(عکس) میگو تپانچه ای؛ سریع‌ترین تفنگ در دریا

مجموعه دانشی که امروز وجود دارد، نتیجه سال‌ها اکتشاف، مطالعه و آزمایش برای شناسایی، طبقه‌بندی و درک دسته‌ها و گونه‌های مختلف است که در زیستگاه‌های مختلف روی سیاره زمین زندگی می‌کنند.

از میان تمام کاوش‌ها و پژوهش ها، جذاب‌ترین و در عین حال محدودترین حوزه اکتشاف شده به دریا‌ها و اقیانوس‌ها اختصاص دارد که از بسیاری جهات به عنوان یک زندگی زیرآبی اسرارآمیز باقی مانده است.

به رغم تمام مشکلات برای مطالعه زندگی زیر آب، ما تاکنون در آشنایی و یادگیری درباره تعدادی از موجودات جذاب دنیای زیر آب که رفتار‌ها و سازگاری‌های شگفت انیگزی از خود نشان می‌دهند، موفق بوده ایم.

میگو تپانچه‌ای (Pistol Shrimp) یکی از این گونه‌های جالب توجه است.

تا به امروز، حدود ۶۰۰ گونه مختلف از میگو‌های تپانچه‌ای در سیاره زمین شناسایی شده اند. به منظور سهولت درک، این گونه‌ها در بیش از ۳۸ جنس جمع‌آوری شده اند. از بین همه اینها، جنس Synalpheus و جنس Alpheus مشهورترین و شناخته شده‌ترین موارد هستند که جنس اول حدود ۱۰۰ گونه و جنس دوم تا ۲۵۰ گونه را پوشش می‌دهد.

میگو تپانچه‌ای نام خود را از یک ویژگی بسیار عجیب کسب کرده است که این حیوان را به سوژه‌ای جذاب و با ارزش برای مطالعه تبدیل می‌کند. از نظر ساختاری، این میگو دارای دو چنگک است که یکی از آن‌ها معمولی و دیگری بزرگ‌تر و چکش مانند است.

هنگام شکار طعمه، میگو تپانچه‌ای حرکتی با چنگک چکشی خود انجام می‌دهد که موجی کوبنده ایجاد می‌کند. این فعالیت منجر به تولید حبابی تحت فشار و با سرعت بالا می‌شود.

هدف اصلی این حباب ضربه زدن به طعمه است که به طور قطع این کار را انجام می‌دهد، زیرا سرعت حرکت آن می‌تواند به ۶۲ مایل بر ساعت (۱۰۰ کیلومتر بر ساعت) برسد. نکته جالب توجه دیگر درباره این حباب دمای آن است که می‌تواند حدود ۴۷۰۰ درجه سلسیوس باشد که معادل دمای خورشید البته برای مدت زمانی بسیار کوتاه است.

پس از گیج شدن طعمه در اثر شوک حرارتی، قربانی بخت برگشته با شگفتی دیگری مواجه می‌شود. زمانی که حباب می‌ترکد، صدای انفجاری ایجاد می‌شود که تا ۲۱۶ دسیبل ثبت شده است. این سطح، از صدای شلیک تفنگ و حتی صدای تولید شده توسط یک هواپیمای جت فراتر می‌رود.

کل فرآیندی که در بالا توضیح داده شد شامل حرکت چنگک که منجر به تولید و ترکیدن انفجاری حباب می‌شود، فقط در حدود ۳۰۰ میکروثانیه طول می‌کشد. نام این پدیده هیجان انگیز آوادرخشش (Sonoluminescence) است.

رمزگشایی و مطالعه چنین فرآیند سریعی با کمک دوربین‌های سرعت بالا از زوایای مختلف صورت گرفته است.

همواره احتمال آسیب دیدن چنگک تپانچه‌ای وجود دارد. یکی دیگر از ویژگی‌های جالب توجه میگو تپانچه‌ای توانایی آن در احیا کردن چنگک‌های خود است. در صورت آسیب دیدن چنگک تپانچه ای، چنگک معمولی رشد کرده و جای آن را می‌گیرد و چنگک آسیب دیده نیز در قالب یک چنگک معمولی احیا می‌شود.

طول عمر

در صورت رشد در محیط و زیستگاه طبیعی خود، میگو‌های تپانچه‌ای می‌توانند تا چهار سال عمر کنند. اما زندگی در اسارت می‌تواند طول عمر آن‌ها را به حدود دو سال کاهش دهد.

روابط سودمند متقابل

این واقعیت ثابت شده است که میگو‌های تپانچه‌ای بینایی ضعیفی داشته یا نابینا هستند. همین مساله می‌تواند آن‌ها را در معرض خطر بیشتری قرار دهد.

برای جبران این نقطه ضعف، میگو تپانچه‌ای ببری با نوعی ماهی به نام گوبی رابطه همزیستی ایجاد کرده است. این دو در یک خانه مشترک زندگی می‌کنند، جایی که ماهی گوبی به میگو در شناسایی تهدیدات و آگاهی از خطر کمک می‌کند. در مقابل، میگو تپانچه‌ای مسئول تامین غذا است. در موارد شدید محدودیت دسترسی به غذا، میگو حتی می‌تواند با مصرف مدفوع ماهی زنده بماند.

منبع: عصر ایران