اوکراین و برخی از قویترین حامیان این بازیگر، ناتو را تحت فشار قرار میدهند تا به طور رسمی از کیف برای عضویت در ائتلاف نظامی دعوت کند، اما تلاشهای این گروه از کشورها به واسطه عقبنشینی پنهان ایالات متحده و آلمان با چالشهای جدی روبرو شده است.
به گزارش اقتصاد نیوز، کیف نیز به سان بسیاری از کشورهای اروپای شرقی از جمله لهستان و کشورهای بالتیک براین باور است که گسترش عضویت در ناتو موثرترین و کمهزینهترین راه برای خنثی کردن جاهطلبیهای انحرافی روسیه در اروپای شرقی است. با این حال، دیگر مقامات غربی ناتو، بالاخص در واشنگتن و برلین، بر این باورند برای پذیرش اوکراین در ناتو در حالی که این کشور هنوز در حال جنگ با روسیه است، خیلی زود است. این در حالی است که ایالات متحده و آلمان بزرگترین ارائه کنندگان کمکهای نظامی و اقتصادی به اوکراین هستند. مقامات هر دو کشور اصرار دارند که اوکراین باید در نهایت به ناتو بپیوندد، اما اکنون زمان شروع این روند نیست. آنها گفتند که بر این باورند که تمرکز فوری باید بر ادامه تامین تسلیحاتی اوکراین برای ادامه مبارزه با روسیه در کوتاه مدت باشد.
مناظره شدیدی که پشت پرده در واشنگتن و بروکسل جریان دارد، آینده چشم انداز امنیتی اوکراین و اروپا را تعیین میکند، زیرا ناتو همچنان با واقعیت جاه طلبیهای ارضی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه درگیر است. عضویت اوکراین در ناتو میتواند ضربه مهلکی به جاه طلبیهای پوتین برای ضمیمه کردن اوکراین و احتمالا حملات بیشتر به سرزمینهای اروپایی وارد کند. برخی از مقامات بر این باورند که تنها عضویت اوکراین در ناتو، روسیه را متقاعد خواهد کرد تا به جنگ پایان دهد. آندرس فوگ راسموسن، نخست وزیر اسبق دانمارک و سلف ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، یکی از سرسختترین حامیان عضویت اوکراین در ناتو است. او در گفتگو با فارین پالسی تاکید کرد: «بسیار اوقات، من این استدلال را میشنوم که تا زمانی که جنگ ادامه دارد، نمیتوانیم اوکراین را برای پیوستن به ناتو دعوت کنیم.» من فکر میکنم چنین استدلالی بسیار خطرناک است، زیرا عملا پوتین حق وتوی ناتو را مشخص میکند و به او انگیزه میدهد تا به طور نامحدود به خصومتها در اوکراین ادامه دهد.»
سایر حامیان این دیدگاه معتقدند که ورود اوکراین به ناتو در درازمدت ارزانتر از راهبرد کنونی غرب در انتقال اسلحه و مهمات به اوکراین خواهد بود. آنها استدلال میکنند که اوکراین تنها زمانی میتواند حملات روسیه را متوقف کند که به دامان ائتلاف وارد شود. کریستیان پریک، سفیر استونی در واشنگتن گفت: «تاخیر در عضویت نه تنها برای اوکراین گران است، بلکه برای اتحاد نیز پر هزینه خواهد بود». با این حال، عضویت زودهنگام اوکراین در ناتو، بهویژه با توجه به اینکه بخشهای وسیعی از خاک این کشور توسط نیروهای روسیه اشغال شده، میتواند منجر به درگیری مستقیم ناتو و روسیه شود.
در این میان چشم انداز مناقشه هستهای روسیه و ناتو در پس زمینه این بحثها به چشم میخورد. انتخابات ریاست جمهوری آتی ایالات متحده نیز خود مانع است، جایی که به نظر میرسد جو بایدن، رئیس جمهور فعلی، بار دیگر با دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق، روبرو شود. ترامپ که مدتها از منتقدان ناتو بود، در جریان مبارزات انتخاباتی درباره عضویت اوکراین در ناتو چیز زیادی نگفته است، اما بسیاری از مقامات و کارشناسان بر این باورند که او در صورت انتخاب شدن برای عضویت اوکراین در این ائتلاف کاری نمیکند و امید اوکراین برای پیوستن به این نهاد امنیتی را کاهش میدهد.
در شرایط کنونی برخی از متحدان اوکراین در باب تعهداتشان به این کشور متزلزل شده و برخی از رهبران پوپولیست در اروپا، از جمله در اسلواکی و مجارستان، مخالف ادامه تلاشها برای تامین مالی جنگ اوکراین علیه روسیه هستند. همزمان بخش عظیمی از کمکهای نظامی ایالات متحده به اوکراین به دلیل بن بست سیاسی در کنگره متوقف شده است. با این حال، موضوع عضویت اوکراین در ناتو یکی از موضوعات مهم در دستور کار استولتنبرگ است. در حالی که دولت بایدن دستور کار نشست محوری ژوئیه در واشنگتن تدوین میکند، نشستی که میزبان رهبران ۳۱ عضو ناتو خواهد بود، این موضوع باعث تشدید تنش بین اردوگاه طرفدار عضویت به نمایندگی از لهستان و کشورهای بالتیک و رهبری واشنگتن و برلین شده است. فرانسه در حال بررسی بسته ضمانتهای امنیتی خود برای اوکراین جدا از عضویت در ناتو است. گفته میشود، دیپلماتهای آمریکایی از اروپاییها خواستند که تا در باب عضویت اوکراین در ناتو گامی جدی برندارند، به گفته منابع آگاه چنین اختلافهایی به طور بالقوه زمینه را برای روسیه فراهم میکند تا در کوتاه مدت حمله نظامی خود به اوکراین را تشدید کند.
حتی اگر اوکراین برای پیوستن به ناتو دعوت رسمی دریافت کرده باشد، در مورد زمان یا چگونگی پیوستن این کشور در صورتی که بخشی از خاکش هنوز توسط روسیه اشغال شده باشد، بحثها زیاد است. در تاریخ ناتو این وضعیت مسبوق به سابقه است، آلمان غربی در حالی وارد ائتلاف شد که در طول جنگ سرد تقسیم شده بود و آلمان شرقی به عنوان حائل اتحاد جماهیر شوروی در برابر ناتو در آن سوی پرده آهنین عمل میکرد. با این حال، این تشبیه به یک دلیل ناقص است: برخلاف اوکراین و روسیه امروز، آلمان غربی و شرقی در میانه یک جنگ تمام عیار نبودند.
حال سوال این است، صورت دریافت دعوت نامه رسمی، چه مدت طول میکشد تا اوکراین به ناتو بپیوندد. اعضای ناتو باید به اتفاق آرا پذیرش هر عضو جدیدی را تایید کنند، مانعی که میتواند باعث اختلافات سیاسی بزرگ و سردردهای دیپلماتیک در داخل ائتلاف شود. فنلاند و سوئد هر دو مدت کوتاهی پس از آغاز تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ برای پیوستن به این ائتلاف حرکت کردند. برخی کارشناسان بر این باورند که اگر ایالات متحده موضع محکمی در مورد عضویت اوکراین در ناتو اتخاذ کند، حداقل بیشتر اعضای ائتلافی که در حال حاضر در مورد این موضوع صحبت میکنند، از همین روش پیروی خواهند کرد. کامیل گراند، یکی از مقامات ارشد سابق ناتو که اکنون در شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا حضور دارد، گفت: "شما اکنون ۵۰ سایه خاکستری در میان متحدان دارید. " با این حال، او افزود، "گروه بزرگی وجود دارد که به نوعی از مسیر سفر ایالات متحده پیروی میکنند. "