جداول جديدترين رتبه‌بندي دانشگاه‌هاي ایران و جهان

دومين نسخه از گزارشهاي جهاني SIR يا رتبه بندي دانشگاههاي جهان بر اساس انتشار مقالات در سال 2010 منتشر شد که بر اساس اين رتبه بندي در ميان دانشگاههاي ايراني، دانشگاه تهران با رتبه 474 در صدر قرار گرفته است. 

گزارش جهاني SIR با هدف تحليل و ارزيابي منابع دانشگاهها و مراکز تحقيقاتي در سرتاسر جهان منتشر شده و نشان دهنده اطلاعاتي درباره ميزان ارجاع به مقالات و انتشار مقالات علمي در دوره زماني مشخص در دانشگاه ها و مراکز تحقيقاتي است که بر اساس پايگاه داده هاي اسکوپوس بايد حداقل 100 مقاله علمي را به چاپ رسانده باشند.

در گزارش امسال SIR ويژگي هاي جديدي افزوده شده اند که ديدگاهي گسترده تر را از فعاليتهاي تحقيقاتي در مراکز دانشگاهي و مطالعاتي جهان ارائه مي کند که اين ويژگي هاي جديد شامل رتبه بندي موضوعي، ميزان برتر بودن تحقيقات، رتبه بندي هاي منطقه اي و کشوري هستند. همچنين اين نسخه از اين گزارش جهاني، رتبه بندي ها داراي چهار رتبه بندي موضوعي خواهد بود که اصلي ترين حوزه هاي مطالعاتي علمي يعني علوم پزشکي، علوم زيستي، علوم طبيعي علوم اجتماعي و انساني را در بر مي گيرد.

دو هزار و 833 مرکز مطالعاتي و دانشگاهي از 87 کشور جهان در اين رتبه بندي مورد ارزيابي قرار گرفته اند و با مشاهده اين ارزيابي به خوبي مي توان به نابرابري نسبت توزيع اين مراکز نسبت به کشورها و نسبت به جهان پي برد.

مانند هميشه آمريکا با داشتن 485 مرکز و دانشگاه داراي رتبه اول مالکيت را به خود اختصاص داده است که در ادامه چين با 247 مرکز، ژاپن با داشتن 175 مرکز، بريتانيا با 144 مرکز، فرانسه با 136 مرکز، اسپانيا با 135 مرکز، آلمان و ايتاليا با 124 مرکز و هندوستان با 102 مرکز کشورهاي برتري هستند که بالاترين ميزان مالکيت مراکز مطالعاتي و دانشگاهي را در جهان دارند. 

شاخصهاي ارزيابي که در اين گزارش به کار گرفته شده اند عبارتند از: تعداد مقالات منتشر شده از سوي محققان شاغل در دانشگاه يا مرکز تحقيقاتي (Output)، ميزان همکاري هاي بين المللي (international collaboration)، نسبت مقالات به چاپ رسيده در مجلات برتر هر رشته به تعداد کل مقالات، و شاخص ميانگين تاثير محققان يک گرايش بر ميانگين تاثير جهاني (Normalized Impact).

بر اساس رتبه بندي جهاني که به واسطه اين شاخصها انجام گرفته است 10 رتبه برتر جهان در گزارش ساليانه SIR به ترتيب عبارتند از: آکادمي علوم چين، مرکز ملي مطالعات علمي فرانسه، آکادمي علوم روسيه، دانشگاه هاروارد، دانشگاه توکيو، موسسه ماکس پلانک، موسسه ملي بهداشت آمريکا، دانشگاه تورنتو، دانشگاه شين هوآ و دانشگاه واشنگتن که در رتبه دهم قرار گرفته است. 



در اين گزارش جهاني نام دانشگاه هاي متعددي از کشور ايران نيز به چشم مي خورند: دانشگاه تهران با رتبه 474، دانشگاه صنعتي شريف با رتبه 546، دانشگاه علوم پزشکي تهران با رتبه 691، دانشگاه تربيت مدرس با رتبه 855، دانشگاه علم و صنعت با رتبه 923، دانشگاه اميرکبير با رتبه 932، دانشگاه شيراز با رتبه 1065، دانشگاه صنعتي اصفهان با رتبه 1252، دانشگاه شهيد بهشتي با رتبه 1367، دانشگاه فردوسي مشهد با رتبه 1398، دانشگاه علوم پزشکي شيراز با رتبه 1450، دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسي با رتبه 1478، و دانشگاه تبريز با رتبه 1496 دانشگاه هايي هستند که از کشور ايران در اين رتبه گزارش جهاني مورد ارزيابي و رتبه بندي قرر گرفته اند.

در ادامه اين گزارش دانشگاهها و مراکز علمي جهان بر اساس حوزه هاي مطالعاتي رتبه بندي شده اند که اين حوزه ها شامل علوم پزشکي: پزشکي، پرستاري، دامپزشکي، دندانپزشکي و بهداشت، علوم زيستي: علوم کشاورزي و بيولوژيکي، عصب شناسي، بيوشيمي و بيولوژي مولکولي و ژنتيک، داروشناسي، سم شناسي و فارماکولوژي، ميکروبيولوژي و ايمن شناسي، علوم طبيعي: شيمي، محيط زيست، مهندسي شيمي، علوم مواد، فيزيک و نجوم، رياضي، انرژي، علوم رايانه اي و مهندسي، علوم اجتماعي و انساني: هنر و علوم انساني، علوم اجتماعي، روانشناسي، اقتصاد و مديريت، بوده و رتبه جهاني هر يک از دانشگاه ها در بخش موضوعي متفاوت است.

دانشگاههايي که نام آنها در بخش رتبه بندي موضوعي علوم پزشکي ذکر شده است (رتبه ها بر اساس رتبه بندي موضوعي عنوان مي شوند) از اين قرار است: دانشگاه علوم پزشکي تهران با رتبه 270، دانشگاه علوم پزشکي شيراز با رتبه 642، دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي با رتبه 770، دانشگاه علوم پزشکي اصفهان با رتبه 955، دانشگاه علوم پزشکي ايران (سابق) با رتبه 1003، دانشگاه علوم پزشکي تبريز با رتبه 1070، دانشگاه تهران با رتبه 1172، دانشگاه تربيت مدرس با رتبه 1230، دانشگاه علوم پزشکي مشهد با رتبه 1291، دانشگاه شيراز با رتبه است.

در اين بخش از رتبه بندي جهاني SIR نيز به دليل موضوعي بودن، رتبه هاي دانشگاه هاي ايراني در مقايسه با رتبه بندي جهاني متفاوت است به شکلي که رتبه دانشگاه تهران 482، رتبه دانشگاه علوم پزشکي تهران 551، رتبه دانشگاه تربيت مدرس 718، رتبه دانشگاه شيراز 1045، رتبه دانشگاه علوم پزشکي شيراز 1227، رتبه دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي 1242 و رتبه دانشگاه شهيد بهشتي 1322، رتبه دانشگاه فردوسي مشهد 1426، رتبه انستيتو پاستور ايران 1453، رتبه دانشگاه علوم پزشکي تبريز 1497 است. 

دانشگاه صنعتي شريف در رتبه بندي موضوعي علوم طبيعي اولين دانشگاه ايراني است که رتبه 394 اين گزارش را به خود اختصاص داده است و در ادامه مي توان نامهاي دانشگاه تهران با رتبه 415، اميرکبير با رتبه 674، تربيت مدرس با رتبه 713، علم و صنعت ايران با رتبه 727، شيراز با رتبه 833، صنعتي اصفهان با رتبه 884، شهيد بهشتي با رتبه 985، پژوهشگاه علوم بنيادي با رتبه 1056، انستيتو پاستور ايران با رتبه 1100، فردوسي مشهد با رتبه 1130 است.

در نهايت در گزارش جهاني SIR رتبه بندي موضوعي علوم اجتماعي و انساني به چشم مي خورد که از ميان دانشگاههاي ايراني اولين و تنها رتبه از اين فهرست موضوعي در گروه علوم اجتماعي و انساني به دانشگاه تهران اختصاص دارد که توانسته است نامش را در رتبه 776 اين ليست جهاني به ثبت برساند. در ادامه جدول وضعيت دانشگاههاي ايران و رتبه هاي آنها در رتبه بندي موضوعي و جهاني را مشاهده مي کنيد: 



در ادامه 10 دانشگاه ديگر ايراني و وضعيت آنها را در رتبه بندي که بر اساس منابع اطلاعات پايگاه اسکوپوس بررسي شده است. 



دکتر جعفر مهراد رئيس مرکز منطقه اي اطلاع رساني علوم و فناوري در گفتگويي کوتاه به مهر اعلام کرد: اين رتبه بندي جديد بر اساس اطلاعات دانشگاهها در سال 2008 تنظيم شده است. رتبه جهاني 18 دانشگاه ديگر ايران را در جدول زير مشاهده کنيد. گيلان: 2091
علوم پزشکي ايران (سابق): 2119
رازي: 2327
شهيد باهنر کرمان: 2345
اروميه: 2390
علوم پزشکي مشهد: 2406
تربيت معلم: 2435
الزهرا: 2485
آزاد اسلامي واحد علوم تحقيقات: 2531
انستيتو پاستور ايران: 2547
يزد: 2627
شهيد چمران اهواز: 2643
زنجان: 2691
پيام نور: 2746
سيستان و بلوچستان: 2778
شاهد: 2793
پژوهشگاه مواد و انرژي: 2818
صنعتي شاهرود: 2822