امیل هوکایم در فاینانشالتایمز نوشت: خاورمیانه تنها چند گام تا یک جنگ بزرگ فاصله دارد. به عقیده این نویسنده؛ شکست دیپلماسی جهانی در مناقشه اسرائیل و حماس، هراس از احتمال تشدید تنشهای منطقهای را در خاورمیانه افزایش داده است.
جنگها در خاورمیانه محدود به داخل مرزهای کشورها نمیمانند. در این منطقه احساسات و اندوههای موجود در کنار مداخلات خارجی و نبود فرآیند امنیتی منطقهای با ضعف مستمر دیپلماسی محلی دست به دست هم میدهند و احتمال سرایت درگیری مناطق دیگر را افزایش میدهند.
بیست سال پیش، حمله غرب به عراق توازن قدرت را در منطقه به نفع ایران برهم زد و در عین حال باعث آغاز دوران جدیدی از جهادگرایی فراملی شد. ده سال پیش هم سوریه درگیر یک جنگ داخلی مخرب شد- که پای قدرتهای بزرگ و پیکارجویان افراطی نیز به آن باز شد. به نظر میرسد که جنگ غزه که در چند ماه گذشته در جریان بوده، فراتر از تلفات انسانی عظیمی که داشته، پیامدهای منطقهای احتمالاً به همان اندازه مهمی نیز خواهد داشت.
حماس در روز هفتم اکتبر اهداف بیشماری را از قبل عملیات ناگهانی خود دنبال میکرد– که یکی از مهمترین اهدافش قرار دادن اجباری فلسطین در دستور کار بحثها و صحبتهای منطقهای و به عبارت بهتر یادآوری نقش و جایگاه فلسطین در خاورمیانه بود. تنها چند روز بعد از آن، اما، به لطف فشار ایالات متحده، جلوی حمله گسترده اسرائیل به حزبالله لبنان گرفته شد. از آن به بعد، سوریه، لبنان و یمن هم خود هدف بودهاند و هم سکوی پرتاب موشک. در این میان شگفتانگیزترین رخداد ژئوپلیتیکی، موفقیت حوثیها در ایجاد اختلال در ترافیک دریایی در تنگه بابالمندب است.
این اتفاقاتی که در این روزها در منطقه روی داده نشان از این دارد که منطقه چقدر به لبه پرتگاه نزدیک شده است. قتل فرمانده ارشد ایرانی در سوریه و معاون رهبر سیاسی حماس در لبنان توسط اسرائیل و ترور یکی از فرماندهان ارشد عراقی مورد حمایت ایران توسط امریکا آشکارا نشاندهنده افزایش تنشهاست- که اقدام نظامی و موشکی آمریکا علیه حوثیهای یمن میتواند آن را بیشتر هم بکند.
با این حال نگاهی به جنگ سال ۲۰۰۶ بین اسرائیل و حزبالله و ترورهای قبلی آمریکا و اسرائیل علیه رهبران نظامی و سیاسی حماس، حزبالله و ایران، باعث میشود بابت این موضوع که چنین رخدادهایی باعث نشدهاند ایران و حزبالله منازعه بزرگتری را کلید زده و منطقه را درگیر جنگ عظیمتری بکنند، نفس راحتی بکشیم. ولی البته تفاوتهای زیادی از نظر زمینه، دامنه، سرعت و ادراک ماجرا وجود دارد و به عبارت بهتر هنوز و همچنان سایه جنگ از سر خاورمیانه دور نشده است.