ازگیل میوه‌ای فراموش شده، اما خوشمزه مشابه گلابی که در سبد خانواده‌های ایرانی کمتر به چشم می‌آید؛ همیشه نادیده گرفته شده است. طعم این میوه بیشتر شبیه گلابی و انبه است و در بین عموم مردم محبوبیت سیب، پرتقال و موز را ندارد، اما جذابیت و خواص منحصر به فرد آن تا حدودی ازگیل را در دسته پادشاه میوه‌ها قرار می‌دهد.
ازگیل علاوه بر مزه خاص، خواص زیادی برای سلامتی دارد. در مقاله امروز به بررسی این میوه فراموش شده در سبد خانواده‌های ایرانی می‌پردازیم و در عین حال خواص و مضرات آن را بیان خواهیم کرد. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید:
ارزش غذایی ازگیل ازگیل یا (Common Medlar) با نام علمی (Mespilus germanica) ترکیبی لذت‌بخش از طعم شیرین و تند مانند است و دارای مقادیر زیادی ویتامین و مواد معدنی می‌باشد. منشا میوه ازگیل به مناطقی از آسیای صغیر برمی‌گردد و مردم در زمان‌های قدیم نیز از این گیاه میوه‌دار استفاده می‌کرده‌اند.
ظاهر میوه ازگیل جذاب و کاملا متمایز از میوه‌های دیگر است و معمولا کوچک و گرد و به رنگ قهوه‌ای، زرد و نارنجی دیده می‌شود.
براساس تحقیقات، ۱۰۰ گرم ازگیل دارای این میزان خواص و ارزش تغذیه‌ای می‌باشد:
انرژی: ۴۷ کالری پروتئین: ۴۳/۰ گرم کربوهیدرات: ۱۴/۱۲ گرم فیبر: ۷۰/۱ گرم ویتامین سی: ۱ میلی‌گرم ویتامین B۱ (تیامین): ۰۶۷/۰ میلی‌گرم ویتامین B۳ (نیاسین): ۲۹۳/۰ میلی‌گرم ویتامین B۲ (ریبوفلاوین): ۰۲۴/۰ میلی‌گرم ویتامین B۶ (پیریدوکسین): ۰۱۹/۰ میلی‌گرم فولات: ۱۴ میکروگرم پتاسیم: ۲۶۶ میلی‌گرم فسفر: ۲۷ میلی‌گرم کلسیم: ۱۶میلی‌گرم منیزیم: ۱۳ میلی‌گرم سدیم: ۱ میلی‌گرم آهن: ۲۸/۰ میلی‌گرم منگنز: ۱۴۸/۰ میلی‌گرم روی: ۰۵/۰ میلی‌گرم مس: ۰۴/۰ میلی‌گرم سلنیوم: ۶/۰ میکروگرم
ازگیل میوه‌ای با طبع سرد و خشک بوده و مصلح آن برای افراد سرد مزاج عسل است.
ممکن است این سوال برایتان پیش آمده باشد که با توجه به خواص فراوان این میوه، ازگیل چه طبعی دارد؟
براساس نظر پزشکان طب سنتی، ازگیل دارای طبع سرد و خشک است و مصرف آن برای افرادی که دارای طبع گرم و‌تر می‌باشند، بسیار مناسب و مفید است. اما افراد سرد مزاج نیز می‌توانند برای جلوگیری از بروز عوارض، این میوه را به همراه مصلح آن یعنی عسل میل کنند.
قبل از پاسخ به سوال خواص ازگیل چیست، لازم است این نکته را بدانید که یکی از غیرعادی‌ترین جنبه‌های میوه ازگیل، زمان خوردن آن است:
برخلاف بیشتر میوه‌ها که شما بلافاصله پس از برداشت می‌توانید آن را نوش جان کنید؛ ازگیل از جمله میوه‌هایی است که بایستی پروسه‌ای به نام بلتینگ (Bletting) را طی کند.
بلتینگ به فرایند رسیدن طبیعی گفته می‌شود که این میوه را به خوبی نرم کرده و آن را به یک خوراکی شیرین و خوشمزه تبدیل می‌کند. این نیاز منحصر به فرد ازگیل به رسیدن، این میوه را از سایر میوه‌های معروف متمایز می‌سازد. پس از رسیدن، شما به راحتی می‌توانید با قاشق آن را میل کنید یا از آن برای درست کردن ژله‌های خود استفاده نمایید.
در ادامه به برخی از خواص این میوه جالب و خوشمزه اشاره خواهیم کرد:
خواص ازگیل برای تقویت سیستم ایمنی فوق‌العاده است. این میوه منبع غنی آنتی اکسیدان‌های قوی از جمله فلاونوئید و پلی فنول است که علاوه بر بالا بردن سیستم ایمنی بدن، با کاهش خطر بیماری‌های مختلف از جمله دیابت ارتباط مستقیمی دارد. دارا بودن مقدار مناسب کلسیم، پتاسیم، منیزیم، آهن و سایر مواد معدنی موجود در ازگیل به درمان بیماری اسکوربوت که ناشی از کمبود شدید ویتامین C است، بسیار کمک می‌کند.
براساس مطالعه محققان آمریکایی بر روی موش‌ها، سطح بالای فلاونوئید‌ها در مرکبات از جمله ازگیل می‌تواند در پیشگیری و کاهش علائم ناشی از دست دادن حافظه و اعصاب موثر باشد. از طرفی، ازگیل حاوی مقدار مناسبی آهن است که این ماده غذایی فعالیت شناختی و شکل گیری مسیر‌های درست عصبی را افزایش داده به پیشگیری از بیماری آلزایمر و زوال عقل کمک می‌کند.
آهن برای حفظ سلامت عضلات و استخوان‌ها نیز ضروری می‌باشد. محل تهیه خون، مغز استخوان است و مغز استخوان ضعیف قادر به تهیه خون مورد نیاز بدن نیست. آهن در بافت‌های ماهیچه‌ها یافت می‌شود و اکسیژنی که برای انقباض ماهیچه‌ها ضروری است را تامین می‌کنند. بدون آهن، عضلات خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. ازگیل از جمله میوه‌هایی است که به عملکرد عضلات و تقویت استخوان‌ها کمک کرده و ضعف عضلانی را برطرف می‌سازد.
خواص ازگیل برای خانم‌ها نیز بسیار زیاد است، چرا که آهن به تشکیل هموگلوبین در خون کمک می‌کند و ازگیل حاوی مقدار مناسبی از فولات و آهن است. از طرفی، آهن بخش حیاتی هموگلوبین است و در تیره کردن رنگ خون و انتقال اکسیژن به سلول‌های بدن نقش مهمی ایفا می‌نماید.
این نکته را به خاطر داشته باشید که هموگلوبین برای انسان ضروری و مهم است، چرا که در زمان بروز آسیب‌های داخلی و خارجی بدن ما خون زیادی را از دست می‌دهیم. به عنوان مثال، در دوران قاعدگی، خانم‌ها به طور ماهانه خون زیادی را از دست می‌دهند. از این رو، احتمال بروز کم خونی در آن‌ها در مقایسه با مردان بالاتر است.
کمبود آهن یکی از علائم اصلی سندرم پای بی‌قرار است. در این اختلال فرد احساس می‌کند که باید دائم پاهایش را تکان دهد. تحقیقات نشان می‌دهند که کمبود آهن در خون با این مسئله ارتباط مستقیمی دارد. مصرف ازگیل در حد اعتدال می‌تواند در پیشگیری از علائم این بیماری نیز تاثیرگذار باشد.
ازگیل به دلیل آهن فراوان، برای درمان بیماری‌های مرتبط با کمبود آهن مفید است.
ویتامین B۶ و آهن موجود در ازگیل در درمان بی‌خوابی و بالا بردن کیفیت خواب شما بسیار مفید می‌باشد. براساس تحقیقات، میزان مناسب گلبول‌های قرمز منجر به نوسانات کم فشار خون می‌شود که در بروز اختلالات خواب بسیار مهم می‌باشند. از این رو، خوردن ازگیل به درمان بی‌خوابی‌های شبانه شما کمک می‌کند.
یکی از خواص جالب ازگیل به دلیل مقادیر بالای آهن، کمک به بهبود خواب و رفع بی‌خوابی است.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، ازگیل حاوی آنتی اکسیدان‌های قوی و ویتامین C فراوانی است که این دو ماده معدنی به افزایش خاصیت کشسانی صورت و کاهش چین و چروک به خصوص در نواحی اطراف چشم بسیار کمک می‌کند. اگر به دنبال یک جوانساز طبیعی هستید، از خوردن ازگیل غافل نشوید.
جالب است بدانید که ازگیل سرشار از پکتین است! پکتین منبع خوبی از فیبر است که از دیواره سلولی گیاهان به دست می‌آید و در کاهش سطح کلسترول بد (LDL)، کاهش فشار خون نقش موثری دارد. پکتین از تجمع چربی‌ها در بدن جلوگیری کرده و یبوست را رفع می‌نماید.
از طرفی، پتاسیم بالای ازگیل در کنار میزان کم نمک و کالری، این میوه را به یک انتخاب فوق العاده عالی برای افراد چاق تبدیل کرده است. علاوه بر این، آب و فیبر بالای ازگیل به موثرتر بودن رژیم‌های لاغری و کاهش وزن کمک می‌کند.
با وجود اینکه خواص ازگیل بسیار زیاد است، اما هر ماده خوراکی در کنار خواص خود، در صورت زیاده روی ممکن است عوارضی را به دنبال داشته باشد. در مورد ازگیل بروز این اتفاق تا حد زیادی غیرمعمول است، اما: برخی از افراد ممکن است به خوردن ازگیل حساسیت داشته باشند و علائمی همچون خارش، تورم و کهیر را تجربه کنند. در کنار علائمی که ذکر کردیم، مصرف ازگیل می‌تواند منجر به بروز معده درد، حالت تهوع و اسهال شود. از طرفی، این میوه سطح آهن خون را افزایش داده و در صورت زیاده روی به بافت سلولی آسیب وارد می‌کند.
افرادی که به خوردن برخی از میوه‌ها به خصوص مرکبات حساسیت دارند، بهتر است قبل از مصرف ازگیل با پزشک خود مشورت نمایند. افرادی که دچار هیپرمی یا پرخونی هستند با توجه به سطح آهن میوه ازگیل، لازم است در صورت مصرف زیاد این میوه حتما با پزشک خود موضوع را در میان بگذارند.
اگر دچار پرخونی هستید در مصرف ازگیل احتیاط کنید، زیرا آهن بالایی دارد.
با خواص ازگیل این میوه پاییزی فراموش‌شده آشنا شدیم؛ میوه‌ای که حاوی مقادیر زیادی پتاسیم، کلسیم، آهن، انواع ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌های قوی است که در کاهش ابتلا به کم خونی، علائم آلزایمر، بیماری‌های مختلف از جمله دیابت نقش مهمی ایفا می‌کند. توصیه می‌شود که در مصرف این میوه جانب اعتدال را رعایت کنید و اگر به مرکبات حساسیت دارید یا دچار پرخونی هستید، حتما با پزشک خود موضوع را در میان بگذارید.
منبع: مجله سلامت
