بی‌ثباتی در اقتصاد ۲۰۲۴

اقتصاد جهانی در سال۲۰۲۴ با خطر فزاینده بی‌ثباتی مواجه است. از نگاه نیویورک‌تایمز دو جنگ پر شدت در اوکراین و غزه و همچنین برگزاری ۵۰انتخابات در سال جدید میلادی، اقتصاد جهانی را به بحران دهه۱۹۳۰ نزدیک می‌کند. خطر بازگشت برخی کشور‌های غربی به دامن پوپولیسم حتی می‌تواند روند تجارت جهانی را کند و متوقف سازد و این با ریسک‌های بزرگ همراه خواهد شد.

به گزارش دنیای اقتصاد؛ حملات به کشتی‌های عبوری از تنگه‌های دریای سرخ توسط یمنی‌ها – به مثابه سرریز جنگ اسرائیل و حماس در غزه - دور جدیدی از بی‌ثباتی را به اقتصاد جهانی که در حال حاضر با تنش‌های ژئوپلیتیک فزاینده دست و پنجه نرم می‌کند، تزریق می‌کند. «پاتریشیا کوهن» در گزارش ۲۴دسامبر در نیویورک‌تایمز نوشت، خطر تشدید درگیری در خاورمیانه آخرین مورد از یک رشته بحران‌های غیرقابل پیش‌بینی مانند همه گیری کووید و جنگ در اوکراین است که مانند پنجه خرس بر اقتصاد جهانی فرود آمده و آن را از مسیر خود خارج کرده است.

این در حالی است که نوسانات بیشتری به شکل موجی از انتخابات ملی در پیش است که پیامد‌های آن می‌تواند عمیق و طولانی باشد.

بیش از ۲میلیارد نفر در تقریبا ۵۰کشور از جمله هند، اندونزی، مکزیک، آفریقای جنوبی، ایالات متحده و ۲۷کشور پارلمان اروپا به پای صندوق‌های رای خواهند رفت. درمجموع، شرکت‌کنندگان در این المپیاد انتخاباتی۲۰۲۴ حدود ۶۰درصد از تولید اقتصادی جهان را تشکیل می‌دهند.

در دموکراسی‌های قوی، انتخابات در حالی برگزار می‌شود که بی‌اعتمادی به دولت افزایش یافته، رای‌دهندگان به‌شدت دچار شکاف هستند و نگرانی عمیق و دائمی درباره چشم‌انداز اقتصادی وجود دارد. حتی در کشور‌هایی که انتخابات نه آزاد و نه عادلانه است، رهبران نسبت به سلامت اقتصاد حساس هستند.

تصمیم رئیس‌جمهور پوتین در پاییز امسال مبنی بر الزام صادرکنندگان برای تبدیل ارز خارجی به روبل احتمالا با توجه به حمایت از روبل و کاهش قیمت‌ها در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری روسیه در ماه مارس انجام شد. برندگان تصمیمات مهمی را که بر یارانه کارخانه‌ها، معافیت‌های مالیاتی، انتقال فناوری، توسعه هوش مصنوعی، کنترل‌های نظارتی، موانع تجاری، سرمایه‌گذاری‌ها، کاهش بدهی‌ها و انتقال انرژی تاثیر می‌گذارد، تعیین خواهند کرد.

موجی از پیروزی‌های انتخاباتی که پوپولیست‌های خشمگین را به قدرت می‌رساند، می‌تواند دولت‌ها را به سمت کنترل شدیدتر تجارت، سرمایه‌گذاری خارجی و مهاجرت سوق دهد. «دایان کویل» استاد سیاست عمومی در دانشگاه کمبریج گفت که چنین سیاست‌هایی می‌تواند اقتصاد جهانی را به «جهانی بسیار متفاوت از دنیایی که ما به آن عادت کرده‌ایم» سوق دهد.

در بسیاری از جاها، شک و تردید درباره جهانی شدن به‌دلیل رکود درآمدها، کاهش استاندارد‌های زندگی و افزایش نابرابری افزایش یافته است. با وجود این، کویل گفت: «دنیای کاهش تجارت، دنیای کاهش درآمد است.» او هشدار داد که این احتمال یک «چرخه معیوب» را افزایش می‌دهد؛ زیرا انتخاب ناسیونالیست‌های راست‌گرا احتمالا رشد جهانی را تضعیف می‌کند و ثروت اقتصادی را کاهش خواهد داد.

بسیاری از اقتصاددانان رویداد‌های اقتصادی اخیر را با دهه۱۹۷۰ مقایسه کرده‌اند؛ اما دهه‌ای که خانم کویل گفت که به ذهنش خطور کرد، دهه۱۹۳۰ بود؛ یعنی زمانی که تحولات سیاسی و عدم تعادل مالی «به پوپولیسم و کاهش تجارت و سپس سیاست‌های افراطی تبدیل شد.» بزرگ‌ترین انتخابات سال آینده در هند برگزار می‌شود. در حال حاضر سریع‌ترین کشور دارای رشد اقتصادی در جهان؛ یعنی هند با چین به‌عنوان قطب تولیدی جهان، در حال رقابتی سخت است.

انتخابات ریاست‌جمهوری تایوان در ژانویه این پتانسیل را دارد که تنش بین ایالات متحده و چین را تشدید کند. در مکزیک، این رای روی رویکرد دولت به انرژی و سرمایه‌گذاری خارجی تاثیر خواهد گذاشت. همچنین یک رئیس‌جمهور جدید در اندونزی می‌تواند سیاست‌ها را درباره مواد معدنی حیاتی مانند نیکل تغییر دهد.

انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، البته مهم‌ترین انتخابات برای اقتصاد جهان خواهد بود. نزدیک شدن به رقابت در حال حاضر بر تصمیم‌گیری تاثیر می‌گذارد. چشم‌انداز اقتصاد جهانی در سال آینده تاکنون متفاوت است. رشد در اکثر نقاط جهان کند است و ده‌ها کشور در حال توسعه در خطر عدم پرداخت بدهی‌های دولتی خود هستند.