مصطفی جرفی. فرارو- دانشمندان در یک گورستان در نزدیکی یک صومعه قرونوسطایی در سودان جسدی ۱۳۰۰ ساله به همراه یک خالکوبی با ارجاع به عیسی مسیح را کشف کردهاند.
مرکز مطالعات باستانشناسی لهستان در دانشگاه ورشو که اعضایش در محوطه باستانی غزالی مسئولیت حفاریهای اکتشافی را برعهده داشتند، اعلام کردند که این دومین باری است که یک خالکوبی از دوران قرون وسطا در منطقه نوبی پیدا شده است. نوبی منطقهای باستانی بود که بخشهای از مصر و سودان امروزی را در بر میگرفت.
این خالکوبی روی پای راست جسد، که احتمالا به یک مرد تعلق دارد، مشاهده شده و به گفته متخصصان دارای نماد «چی-رو» Chi-Rho در کنار حروف یونانی آلفا و امگا است.
بیانیه متخصصان میگوید که نماد چی-رو از حروف یونانی Chi و Rho تشکیل شده که مخففی برای کلمه مسیح در یونانی است و تأکید میکنند که این مخفف در حدود سال ۳۲۴ میلادی با تبدیل شدن کنستانتین به امپراتوری روم آغاز شد.
حروف آلفا و امگا به ترتیب اولین و آخرین حروف الفبای یونانی و نماینده یک باور مسیحی هستند که میگوید خدا آغاز و انجام هر کاری است.
رابرت استارک و کاری گیلبو، زیست-باستانشناسان دانشگاه ورشو و پرودو، میگویند:
«محل خالکوبی روی پای راست این جسد از این حیث جالب توجه است که گفته شده در همین محل میخی را در پای مسیح مصلوب فرو کردند.»
خالکوبی نشان میدهد که این فرد مسیحی بوده، اما مشخص نیست که آیا فردی معمولی یا راهب بوده باشد.
استارک و گیلبو میگویند که این فرد در گورستان متعلق به راهبهای صومعه دفن نشده بلکه در گورستانی دفن شده که آدمهای معمولی جامعه در آن دفن میشدند.
تاریخنگاری کربن نشان میدهد که این فرد در محدوده زمانی بین ۶۶۷ تا ۷۷۴ میلادی زندگی میکرده است.
محوطه باستانی غزالی در سودان
استارک و گلیبو میگویند: «در این دوران مسیحیت مذهب اصلی در منطقه بود و بنابراین بسیار رواج داشت.» این فرد در هنگام مرگ بین ۳۵ تا ۵۰ سال سن داشته است.
استارک و گلیبو میگویند که جسد در سال ۲۰۱۶ در طی حفاریهای باستانشناسی پیدا شده، اما خالکوبی به تازگی و به واسطه تجزیهوتحلیلهای بعد از حفاریها و عکاسی با طیف کامل به چشم آمده است.
حفاریها بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۸ در محوطه باستانی غزالی و به هدایت تیمی متشکل از باستانشناسان لهستانی و سودانی انجام شده است. تحلیل یافتههای به دست آمده از این حفاریها همچنان ادامه دارد.