فرارو- در حالیکه یک استاد دانشگاه و تحلیلگر مسایل هستهای گزارش اخیر آمانو پیرامون فعالیتهای هستهای ایران را چندان به نفع ایران ارزیابی نمیکند، معاون بينالملل حزب موتلفه اسلامی میگوید که گزارش آژانس هم دارای نکات مثبت است و هم دارای نکات منفی.
صادق زیباکلام در گفتوگو با خبرنگار «فرارو» در ارزیابی گزارش جدید یوکیو آمانو در رابطه با فعالیتهای هستهای ایران گفت: «من معتقدم که گزارش آقای آمانو گزارشی نیست که لزوما به نفع ما باشد و اتهاماتی که 1+5 علیه ایران وارد میکنند حسب این گزارش همچنان سرجای خود باقی است.»
وی با اشاره به استقبال مقامات ایرانی از گزارش اخیر مدیرکل آژانس اظهار کرد: «استقبال مسئولان ایرانی از این گزارش شاید به این دلیل باشد که آنها فکر میکردند ممکن بود گزارش منفی تر از این باشد.»
این استاد دانشگاه افزود: «من هرچه دقت کردم تا ببینم چه نکته مثبتی در این گزارش وجود دارد که ما از آن استقبال کردیم، موفق نشدم. لذا به تنها نتیجهای که رسیدم این بود که شاید چون این گزارش خیلی گزنده نیست از سوی مقامات ایرانی مورد استقبال قرار گرفته است.»
زیباکلام با اشاره به اینکه سلطانیه در وین و صالحی در تهران از گزراش جدید آژانس استقبال کردند، گفت: «دلیل اصلی استقبال آقایان صالحی و سلطانیه این است که در گزارش اخیر عنوان شده که ایران در فعالیتهای خود مرتکب خطا نشده است. اما با این حال باید توجه کرد که مساله اصلی قطعنامهها شورای امنیت است.»
این تحلیلگر مسایل خارجی با بیان اینکه شورای امنیت دو گونه قطعنامه صادر میکند؛ قطعنامههایی که الزام آور است و قطعنامههایی که الزام آور نیست، گفت: «قطعنامههایی که در خصوص فعالیتهای هستهای ایران صادر شده است الزام آور هستند و کشورها باید به آنها تمکین کنند.»
وی اضافه کرد: «چون ما به درخواستهای شورای امنیت عمل نکردیم، در مرتبه بعدی با اعمال تحریمها مورد تنبیه قرار گرفتیم. این چیزی است که باید مورد توجه آقایان سلطانیه و صالحی قرار گیرد.»
زیباکلام در پاسخ به این سوال که تاکید آمانو در گزارش اخیر خود مبنی بر اینکه ایران به قطعنامههای شورای امنیت عمل نکرده، آیا یک اقدام سیاسی است یا خیر، گفت: «به نظر من این استدلالی که میگوید آژانس باید صرفا به مساله فعالیتهای هستهای ما بپردازد و مدیرکل در گزارشهایش باید بگوید که فعالیت هستهای ما حسب تعهدات ان پی تی صحیح بوده یا خیر، چندان حقوقی نیست.»
این استاد علوم سیاسی با طرح این پرسش که قطعنامههای شورای امنیت به چه دلیلی علیه ایران صادر شدهاند، گفت: «آیا غیر از این است که این قطعنامهها به واسطه فعالیتهای هستهای ایران صادر شده است؟ بنابراین نمیشود از آژانس انتظار داشت که در گزارشهای خود فقط به این بپردازد که آیا فعالیتهای ایران بر طبق ان پی تی بوده یا خیر.»
وی ادامه داد: «قطعنامهها خواستههایی از ایران دارند و به تبع آن آژانس باید گزارش دهد که آیا خواستههای شورای امنیت برآورده شده است یا نه.»
آمانو از ارائه گزارش سیاسی پرهیز کند
و اما حمیدرضا ترقی در گفتوگو با خبرنگار «فرارو» پیرامون گزارش اخیر مدیر کل آژانس بین المللی اتمی درباره فعالیتهای هستهای ایران گفت: «گزارش اخیر آقای آمانو هم دارای نکات مثبت است و هم منفی.»
وی درباره آنچه نکات مثبت این گزارش میخواند، اظهار کرد: «از جمله نکات مثبت این گزارش تایید مجدد صلح آمیز بودن فعالیتهای هستهای ایران و عدم انحراف به سمت اهداف نظامی است.»
این تحلیلگر مسایل هستهای افزود: «از سوی دیگر این گزارش اخبار تعدادی از رسانههای غربی در رابطه با توقف غنی سازی اورانیوم در ایران را رد کرده و نشان داده است که فعالیتهای ایران با موفقیت زیر نظر آژانس ادامه پیدا میکند و هیچ مشکلی در روند هستهای ما ایجاد نشده است که این از نکات مثبت دیگر در گزارش آقای آمانو است.»
ترقی تاکیدی که در این گزارش بر پایبندی ایران به معاهده ان پی تی شده را دیگر نکته مثبت گزارش آمانو دانست و عنوان کرد: «در این گزارش تاکید شده که ایران به معاهده ان پی تی و موافقت نامه آژانس کاملا پایبند بوده و در چارچوب آژانس عمل کرده است.»
این کارشناس مسایل بین الملل در ادامه به آنچه نکات منفی گزارش اخیر آژانس مینامید، پرداخت و گفت: «رویه غیرحقوقی این گزارش از نکات منفی آن محسوب میشود. انتظاری که از آژانس میرود این است که گزارشهایش حقوقی باشد و از گرایش به سمت گزارشهای سیاسی پرهیز کند.»
وی اضافه کرد: «ولی همانطور که کشورهای غیر متعهد در بیانیه خود به آن اشاره کردند، معیارهای گزارش نویسی حرفهای و بی طرفانه رعایت نشده و آقای آمانو گزارش خود را مقداری سیاسی تنظیم کرده است.»
ترقی به انتشار اطلاعات جزیی هستهای ایران در این گزارش اشاره کرد و گفت: «در رابطه با انتشار اطلاعات جزیی برنامه فنی ایران که هیچ ربطی به گزارش ندارد، جای نگرانی وجود دارد؛ چرا که منجر به افشای اطلاعات حساس و محرمانه کشور ما میشود در حالیکه این اقدام بر خلاف تعهدات آژانس نسبت به اعضای است.»
عضو شورای مرکزی حزب جمعیت موتلفه اسلامی ادامه داد: «در مجموع به نظر میرسد که اگرچه گزارش نسبت به گزارش قبلی قدری نرمتر است ولی باید آقای آمانو از گزارشهایی که جنبه سیاسی دارد، پرهیز کند.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا اشاره به عدم اجرا قطعنامهها از سوی ایران در گزارش آمانو بعد سیاسی دارد یا نه، گفت: «ما از قبل اعلام کردیم که اصولا مبنای صدور قطعنامه بی اساس و غلط است و بنابراین ایران رسما اعلام کرده که مصوبات شورای امنیت را نمیپذیرد. حال تایید این مساله در گزارش توسط آقای آمانو هیچ ضرورتی ندارد.»
ترقی افزود: «آن چیزی که در واقع از آقای آمانو خواسته میشود این است که گزارشهای کارشناسی و حقوقی در رابطه با عملکرد هستهای ایران در چارچوب ان پی تی ارائه کند. بنابراین به هیچ وجه پرداختن به مساله رعایت قطعنامه یا عدم رعایت آن ضرورتی در گزارش ندارد و به نظر میرسد که آقای آمانو تحت فشار غرب به این مساله پرداخته است.»