چرا حماس برای جنگ فرسایشی آماده به نظر می رسد؟

فرارو- بیش از یک ماه از عملیات طوفان الاقصی(هفتم اکتبر) و آغاز کارزار نظامی ارتش اسرائیل علیه نوار غزه می‌گذرد. کارزاری که هدف اصلی خود را نابودی حماس و دیگر گروه های مقاومت فلسطینی در نوار غزه عنوان کرده و مقام های ارشد نظامی و سیاسی اسرائیل نیز قویا بر این هدفِ اعلامی تاکید دارند. با این همه، به طور خاص از زمان آغاز شدن حمله زمینی ارتش اسرائیل علیه نوار غزه، یک نکته بیش از همه خودنمایی می کند و آن آمادگی قابل توجهِ حماس جهت نبرد با اسرائیل است.

به گزارش فرارو، در روزهای گذشته، پیشروی زمینی ارتش اسرائیل در نوار غزه بسیار کُند و آهسته بوده و البته که شمار تلفات نظامیان اسرائیلی نیز به واسطه گیرافتادن آن ها در تله‌های میدانی حماس افزایش یافته است. در این راستا، قریب به 200 تانک و خودروی زرهی ارتش اسرائیل هم  با راکت های فلسطینی منهدم شده اند. در این چهارچوب، آمادگی حماس جهت تقابل با اسرائیل، بسیاری از تحلیلگران و استراتژیست های اسرائیلی و غربی را واداشته که از فرسایشی شدن جنگ علیه نوار غزه سخن بگویند.

موضوعی که خود اعترافی صریح به آمادگی قابل ملاحظه حماس جهت مدیریت یک جنگ فرسایشی است. البته که در این رابطه می توان به 3 نشانه و مولفه عمده و محوری نیز اشاره کرد.

1: آمادگی تدارکاتی قابل توجه حماس برای جنگ غزه

یکی از نکات قابل توجه در بحبوحه جنگ غزه این است که جنبش حماس علی رغم قطعی برق و اینترنت و غیره، ویدئوهای مرتبط با عملیات های خود را در شبکه های اجتماعی قرار می دهد و فعالیت های رسانه ای اش را نیز به صورت عادی پیش می برد. موضوعی که تعجب بسیاری از تحلیلگران اسرائیلی را نیز به دنبال داشته و سبب شده تا آن ها در این رابطه سوال های مختلفی را مطرح سازند.

در عین حال، در روزهای گذشته، وال استریت ژورنال و نیویورک تایمز نیز در گزارش های جداگانه ای با استناد به آنچه برخی منابع اطلاعاتی اعلام کرده اند، این نکته را مورد اشاره قرار داده اند که جنبش حماس نیاز خود به اقلام دارویی، غذا، سوخت و دیگر نیازهای اساسی را به اندازه کافی ذخیره کرده و می تواند جنگ غزه علیه ارتش اسرائیل را برای مدت زمانی طولانی مدیریت کند.

در این چهارچوب، اینطور به نظر می رسد که حماس در قلب نوار غزه و به طور خاص در زیر زمین و در قالب تونل های خود، تشکیلات کاملا مستقلی را ایجاد کرده که در برابر حملات و اقدامات اسرائیل آسیب پذیر نیستند و توان عملیاتی قابل ملاحظه ای را برای حماس در نبرد علیه ارتش اسرائیل ایجاد می کنند. البته که با توجه به اشراف هوایی ارتش اسرائیل به آسمان غزه، جنبش حماس قریب به 20 سال نیز جهت ایجاد زیرساخت های اینچنینی زمان داشته و کاملا طبیعی و منطقی است که در این مسیر حرکت کند.

2: ابتکار‌عمل از آنِ حماس است

فراموش نکنیم که که عملیات هفتم اکتبر، یک عملیات کاملا برنامه ریزی شده بود که ماه ها برای آن طراحی انجام شده است. در این چهارچوب، بدون تردید استراتژیست ها و طراحان عملیات مذکور، سناریوهای مرتبط با واکنش اسرائیل به یکچنین عملیاتی را نیز به خوبی مطالعه کرده اند و کاملا بدیهی بوده که اصلی ترین واکنش اسرائیل به یکچنین عملیات گسترده ای، حمله زمینی به نوار غزه باشد.  

از این رو، حماس در معادله حمله گسترده ارتش اسرائیل به نوار غزه به هیچ عنوان غافلگیر نشده است. حتی بیراه نیست اگر بگوییم اسرائیل با حمله زمینی به نوار غزه، به نوعی در زمین حماس نیز بازی می کند. در واقع، گزینه‌های راهبردی آن به قدری محدود شده اند که راهی جز این اقدام نداشته است. در این فضا، آمادگی حماس برای جنگ زمینی با ارتش اسرائیل، در نوع خود بخشی از پازل طراحی شده در قالب عملیات هفتم اکتبر است و بایستی به مثابه ادامه و دنباله آن در نظر گرفته شود.

از این رو، حماس در جریان حمله زمینی ارتش اسرائیل به نوار غزه، غافلگیر نشده، بلکه این اسرائیل بوده که غافلگیر شده و به نظر می رسد حماس هنوز هم برنامه های قابل ملاحظه ای را در جنگ علیه ارتش اسرائیل در برنامه دارد. کما اینکه برخی منابع در روزهای اخیر اعلام کرده اند که حماس هنوز فقط 30 درصد از نیروهای خود را به صورت مستقیم وارد جنگ با ارتش اسرائیل کرده است.

3: بافت خاصِ جنگ غزه

در نهایت باید گفت که حتی اگر عملیات هفتم اکتبر را هم کنار بگذریم، باید توجه داشته باشیم که سناریوی حمله زمینی ارتش اسرائیل به نوار غزه، سناریویی است که از زمان کنترل حماس بر این منطقه در اواسط دهه 2000 میلادی وجود داشته و اساسا سناریویی بوده که حماس و دیگر گروه های مقاومت فلسطینی، بایستی به مثابه بخشی از استراتژی نظامی خود در برابر ارتش اسرائیل، آن را مد نظر می داشتند.

در این چهارچوب، وقتی سناریوی حمله زمینی اسرائیل به نوار غزه، یک سناریوی دائمی برای مقاومت فلسطین است، کاملا طبیعی است که شاهد باشیم حماس از مدت ها قبل آماده اجرایی شدن این سناریو از سوی ارتش اسرائیل باشد. کما اینکه در سال 2014 میلادی نیز ارتش اسرائیل در حمله به نوار غزه سعی در پیشروی زمینی در این منطقه داشت که در آن زمان هم نتوانست به هدف خود برسد.

از این رو، جنگ کنونی غزه، سناریوی همیشگی بوده که حماس همواره انتظار آن را داشته و لزوما آماده سازی‌های لازم برای آن را صرفا در فضای پس از عملیات هفتم اکتبر در برنامه نداشته است.