فرارو- بسیار از افراد برخی اوقات به خصوص در تابستان دچار آفتاب سوختگی میشوند حتی اگر یک محافظت کننده خوب در برابر آسیب ناشی از آفتاب برای پوست علاوه بر کلاه و لباس وجود داشته باشد: کِرِم ضد آفتاب.
به گزارش فرارو به نقل از دویچه وله، با این وجود، برخی از افراد در مورد قرار دادن مواد شیمیای بر روی پوست شان به شکل کرم یا اسپری ضد آفتاب تردید دارند و ادعاهای متعددی در فضای مجازی در این باره منتشر شده است.
کدام یک از آن ادعاها درست و کدام یک گمراه کننده یا اثبات نشده هستند؟
یک کاربر نوشته است: "کرمهای ضدآفتاب حاوی مواد سرطان زا هستند". این استدلال عجیب به نظر میرسد، زیرا کرمهای ضد آفتاب قرار است از ما در برابر سرطان پوست محافظت کنند. این کاربر اشاره میکند که تمام کرمهای ضد آفتاب حاوی موا شیمیایی سرطان زا هستند و میگوید به همین خاطر افراد تنها باید از ضد آفتابهای به اصطلاح معدنی استفاده کنند که به ادعای او بسیار سالمتر هستند. آن کاربر زن مدتی پس از طرح این استدلال یک کد برای خرید یک ضد آفتاب معدنی ارسال کرد و به عبارت دیگر آن محصول را تبلیغ کرده بود.
بررسی واقعیت این استدلال: اثبات نشده است
اظهارات این کاربر قابل اثبات نیست. دکتر "یوتا شلوسبرگر" متخصص پوست در شهر کلن میگوید:"کرمهای ضد آفتاب حاوی هیچ ماده سرطان زایی نیستند". "هوپ میچل" متخصص پوست در امریکا نیز با این نظر موافق است و میگوید:"هیچ گونه شواهدی مبنی بر آن که کرمهای ضد آفتاب باعث بروز سرطان کی شوند وجود ندارد".
تفاوت اصلی بین فیلترهای معدنی و شیمیایی در نحوه مواجهه آن با پرتوهای خورشید است. ضد آفتابهای معدنی حاوی دی اکسید تیتانیوم یا اکسید روی هستند تا مانعی بر روی پوست ایجاد کنند که نور ماوراء بنفش را بازتاب میدهد. آن مواد جذب پوست نمیشوند و بنابراین اغلب هنگام استفاده یک لایه گچی و سفید بر روی پوست باقی میگذارند. در حال حاضر هیچ گونه شواهد علمیای مبنی بر این که ضد آفتابهای معدنی حاوی مواد سرطان زا هستند وجود ندارد.
با این وجود، بسیاری از افراد ترجیح میدهند از ضد آفتابهای شیمیایی استفاده کنند، زیرا تقریبا روی پوست دیده نمیشوند. این کرمها باید هر چند ساعت یکبار تجدید شوند، زیرا زودتر از بین میروند. کرمهای ضد آفتاب شیمیایی همان گونه که از نامشان پیداست حاوی مواد شیماییای هستند که ساختار شیمیایی آنها را تغییر میدهد و توسط پوست جذب شده و در نتیجه از آسیب وارده از ناحیه خورشید جلوگیری میکنند. در این مورد نیز هیچ گونه شواهد علمیای مبنی بر آن که ضد آفتابهای شیمیایی حاوی مواد سرطان زا برای انسان هستند وجود ندارد.
با این وجود، برخی از ضد آفتابها حاوی اکتوکریلن فیلتر ماوراء بنفش مصنوعی هستند. نتیجه مطالعهای صورت گرفته در سال ۲۰۲۱ میلادی نشان داد که اکتو کریلن میتواند در طول زمان به بنزوفنون تجزیه شود. به گفته شلوسبرگر متخصص پوست بنزوفنون در حیوانات میتواند باعث وارد شدن آسیب شود. این موضوع توسط سازمان بهداشت جهانی نیز تایید شده است.
سازمان بهداشت جهانی اشاره کرده که این فیلتر در حیوانات سرطان زا و در انسان "احتمالا سرطان زا" قلمداد میشود. با این وجود، اثر سرطانزایی آن در انسان از نظر علمی ثابت نشده است. در هر صورت، متخصصان پوست توصیه میکنند که از ضد آفتاب شیمیایی قدیمی متعلق به سال قبل اگر حاوی اکتوکریلن است استفاده نکنید بلکه هر سال یک ضد آفتاب تازه خریداری نمایید. با این وجود، علیرغم آن که هیچ گونه شواهد علمی محکمی مبنی بر این که ضد آفتابهای شیمیایی باعث سرطان میشوند وجود ندارد دانشمندان در چند سال گذشته نگرانیهایی را در مورد فقدان اطلاعات موجود در مورد برخی از مواد فعال موجود در آن مطرح کرده اند.
برای مثال، سازمان غذا و داروی ایالات متحده خواستار کسب اطلاعات بیش تری در مورد چندین ماده تشکیل دهنده که هنگام استفاده از کرم ضد آفتاب جذب جریان خون بدن میشوند شده است. با این وجود، به گفته متخصصان خطر ابتلا به سرطان بر اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید بسیار بیش از خطر استفاده از ضد آفتابهای شیمیایی میباشد.
ادعا: "ضد آفتاب منجر به کمبود ویتامین D میشود". بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی این استدلال را مطرح کرده اند. تعدادی از متخصصان پوست برای رد این افسانه ویدئویی را منتشر کردند.
بررسی واقعیت: نادرست است. متخصصان پوست بر سر این موضوع اتفاق نظر دارند که ضد آفتابها باعث کمبود ویتامین د نمیشوند. برای مثال، نتیجه یک پژوهش علمی اشاره میکند که کرمهای ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی (SPF) بالا بخش عمده اشعه UVB (اشعه آفتاب سوختگی) را فیلتر میکند و در عین حال طول موجهای آن اشعه همان طول موجی هستند که باعث تولید ویتامین د در پوست میشود.
با این وجود، مطالعات بالینی هرگز نشان نداده اند که استفاده روزانه از ضد آفتاب منجر به کمبود ویتامین د میشود. در واقع، اکثر مطالعات نشان میدهند افرادی که روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده میکنند کماکان میتوانند سطح ویتامین د خود را حفظ کنند.
نتیجه مطالعهای صورت گرفته در کینگز کالج لندن نشان میدهد حتی زمانی که یک ضد آفتاب با فاکتور حفاظتی بالا به درستی استفاده شود کمبود ویتامین د رخ نخواهد داد.
به گفته شلوسبرگر دلیل عدم کمبود ویتامین د در زمان استفاده از کرم ضد آفتاب آن است که اشعه UVB را به صورت ۱۰۰ درصد مسدود نمیکند. او اشاره میکند هنوز درصد باقی ماندهای از آن عبور میکند و برای حفظ سطح ویتامین د کافی میباشد.
اینفلوئنسری با بیش از ۲ میلیون دنبال کننده در تیک تاک نوشته است:" سیاه پوستان به کرم ضد آفتاب نیاز ندارند". ویدئویی که او در آن به نوزادش آموزش میدهد که سیاه پوستان به کرم ضد آفتاب نیاز ندارند بیش از ۶۰۰ هزار بار بازدید داشته است.
بررسی واقعیت: نادرست است.
این ادعا بارها در رسانههای اجتماعی مطرح شده، اما درست نیست. شلوسبرگر میگوید افرادی که دارای پوستهای تیرهتر هستند تنها قدری بیش از سایرین میتوانند بدون استفاده از کرم ضد آفتاب برای مدت طولانی تری زیر نور خورشید بمانند بدون آن که آسیب پوستی را متحمل شوند. با این وجود، هیچ فردی در برابر آفتاب مصونیت و محافظت کامل ندارد. همگان ممکن است دچار آفتاب سوختگی شوند.
متخصصان بیماریهای پوست بین شش نوع پوست تمایز قائل میشوند. پوست نوع یک بدان معناست که برای مثال پوست یک فرد نسبت به آفتاب حساس است. در همین حال پوست نوع شش به عنوان "پوست سیاه" توصیف میشود که دارای رنگدانه بسیار زیاد است و به میزان قابل توجهی حساسیت کمتری دارد. بنابراین، هر چه نوع پوست تیرهتر باشد فرد میتواند بدون آن که بسوزد برای مدت زمان طولانیتری زیر نور خورشید بماند.
"هوپ میچل" متخصص پوست میگوید: "ما میدانیم که پوست با رنگدانه زیاد دارای فاکتور حافظتی حدودا ۱۳ در برابر آفتاب است. فاکتور حافظتی اضافی در برابر آفتاب ۳۰ درصد بیشتر اشعه ماوراء بنفش را از پوست دور نگه میدارد. طبقه گفته اکادمی پوست امریکا فاکتور حفاظتی ۳۰ حداقل میزانی است که تمام افراد بدون توجه به رنگ پوست شان باید از آن استفاده کنند.
برخی از کاربران تیک تام مانند اینفلوئنسری با ۳۰ هزار دنبال کننده ادعا میکنند که افراد گیاهخوار نیازی به استفاده از ضد آفتاب ندارند، زیرا گیاهخواری به اندازه کافی از آنان محافظت میکند.
بررسی واقعیت: نادرست است.
کارشناسان به شدت با این استدلال مخالف هستند. شلوسبرگر میگوید: "من فکر میکنم این استدلالی بسیار خطرناک است". به گفته این متخصص پوست میتوان از طریق رژیم غذایی بهتر به سازوکار ترمیم پوست بهتری دست یافت، اما این موضوع باعث ایجاد محافظت در برابر آفتاب نمیشود.
گفته میشود هویج تاثیر مثبتی دارد. بتاکاروتن و سایر کاروتنوئیدها، ویتامینها (به ویژه C و E) و عناصر کمیاب (مخصوصا سلنیوم) برای جلوگیری یا ترمیم آسیب پوست ناشی از اشعه ماوراء بنفش کمک کننده هستند با این وجود، مصرف بتاکاروتن به عنوان یک ضدآفتاب کافی نیست و جایگزینی برای ضد آفتاب نمیباشد.
انجمن سرطان آلمان تاکید میکند اگرچه ترکیبات گیاهی ثانویه میتوانند قدری به محافظت از پوست در برابر نور خورشید کمک کنند، اما به عنوان تنها محافظ توصیه نمیشوند.