکراین اقدام خواهد کرد. او به اجمال شرح داد که اگر ترامپ تصمیم بگیرد ائتلافِ غربی را خنثی کند، چه چیز‌هایی به خطر می‌افتد؟

ریکتس می‌گوید: «در نمایشگاهِ ایالتی با مادری صحبت می‌کردم. او به من گفت: «سناتور، من نمی‌خواهم فرزند هجده ساله‌ام در اروپا بجنگد». به او گفتم، به همین دلیل است که به اوکراین سلاح می‌دهیم. برای این‌که این اتفاق نیفتد؛ زیرا اگر اوکراین شکست بخورد و پوتین به یکی از متحدان ما در ناتو حمله کند، فرزند هجده سالۀ شما در اروپا خواهد جنگید.»

روایتِ سناتورِ نِبرِسکا حاکی از آن است که هشدار‌های بایدن در مورد اهمیت ناتو، سی سال پس از سقوطِ اتحاد جماهیر شوروی، کماکان به قوتِ خود باقی است.

تعجبی هم ندارد. هر بزرگ‌سالی که از نقشِ ناتو در سال‌هایِ پرتنشِ جنگ سرد خاطره داشته باشد، حالا دست‌کم در دهۀ پنجاهِ عمر به سر می‌برد. نسلی که در جنگ جهانی دوم جنگید و سبب شد "ساختار‌های امنیتِ فراآتلانتیک" شکل بگیرد، کم‌و‌بیش از بین رفته است.

اکنون نیاز مبرم به رهبرانی خردمند در ایالات متحده و اروپا حس می‌شود؛ رهبرانی که جوان‌تر از بایدن و فرماندۀ ۸۲ سالۀ جمهوری‌خواهانِ سنا، "میچ مَک‌کاِنل" -که به هدایتِ کمک‌های اوکراین کمک کرد- هستند تا نقش ناتو در حفظ صلح، مطرح شود. در غیابِ چنین رهبرانی، فرصت‌طلبانی مانند ترامپ به راه خود ادامه خواهند داد.