ریسک بانک‌های در سایه

تسهیلات پرداخت‌شده از سوی موسسات مالی ایالات متحده به موسسات موسوم به بانک‌های در سایه از مرز یک هزار میلیارد دلار عبور کرده است و قانون‌گذاران آمریکایی نسبت به این موضوع هشدار می‌دهند. بانک‌های در سایه وام‌ها را به وام‌گیرندگان پرریسک اعطا می‌کنند، که نظارت قانونی کمتری بر آن‌ها وجود دارد.

به گزارش دنیای اقتصاد، در حالی که تسهیلات پرداخت‌شده از سوی موسسات مالی ایالات متحده به موسسات موسوم به بانک‌های در سایه از مرز یک تریلیون دلار عبور کرده است، قانون‌گذاران آمریکایی نسبت یه این موضوع هشدار می‌دهند. «بانک در سایه» اصطلاحی است که به موسساتی مانند فین‌تک‌ها و گروه‌های اعتباری خصوصی اطلاق می‌شود.

بانک‌های در سایه وام‌های دریافتی خود را صرف پرداخت تسهیلات به وام‌گیرندگان پرریسکی می‌کنند که قانون‌گذاران بانک‌ها را از پرداخت تسهیلات به ایشان منع کرده است. در حالی‌که رشد پرداخت تسهیلات شبکه بانکی تنها ۲ درصد بوده است، تسهیلات پرداختی به بانک‌های در سایه ۱۲ درصد رشد کرده و نگرانی‌ها درباره این‌گونه نهاد‌ها را تشدید کرده است.

در حالی که قانون‌گذاران آمریکایی در تلاشند تا ریسک شبکه بانکی این کشور را از طریق منع بانک‌ها و موسسات مالی این کشور از اعطای وام به اشخاص پرریسک کنترل کنند، اما به نظر می‌رسد چالش جدیدی این تلاش‌ها را بی‌اثر می‌سازد.

در حالی‌که بانک‌ها و موسسات مالی آمریکایی نمی‌توانند به گروه‌های پرخطر وام دهند، گروه دیگری از نهاد‌های مالی در ایالات متحده سر برآورده‌اند که این کار را پی می‌گیرند. این نهاد‌ها به اصطلاح بانک‌های در سایه نامیده می‌شوند و رشد آن‌ها نگرانی‌های زیادی را برای تنظیم‌کنندگان نظام بانکی ایالات متحده به همراه داشته است.

بانک سایه چیست؟

بانک‌های سایه، به نهاد‌هایی اطلاق می‌شود که واسطه میان بانک‌های آمریکایی و دریافت‌کنندگان تسهیلات قرار گرفته‌اند. نقش آن‌ها این است که از بانک‌ها وام بگیرند و این منابع را به اشخاص پرخطری تسهیلات می‌پردازند که بانک‌ها طبق مقررات نمی‌توانند به آن‌ها تسهیلات بدهند. در واقع این اقدام ریسک‌هایی را که قانون‌گذار تلاش دارد تا از شبکه بانکی دور کند، با یک واسطه، متوجه نظام بانکی آمریکا می‌سازد. فین‌تک‌ها و گروه‌های اعتباری خصوصی از جمله مهم‌ترین بانک‌های سایه در اقتصاد آمریکا به حساب می‌آیند.

گردش مالی بانک‌های سایه

روز جمعه فدرال‌رزرو گزارش داد که بانک‌های ایالات متحده در پایان ژانویه، از آستانه ۱۳ رقمی در وام‌های معوق به شرکت‌های مالی غیر سپرده‌پذیر عبور کردند. به بیان ساده‌تر، مبلغی که موسسات مالی ایالات متحده به بانک‌های سایه مانند فین‌تک‌ها و گروه‌های اعتباری خصوصی وام داده‌اند از یک تریلیون دلار گذشته است. این عدد از آنجایی نگران کننده است که طی یک سال گذشته، میزان پرداخت تسهیلات در کل نظام بانکی این کشور ۲ درصد رشد را تجربه کرده، اما پرداخت تسهیلات به بانک‌های سایه با افزایش ۱۲ درصدی مواجه شده است که یکی از سریع‌ترین‌ها در نظام بانکی آمریکا به شمار می‌رود. برای درک بهتر از حجم پرداخت تسهیلات به بانک‌های سایه باید گفت که تامین مالی بانک‌های سایه اکنون بیش از ۶ درصد از کل وام‌ها در آمریکا را تشکیل می‌دهد. این حجم تسهیلات آن را درست بالاتر از وام‌های خودرو با ۵ درصد قرار می‌دهد و درست پایین‌تر از کارت‌های اعتباری که برای اولین بار در سال گذشته از مرز یک تریلیون دلار گذشت و به سهم ۷ درصدی از کل تسهیلات رسید.

ریسک پنهان

قانون‌گذاران نگران هستند که روابط مالی رو به رشد میان گروه‌های سنتی و غیربانکی می‌تواند خطرات سیستماتیکی را متوجه شبکه بانکی این کشور کند. البته باید متذکر شد که سربرآوردن این نهاد‌ها صرفا محدود به اقتصاد آمریکا نیست. برای مثال، ماه گذشته، قانون‌گذاران اتحادیه اروپا گفتند که روابط بین وام‌دهندگان سنتی و بانک‌های سایه را به شکل عمیق‌تری بررسی خواهند کرد. یک قانون‌گذار آمریکایی اعلام کرد که فکر می‌کند مقررات ضعیفی که بر وام‌دهندگان وضع شده است بانک‌ها را به سمت وام‌های با کیفیت پایین‌تر و با ریسک بالاتر سوق می‌دهد. این مقام آمریکایی اعلام کرد که به نظر او، راه‌حل این مساله از توجه به بانک‌های در سایه می‌گذرد. اواخر سال گذشته، شرکت بیمه سپرده فدرال پیشنهاد کرد که بانک‌ها باید اطلاعات بیشتری را درباره انواع بانک‌های سایه‌ای که به آن‌ها وام می‌دهند، افشا کنند.

کارشناسان بر این باورند که برای بررسی دقیق‌تر وضعیت بانک‌های سایه به جزئیات بیشتری نیاز داریم. وام‌های اهرمی زیادی در بازار‌های مالی وجود داشته است و این بخش می‌تواند حوزه‌ای باشد که در آن ریسک‌های پنهان زیادی وجود دارد و سرمایه‌گذاران ممکن است نیاز داشته باشند آن‌ها را مشاهده کنند. به نظر می‌رسد در صورت عدم توجه به ریسک‌هایی که از جانب بانک‌های در سایه به نظام بانکی آمریکا وارد می‌شود، این موسسات می‌توانند مشکل‌ساز شوند.