واکاوی ابعاد مختلف یک اتفاق قابل تامل در «جنین»

فرارو- به تازگی و در رویدادی قابل تامل، ارتش اسرائیل از شلیک دو راکت از جنین (واقع در کرانه باختری) به سمت یک پایگاه نظامی این رژیم خبر داده است. رویدادی که در ۱۸ سال اخیر بی سابقه بوده و بلافاصله تشکیلات امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل با هدف واکاوی ابعاد مختلف این رویداد، اقدام به برگزاری جلسات مختلف و البته در پیش گرفتن تحرکات میدانی کرده است. شبکه تلویزیونی ۱۱ اسرائیل، حادثه مذکور را یک اتفاق بسیار خطرناک توصیف کرده و بر اساس آنچه تصاویر نشان می‌دهند، موشک‌های شلیک شده از نوعِ "قسام ۱" هستند.

به گزارش فرارو؛ موشک‌هایی که روی آن‌ها عبارت "گردان العیاش-غرب جنین" نوشته شده است. تشکیلاتی که زیرمجموعه گردان‌های عزالدین قسام شاخه نظامی جنبش حماس است و عاملان این اقدام اعلام کرده اند که اسرائیل در آینده نزدیک، با حوادث بزرگ‌تر و به مراتب خطرناک‌تری رو به رو خواهد شد. با این همه، محقق‌ شدن این رویداد خود معلول عواملی است که توجه به آن‌ها کاملا ضروری است. کما اینکه انتظار می‌رود در آینده شاهد تحولات جدیدتری از سوی گروه‌های مقاومت با محوریت منطقه کرانه باختری باشیم.

اولا، بسیاری از تحلیلگران مسائل فلسطین بر این باورند که تحولات این‌چنینی در عینِ مهم بودن، چندان هم عجیب نیستند و در  ماه‌های اخیر، نشانه‌های جدی از بروز و ظهور آن‌ها قابل مشاهده بوده است. به عنوان مثال، بر اساس یافته‌های جدیدترین نظرسنجی که توسط "مرکز فلسطینی سیاست و پژوهش" صورت گرفته، این نکته مشخص گشته که بخش قابل ملاحظه‌ای از فلسطینی‌ها تا حد زیادی از ایده مقاومت مسلحانه علیه رژیم صهیونیستی طرفداری می‌کنند. مهمتر از همه اینکه فلسطینی‌ها بار دیگر اعلام کرده اند که آن‌ها در بحث مواجهه با اسرائیل، تا حد زیادی فارغ از جناح بندی‌های سیاسی هستند.

در جریان نظرسنجی مذکور، ۷۱ درصد از فلسطینی‌ها از تشکیل گروه‌های مقاومت مسلح نظیر "بیشه شیر" و "گردان جنین" حمایت کرده اند. در این میان، نکته قابل تامل این است که میزان محبوبیت تشکیلات خودگردان فلسطینی نزد فلسطینی‌ها رو به کاهش است و اساسا فلسطینی‌ها با نوع رویکردِ تشکیلات خودگردان در تعامل دیپلماتیک با اسرائیل مشکل دارند. جالب‌تر اینکه ۸۶ درصد از فلسطینی‌ها همچنین مخالفت صریح خود را با اقدامات تشکیلات خودگردان در انجام اقدامات قضایی علیه اعضای گروه‌های مقاومت فلسطینی اعلام کرده اند.

مجموع این مسائل تنها یک نکته را مورد اشاره قرار می‌دهند و آن این است که دیگر جامعه فلسطینی از گزینه تعامل با اسرائیل و کنشگری تشکیلات خودگردان حمایت نمی‌کند و راه حل نظامی را تنها راه حل جهت مواجهه با چالش‌های پیشِ رو ارزیابی می‌کند. درست به همین دلیل است که در ماه‌های گذشته کرانه باختری و مناطقی نظیر جنین و نابلس، حالتی ملتهب و امنیتی به خود گرفته اند و بر شمار حملات شهادت طلبانه در آن‌ها افزوده شده است.

میزان محبوبیت گروه‌های مقاومت فلسطینی در این منطقه در قیاس با تشکیلات خودگردان نیز تا حد زیادی افزایش یافته است. خروجیِ تمامی این تحولات وقوع اتفاقات تازه در کرانه باختری نظیر موشک پراکنی به سمت اهداف اسرائیلی است.

اراضی اشغالی در ماه‌های گذشته با چالش‌های سیاسی، اجتماعی و امنیتی رو به رو بوده اند و همین مساله سبب شده تا تمرکز دستگاه‌های امنیتی اسرائیلی عمدتا معطوف به عمق اراضی اشغالی شود. در این فضا، گروه‌های مقاومت فلسطینی فضای مساعدی را برای کنشگری یافته‌اند و هر چه اختلافات و شکاف‌های داخلی در اسرائیل بیشتر می‌شود، مقاومت فلسطینی نیز فضای مانور گسترده‌تری  جهت اهرم‌های فشار علیه تل آویو پیدا می‌کند.

اینکه موشک هایِ اخیرا شلیک شده از جنین به سمت اراضی اشغالی، عنوان "گردان‌های عزالدین قسام" وابسته به حماس را با خود داشته حاکی از این است تحولات جدید‌تر و شگفت انگیز‌تر که می‌توانند شوک‌های بیشتری را به اسرائیل وارد کنند، در راه است. اهمیت این مساله زمانی روشن می‌شود که توجه داشته باشیم هنوز ماهیت اقدامات دیگر گروه‌های مقاومت فلسطینی در منطقه مذکور  مشخص نیست. احتمالا میزان توانمندی‌های نظامی مقاومت فلسطینی در کرانه باختری، ابعاد گسترده تری از آنچه نمایش داده شده، دارد.

در نهایت سوم اینکه جریان مقاومت در منطقه به رهبری ایران مدت هاست که راهبرد اصلی خود در برخورد با اسرائیل را بر متنوع کردن جبهه‌های نبرد و درگیری علیه این رژیم معطوف کرده است. درست به همین دلیل هم بوده که در ماه‌های اخیر در جریان یک حمله، از سه منطقه نوار غزه، جنوب لبنان و البته مناطق مرزی سوریه، به سمت اراضی اشغالی چیزی در حدود ۱۰۰ راکت شلیک شد.

این رویکردِ جریان مقاومت  را به نوعی می‌توان شبیه به رویکردی دانست که اسرائیلی‌ها در طرحِ "قتل با هزاران ضربه چاقو" علیه ایران طرح‌ریزی کرده بودند. در واقع، جریان مقاومت در منطقه با متنوع کردن حوزه‌های عملیاتی خود، هم سطح تمرکز اسرائیل را در بحبوحه اوج‌گیری بحران‌ها پایین می‌آورد و هم ابزار‌های بازدارندگی خود علیه تل آویو را تقویت می‌کند. همچنان که در جریان جنگ ۵ روزه  اسرائیل علیه نوار غزه، جنبش جهاد اسلامی فسلطین، تنها ظرف یک ساعت، بیش از ۱۰۰ راکت را به سمت اراضی اشغالی شلیک کرد و در مجموع ظرف ۵ روز، بیش از ۱۲۰۰ موشک به سمت شهر‌ها و مناطق مختلف اراضی اشغالی شلیک شدند.

از سویی دستیابی ایران به فناوری تولید موشک‌های هایپرسونیک نیز حامل چالش‌هایی تازه برای اسرائیل است. موضوعی که درکنار روند‌های سیاسی جاری در منطقه که با تنش زدایی از روابط ایران و کشور‌های جهان عرب همراه است و در نقطه مقابل، منزوی شدنِ دستورکار‌های مهم اسرائیل نظیر پیشبرد توافق ابراهیم را به دنبال داشته، می‌تواند مشکلات جدی را برای اسرائیلی‌ها در ادامه راه ایجاد کند.